آیا دروازه‌های مکاتب به روی دختران باز خواهد شد؟

دسته: بانوان, تحلیل, گزارش ها, ویژه خبری
نویسنده: تحریریه روایت
1401/11/12
4:58 ب.ظ
بازدید: 2

پس از آن‌که طالبان در ۱۵ اگوست سال ۲۰۲۱ در افغانستان به قدرت رسیدند، دروازه‌های مکاتب نیز به روی دختران بسته شد. ممانعت دختران از آموزش و بستنِ دروازه‌های مکاتب به روی آنان، یکی از اقدامات جنجالی حکومتِ طالبان است که تا هنوز بیش‌ترین واکنش را در سطح بین‌المللی در پی داشته است. چندی پیش آمنه محمد، معاون دبیرکلِ سازمان ملل، به قندهار رفت تا با رهبری طالبان در زمینه حقوق زنان گفتگو کند. او در تازه‌ترین توییت خود گفته است: « «در قندهار من با مقام‌های عملی ولایتی و شورای علما ملاقات کردم تا به دنبال فضای گفت‌وگو برای تأمین حقوق زنان و دختران باشیم.» پیش‌تر از آن، علمای مطرح جهان اسلام نیز از طالبان خواسته بودند که از رفتن دختران به مکاتب جلوگیری نکنند. بازکردن مکاتب به روی دختران از خواست‌ها و مطالبات کشورهای منطقه و جهان و یکی از پیش‌شرط‌های شان برای به‌رسمیت‌شناسی حکومتِ این گروه نیز می‌باشد.
آیا طالبان سرانجام، تحت فشارهای بین‌المللی به این مطالبه تن خواهند داد و دروازه‌های مکاتبِ دخترانه را بازخواهند کرد یا خیر؟
به نظر می‌رسد که طالبان در این زمینه دچار دودستگی شده‌اند: گروهی از طالبان که از آن‌ها به نام حلقه «ملاهبت‌الله» یادآوری می‌شود، طرفدار آموزش بانوان و بازشدن مکاتب دخترانه نیستند. در این گروه، شیخ حقانی، قاضی‌القضات طالبان، نیز شامل می‌باشد. شیخ حقانی در کتابی که زیر عنوان «امارت اسلامی و نظام آن» نوشته به صراحت تاکید کرده است که بانوان در عصر جاهلی کنونی نباید از خانه بیرون شوند.
اما گروه دیگری از طالبان که در تعامل با جامعه جهانی قرار دارند و مذاکرات دوحه را رهبری کردند، بستن مکاتب دخترانه را یک سیاست افراطی خوانده و خواهان بازگشایی‌ آن هستند. در تازه‌ترین مورد، عبدالحق حماد، رییس نظارت بر رسانه‌های وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، «منع‌کردن مطلق آموزش دختران را افراط و رهاکردن آن بدون چوکات را تفریط خوانده است.»
در چند روز گذشته، زمزمه‌هایی نیز وجود داشت که شاخه‌های مقتدر طالبان، به شمول وزیر دفاع و وزیر داخله آنان، به دلیل سخت‌گیری و لجاجت ملاهبت‌الله، رهبر این گروه، تلاش دارند که او را از رهبری عزل کنند. طرفداران آموزش زنان در میان طالبان معتقدند که چنین سیاست‌های افراطی و تندورانه باعث انزوای بین‌المللی بیش‌تر این گروه و مانع به‌رسمیت‌شناسی حکومت آنان می‌گردد. در مقابل، طرفداران هبت‌الله بیش‌تر ملاحظات ایدیولوژیک مطرح می‌کنند و گاهی هم به فرهنگ افغانی/ پشتونوالی استناد می‌جویند.
جدال نرمی که میان این دو دسته بر سر موضوع آموزش دختران وجود دارد، احتمالا با یکی از این دو سناریو پایان خواهد یافت:
1) عزل رهبری: این سناریو در صورتی اتفاق خواهد افتاد که حلقه ملاهبت الله کماکان بر سیاست‌های سخت‌گیرانه خود تاکید کرده و یک‌سری فرمان‌های سخت‌گیرانه‌ی دیگر را نیز صادر کنند.
2) سناریوی دومی اما بازگشایی مکاتب دخترانه با توافق ملاهبت‌الله است، البته با یک‌سری اصلاحات ساختاری که باعث نارضایتی جنگ‌جویان آن‌ها نگردد. این اصلاحات ساختاری، شامل دست‌کاری در مضامین درسی و چگونگی لباس و یونیفورم شاگردان خواهد بود.
در میان این دو سناریو به نظر می‌رسد که احتمال دومی بیش‌تر باشد. زیرا دیده می‌شود که اکثریت چهره‌های مطرح طالبان خواهان بازگشایی مکاتب دخترانه با انجام یک‌سری اصلاحات ساختاری‌اند. آن‌ها می‌دانند که بازگشایی مکاتب دخترانه با انجام یک‌سری اصلاحات، از یک‌سو از حجم فشارهای بین‌المللی می‌کاهد و از سوی دیگر باعث ایجاد نارضایتی در میان جنگجویان این گروه و جامعه سنتی کشور نمی‌گردد.

همچنین بخوانید: بازداشت سه زن معترض در کابل توسط طالبان

نوشته های مرتبط :