قهرمان ملی فراتر از چگوارا !

دسته: تحلیل
نویسنده: حسین فانوس
۱۴۰۳/۰۶/۱۹
۱۱:۰۰ ق٫ظ
بازدید: 45

پایگاه خبری تحلیلی روایت : احمدشاه مسعود قهرمانِ ملی كشور را باید يكي از نوابغ و چهره‌های استثنائی تاريخ این سرزمین دانست که همسانی برای وی در افغانستان نیست و حتی فراتر از آن، در منطقه و جهان نیز به دشواری می‌توان برای او شخصیّتی هم‌چون پیدا کرد. فرمانده مسعود را یکی از پیشگامان جنگ چریکی در قرن بیستم می‌دانند و وی را در کناری چگوارا و هوشی مین، یوسیپ بروز تیتو به مقایسه می‌‌گیرند.

احمدشاه مسعود قهرمانِ ملی كشور را باید يكی از نوابغ و چهره‌های استثنائی تاريخ این سرزمین دانست که همسانی برای وی در افغانستان نیست و حتی فراتر از آن، در منطقه و جهان نیز به دشواری می‌توان برای او شخصیّتی هم‌چون پیدا کرد.
فرمانده مسعود را یکی از پیشگامان جنگ چریکی در قرن بیستم می‌دانند و وی را در کناری چگوارا و هوشی مین، یوسیپ بروز تیتو به مقایسه می‌‌گیرند.
عده‌ای از پیروان آمر صاحب مسعود قهرمان ملی افغانستان شخصیت او را با همیشه بیشتر باچگوارا به مقاسیه می‌گیرند که این شیبه سازی شخصیت مسعود به چگوارا از پارتیزان های محبوب مردم آمریکا لاتین نهایت جفا در حق مسعود می‌دانم با تفاوت های که در اوضاع زمانی و شخصیت این دو خیلی وجود دارد. فرمانده‌ی نستوه مسعود بزرگ یکی از پیشاهنگان آزادی تاریخ سرزمین خراسان بشمار می رود. و درس های از آزادی را برای میراث داران این سرزمین به ارمغان داده است.
در کنار هم قرار دادن تصویر این دو شخصیت در اندیشه و ایدئولوژی و عملکرد و حتی بستری که در آن فعالیت کرده اند با هم سازگاری ندارند و مورد ابهامات بسیار اند. در مورد اینکه فرمانده نستوه مسعود یک مسلمان تاجیک از سرزمین خراسان است که روایت و برداشت ملایم از فهم دین خود داشت این روحیه وی، ملزم به پیاده کردن آن در جامعه افغانستان و برای همه‌ی اقشار آن می دانست.
در طرف مقابل چگوارا یک مارکسیستی رادیکال است و بر مبنای ایدئولوژی خویش، خود را ملزم به تقویت از مارکسیسم و در نتیجه طبقه‌ای خاص می داند که چگوارا در اول عضو از سربازان فیدل کاسترو که در نبرد های داخلی که انقلاب کوبا نتیجه داد شرکت نمود که در نهایت به اثر تلاش های وافر آن به سمت معاونت فیدل کاسترو برگزیده شد.
چگوارا بعداز چند سال به بیرون رفت تا برای تاسیس جنبش های چپ به کشورها دیگر اقدام کند اما با آغاز جنگ پارتیزانی در بولیوی پس از «۹» ماه که از شکل گیری هسته‌ی گروهش می گذشت گرفتار و کشته شد و کاسترو در کوبا ماند به ایجاد کشور کوچک پرداخت.و عوامل که کاسترو را در انقلاب کوبا پیروز کرد، در کلی امر لیاقت وی در فرماندهی تشکیلات جنگی و غفلت امریکا نسبت به کوبا هم بی تأثیر نبود. طالع فیدل چنان بالا رفت که با همکاری احزاب کمونیستی کوبا با تجهیزات و چند هزار نفر توانست ارتش ژنرال باتیستا را شکست برابر شد.
و اما چگوارا با عدم تجهیز ارتش به دست آمریکا و نبودن شرایط عینی انقلاب در بولیوی، نتوانست کوبا دیگری را تأسیس کند.
در زمینه فرمانده مسعود در مقام مقایسه با چگوارا در جایگاه خاص قرار دارد، او که جنگ منظم را با تاکتیک های جنگ پارتیزانی در آمیخته بود ارتش شوروی را بارها شکست داد، ارتش شوروی که از هیچ دید مالی و امکانات با ارتش های ضعیف کوبا و بولیویی ندارد.
نیرو های شوروی چندین بار به دره تسخیر ناپذیر پنجشیر مجهز به امکانات به چند صد هلیکوپتر و جت های جنگی و همراهی توپخانه و نیرو های هوابرد، حمله کردند، در حالی که فرمانده مسعود از ابتدا شروع مبارزه خود با تعداد « ۱۰۰۰» نفر سر سپرده نیرو را در اختیار داشت این نیرو های جنگ افزارهای خیلی ابتدایی را در دسترس داشتند که نیرو های وی بعداز چهار سال بیشتر از «۵۰۰۰» نفر رسید.
از برتری های دیگری فرمانده مسعود بر چگوارا توانایی در مدیریت تشکیلات نظامی در نبرد با دشمن تعریف می شود که در سال ( ۱۹۸۳م) آمر صاحب شورای نظار را بنیاد کرد و زیر مجموعه‌ی این شورا عملیات «۱۳۰» فرمانده نظامی مجاهدین در هفت ولایت شمالی هماهنگ می کرد‌.
نیروهای فرمانده مسعود « رح» به سه بخش تقسیم شده بود
گروه های محلی ــ گروه های ضربتی ــ گروه های متحرک
گروه متحرک : این گروه درسسیتم نیروی کماندو ها بود و به تجهیزات سبک مجهز بود و به گروه های «۳۳» نفری به عملیات چریکی دست می زدند این سربازان حرفه‌یی با نشان و لباس مشخص که پکول نماد ویژه آنها بود.
اما چگوارا در بولیوی در بهترین زمان تشکیل نظامی «۳۵» نفری پارتیزان را شکل داد که به چند دسته تقسیم شدند و هر دسته در کمین‌ ارتش بولیوی نابود شدند و این تشکل نیروی با ناکامی انجامید.
ازین آشکارا شد که چگوارا یک ایده آلیست شیبه بوده تا یک شخص عمل‌گرا، ابتدا هسته چریکی را در بولیوی شکل نداد، بلکه بطور مستقیم وارد هسته رفت.
درین میان کاسترو یک شخص عمل گرا بود و نزدیک به شش دهه به کوبا حاکمیت راند. در گوشه دیگر قضیه اگر نگاه کنیم اینکه ایده آل کمونیستی چگوارا به هر پیمانه‌ی که بیشتر باشد در واقع به آرمان خود خدمت کرده ـ تا توانایی نظامی و سبک جنگی چریکی خاص چگوارا که این شیوه چریک وی پس او در هر جای پیاده و عملی شد به ناکامی انجامید، همزمان با وی در آمریکا لاتین گروه های( توپاک آمارو) با خلق کردن شیوه های جنگی تازه نتوانستند نتیجه قابل توجه را بدست آوردند.چگوارا در برابر حملات ارتش بولیوی تاب مقاومت نمی یابد و به شکست معتددی مواجه می شود. در حالیکه فرمانده مسعود با حملات پیهم ارتش سرخ شوروی با امکانات بیشتری نسبت به ارتش بولیوی مجهز بود در جنگ پیروز های را نصیب گردید.
فرمانده مسعود تشکیلات و شیوه های تاکتیکی کارآمدی را شیوه سنتی رزمی خراسان و قواعد مدرن جنگ پارتیزانی خلق کرد که نتیجه قابل تامل را در تاریخ جنگی بشر به ارمغان آورد، حتی در جنگ های نابرابر پیروزی های را بدست آوردند و چشم جهان به حیرت بود‌.
پس از شکست قشون سرخ شوروی، فرمانده مسعود با یک دشمن خونخوار این سرزمین، گروه متحجر طالبان روبه‌رو‌ شد که در یک برهه زمانی «۹۰» در صد خاک را اشغال کرده بودند و بیشترین جنگ افزاری ،پشتیبانی هوایی و حمایت قاطع سازمان استخباراتی چندین کشور را با خود داشتند، همه فکر می کردند شکستاندن خطوط جبهه‌ی های شمال و شمال شرقی را ناممکن می پنداشتند
اما فرمانده مسعود با رخنه کردن در دستگاه اطلاعاتی دشمن توانست عمیق ترین‌ ضربات را در پیکره نیروی متحجر طالبان وارد کند. به گونه‌‌ی مثال زمانی که طالبان با راه اندازی عملیات نظامی که قصد داخل شدن به پنجشیر را از راه خاواک داشتند با مقاومت سختی نیرو‌های مجاهدین تحت فرماندهی آمر فقید روبه‌رو شدند در نتیجه آن نزدیک به دو هزار کشته را بجا گذاشت.
در کنار اینکه این دو چهره چریکی قرن تفاوت های داشتند و باز هم همسانی های نزدیکی میان دو چریکی مشهور جهان وجود دارد.
ماندلا و سارتز « چگوارا » را بزرگ‌ترین انسان عصر خود می داند. ویژگی او عدم دلبسته‌گی به مقام و منصب جهت بدست آوردن آرمان های خود حتی جان خود را از دست داد.
این تناسب ویژگی مشترک میان او و فرمانده مسعود، مسعود را در میان مجاهدین برجسته ساخت.
انتقاداتی که بر فرمانده مسعود و چگوارا از سوی مخالفان شات مطرح می شد حاشیه‌های عقده قومی را دارد. چنانکه فرمانده مسعود را به عنوان « جنگ افروزی » تلقی می کردند که حاصل زمینه‌ای تفکر قومی و قبیله‌ای که در ساختار نظام قبیله‌ای در افغانستان یک امر امکان پذیرست. انتقادات بر شدت عمل چگوارا در برابر مخالفان حاشیه‌یی انتقاد بر کمونیسم و حکومت دیکتاتوری پرولتاریا است.
در بخش همسانی که میان فرمانده مسعود و چگوارا در عرصه جهانی و قرارگرفتن در میان ابر قدرت های جهان آن زمان آمریکا و شوروی است. اگر در ویتنام و کوبا شوروی را را بتوان پیروز جنگ سرد دانست، بدون تردید شکست چگوارا در بولیوی و شکست ارتش سرخ شوروی به وسیله فرمانده مسعود در افغانستان را می توان نماد پیروزی آمریکا دانست، باین مطالعه که چگوارا شکست خورده‌ی جنگ سرد بوده و فرمانده مسعود فاتح جنگ سرد است.
چگوارا که روزگاری قهرمان خلق ها بود و اکنون به چهره‌ی جذابی برای بورژوازی مبدل شده است و فرمانده مسعود برای افغانستان به القاب قهرمانی ملی، فرمانده قلب آسیا و مردی آزادی یاد می گردد. راه و روش او به عنوان درس از نماد های آزادی و مقاومت مطالعه می شود و روح خود باوری را در رگ های این سرزمین دوانید.