وجدان شرقی؛ از همکاری بی‌شرمانه‌ای چاپلوسان، تا ذوق‌زدگی طالبان

دسته: تحلیل
نویسنده: خبیر جرئت
1402/08/11
10:51 ق.ظ
بازدید: 39

پایگاه خبری تحلیلی روایت : باری، یکی از دوستان، از مسئول استخبارات طالبان پرسیده بود، فلان ادم‌ها در حکومت قبلی مزدور اربابان قدرت بودند، بام تا شام به فرماندهان محلی، مزدوری و جاسوسی می‌کردند، دلیلش چیست که امروز در حاکمیت شما ( نظر به ادعای خودشان زیر پرچم عدالت عمری) نیز، جایگاه و عزت شان از همه بیشتر و بالاتر است؟ مسئول استخبارات طالبان گفته بود، همان آدم‌های را که نام گرفتید، تا هنوز با راپورهای شان، بیش از هزار میل سلاح و صدها هزار پول نقد به ما کمک کرده اند، چگونه نزد ما قدر و منزلت نداشته باشند؟ آری، گروهی از افرادی که تا دیروز، در خدمت حاکمان محلی حکومت قبلی بودند، امروز با صدوهشتاد درجه چرخش، بی هیچ شرم و خجالتی، در خدمت حاکمان محلی طالبان در آمده اند و بیش از صدها جوان را زیر شکنجه و آزار طالبان فرستاده اند.

دکتر سروش در شرح غزلیات اقبال لاهوری، در باب تفاوت و تقابل شرق و غرب می‌گفت، در جنگ جهانی دوم، وقتی انتحاری‌های جاپانی، نیروهای آمریکایی را از پا در آورد، وزارت دفاع آمریکا تصمیم گرفت، تحقیقاتی در مورد مردم شناسی شرق انجام بدهند، تا ازین طریق بتوانند به اندیشه و عقیده این مردم نفوذ کنند و از همه مهمتر، بدانند که چه چیزی آنها را به این جنون رسانده است تا برای نابودی دشمن، خودشانرا اینگونه انتحار می‌کنند. خانمی از استادان دانشگاه کلمبیا، انجام این تحقیق را بدوش گرفت. البته قبل ازینکه تحقیق او به پایان برسد، جنگ جهانی دوم به پایان رسید؛ اما نتایج تحقیقاتش را منتشر کرد. وی در یکی از تفاوت‌های شرق با غرب مدعی شده بود که شرقیان، فاقد “وجدان اخلاقی” هستند. منظورش این بود، که شرقیان از وجدان خود شرمی ندارند، بلکه شرم شان از چشم دیگران است. به تعبیر دیگر، شرم شرقیان، شرم بیرونی است و شرم غربیان، شرم درونی؛ یعنی انسان شرقی، در خلوتی باخودش هر کار زشتی انجام می‌دهد و از خودش خجالت نمی‌کشد، ولی انسان غربی، حتی در خلوت خود نیز، از وجدانش خجالت می‌کشد.

منظورم ازین مقدمه طولانی، این نیست که تحقیقات آن خانم آمریکایی، در مورد تمام مردم شرق، صادق است، بلکه آنچه را طی دو سال حاکمیت طالبان متوجه شدم، به این احتمال رسیدم که حد اقل در مورد مردم افغانستان شاید صدق داشته باشد. طی این دو سال حاکمیت طالبان، آنچه مرا بیشتر متاثر ساخت، بی شرمی متقابل مردم و طالبان بود. مردمی که تا دیروز تشنه‌ای خون طالبان بودند و در خشم و کین و نفرت آنها، دهن شان کف می‌کرد، امروز در خوش‌خدمتی و چاپلوسی، یکی از دیگری سبقت می‌گیرند، ولی “خجالت” نمی‌کشند.

همچنین بخوانید: امریکا و طالبان؛ همراهی خیانت با جنایت

باری، یکی از دوستان، از مسئول استخبارات طالبان پرسیده بود، فلان ادم‌ها در حکومت قبلی مزدور اربابان قدرت بودند، بام تا شام به فرماندهان محلی، مزدوری و جاسوسی می‌کردند، دلیلش چیست که امروز در حاکمیت شما ( نظر به ادعای خودشان زیر پرچم عدالت عمری) نیز، جایگاه و عزت شان از همه بیشتر و بالاتر است؟ مسئول استخبارات طالبان گفته بود، همان آدم‌های را که نام گرفتید، تا هنوز با راپورهای شان، بیش از هزار میل سلاح و صدها هزار پول نقد به ما کمک کرده اند، چگونه نزد ما قدر و منزلت نداشته باشند؟ آری، گروهی از افرادی که تا دیروز، در خدمت حاکمان محلی حکومت قبلی بودند، امروز با صدوهشتاد درجه چرخش، بی هیچ شرم و خجالتی، در خدمت حاکمان محلی طالبان در آمده اند و بیش از صدها جوان را زیر شکنجه و آزار طالبان فرستاده اند.

اینگونه همکاری بی‌شرمانه و چاپلوسانه مردم با طالبان، دو نتیجه‌ی وحشت‌بار منفی در پی دارد. یکی اینکه، با خوش‌خدمتی جاسوسانه‌ای آنها، جوانانی بسیاری زیر شکنجه‌های وحشت‌ناک طالبان می‌روند، که در زندان و شکنجه طالبان، بیشتر آنها یا می‌میرند و یا دچار آسیب‌های سخت روانی می‌شوند. تاثیر دیگری این نوع خوش‌خدمتی اینست که طالبان، برای بقای حاکمیت شان ذوق‌زده می‌شوند. تظاهر رضایت جمعی، نوعی سفید نمایی اعمال زشت و غیرانسانی طالبان است که به آنها اعتماد به نفس کاذب می‌دهد و بر رفتار ناانسانی آنها، مهر تایید می‌گذارد.

چرخه‌ای سازش و رضایت ظاهری مردم، با رژیم‌های دیکتاتوری، مصداق عینی این مقوله معروف میر غلام محمد غبار است که گفته بود: “مردم افعانستان پس از هر غسل خونی، دوباره همان جامه‌ی چرکین گذشته را بر تن می‌کنند.” همکاری چاپلوسانه مردم با طالبان نشان می‌دهد که، مردم افغانستان – به قول آن استاد دانشگاه کلمبیا-، فاقد وجدان اخلاقی هستند. از نمازخواندن اجباری تا روی گردانی از موسیقی به ترانه، همه و همه نشانه اینست که، ما هیچ نوع مسئولیتی اخلاقی، نزد وجدان خویش نداریم، بلکه تنها شرم از دیگری مارا مسلمان و باوجدان ساخته است.

همچنین بخوانید: استاد مشعل: در زندان خیری نهفته است که انسان نمی‌داند

نوشته های مرتبط :