غرب سیاسی

دسته: تحلیل
نویسنده: معراج احمد
1402/08/06
11:06 ق.ظ
بازدید: 93

پایگاه خبری تحلیلی روایت : امّا، مُراد از غرب سیاسی، در واقع قدرت‌های بزرگ غرب و سیاست‌های خارجی آن‌هاست که در برخورد با دیگری، لکه‌ای “استعمارگری” را بر جبین دارد و پیوسته توام است با تجاوز و غارت‌گری و برتری‌جویی. از این‌رو، “غرب” از یک‌سو برای ما به‌‌معلّم و آموزگاری پیش‌رفته ماننده‌است که ما را گریز و گزیری از آموختن و بهره‌بری از او نیست؛ از سوی‌دیگر اما، دشمنی است متجاوز که باز ما را چاره‌ای جز حق‌جویی و آزادی‌خواهی نیست. در باب مسئله‌ای اسرائیل و فلسطین نیز، تجاوزگریِ اسرائیل پیداست، و نمی‌توان در آن تردید و شبهتی به‌دل راه داد؛[نقل به‌معنا].

چندسال پیش، کتاب “نوآوری، تحریم و تاویلِ” نصر حامد ابوزید، قرآن‌پژوه و متفکر نام‌آشنای مصری را می‌خواندم که در بخشی از آن گفت‌وگو و پرسش‌وپاسخی با نویسنده نیز گنجانیده شده بود. در یکی از پرسش‌ها، پرسش‌گر نگاه و نظر ابوزید را در باب “غرب” می‌جوید و به‌گونه‌ای جزئی‌تر و روشن‌تر، در باره‌ای گرِه کور و فروبسته‌ای دیرپای اسرائیل و فلسطین می‌پرسد. ابوزید می‌‌آورد که سخن‌گفتن از “غرب”، باریک‌بینی‌ای می‌طلبد که ما را به‌مغالطه و آمیختن مسائل نیافکند؛ از این‌رو، می‌بایست دست‌کم میان دو “غرب” تفکیک کرد:

غرب تمدّنی و غرب سیاسی. غرب تمدّنی همان است که خاست‌گاه فلسفه است و زادگاه بزرگان و فرزانه‌گان بسیاری- که سرمایه و مایه‌ای مباهات بشریت‌اند-، و نیز بسترِ پیدایش و پیش‌رفت “علم” است و “صنعت” و “فن‌آوری” و زمینه‌ای “حقوق‌بشر” و “دموکراسی” و بسی دست‌آوردها و ارزش‌های ارزش‌مند و حیاتی از این‌دست. امّا، مُراد از غرب سیاسی، در واقع قدرت‌های بزرگ غرب و سیاست‌های خارجی آن‌هاست که در برخورد با دیگری، لکه‌ای “استعمارگری” را بر جبین دارد و پیوسته توام است با تجاوز و غارت‌گری و برتری‌جویی. از این‌رو، “غرب” از یک‌سو برای ما به‌‌معلّم و آموزگاری پیش‌رفته ماننده‌است که ما را گریز و گزیری از آموختن و بهره‌بری از او نیست؛ از سوی‌دیگر اما، دشمنی است متجاوز که باز ما را چاره‌ای جز حق‌جویی و آزادی‌خواهی نیست. در باب مسئله‌ای اسرائیل و فلسطین نیز، تجاوزگریِ اسرائیل پیداست، و نمی‌توان در آن تردید و شبهتی به‌دل راه داد؛[نقل به‌معنا].

این‌روزها که بار دیگر این زخمِ خونین تازه گشته، و به‌سبب همان خانه عظیم خلقی خراب شده و دود و فریاد سوزناک بی‌گناهان و بی‌چاره‌گان بسیاری را از زیر خرابه‌ها و آوارها به‌آسمان بُرده است، من بدین اندیشه افتادم که ما هم‌واره بر “تندروی اسلامی” به‌منزله‌ای حرکت‌ها و گروه‌هایی‌که اسلام را دست‌آویز هدف‌های سیاسی خویش می‌کنند، و از همو برای دست‌یافتن به‌آرمان‌های ایدئولوژیک نردبان می‌سازند، خرده می‌گیریم و آن‌را می‌نکوهیم، لیک از هم‌سانِ غربی آن(غرب سیاسی) که پهناورتر و گسترده‌تر از آن است، و بر خاور و باختر سایه‌ افکنده است، یا غافل‌ایم، و یا نیز بر آن چشم می‌پوشیم. به‌کرّات دیده‌‌ایم که در هر گوشه‌ای از این جهان، اگر از سوی مسلمانی ناخن کسی بشکند یا خاری در پای کسی بخلد، آن‌گاه خبر نفرین و طعن و لعن “اسلام” و “مسلمان” و به‌‌ویژه “تندروی اسلامی” می‌پیچد و دنیا را می‌گیرد، چندان‌که شاید حتّا جنگل‌نشینانِ بی‌خبر از جهانِ قاره‌‌های پنج‌گانه نیز از آن بی‌خبر نمانند؛ اما چراست که در این روز‌گار، “غرب سیاسی” در گفتار و کردار و با توانِ تمام، آن‌هم بی‌پرده و آشکار تکیه‌گاه و پشتوانه‌ای ستم‌ و ستم‌گر شده است، و در دستِ خون‌آلود آن داده است، اما صدای دردمندی بر نمی‌خیزد، تا چندین سنگ‌دلی و بی‌داد و نامردمی “غرب سیاسی” را هم‌چنان رسوا کند و نقاب از چهره‌ای آن بردارد؟ به‌سخن حافظ، چرا:

همچنین بخوانید: اجرای توافق اسرائیل و حماس به «تأخیر» افتاد

“کس نمی‌گوید که: یاری داشت حقّ دوستی؟ حقّ‌شناسان را چه حال افتاد، یاران را چه شد؟” دست‌کم به‌دعوی و گفتار: “شهرِ یاران بود و خاکِ مهربانان این دیار/ مهربانی کِی سر آمد شهریاران را چه شد؟؛ و گوی توفیق و کرامت در میان افکنده‌اند/کس به میدان در نمی‌آید سواران را چه شد؟”.

هم‌چنان‌که “اسلام تندرو” تاریخ اسلام و آموزه‌ها و زنده‌گی پیامبر آن‌را دنباله‌روِ خویش می‌کند-به‌جای آن‌که او از پیِ آن روانه شود- و هم‌چون روپوش و ابزار توجیه‌کننده‌ای منش و کنش خویش بهره‌ می‌گیرد، “غرب سیاسی” نیز باکی نمی‌دارد از این‌که برای خلق عالَم آموزگار حقوق‌بشر بشود، و فخر تمدن بفروشد، اما در نوبت خویش برای پاره‌ای فزون‌خواهی‌های و منفعت‌های -هرچند کوتاه‌مدّت- خویش ارزشی همانندِ “حقوق‌بشر” را به‌بازی بگیرد، و لگد بر گلوی آن بگذارد و خاک بر دیده‌گانِ “دموکراسی” بپاشد، و آبرویی برای “حقوق زن” نماند، و “سیکولاریزم” را مسخره و چندش‌آور کند و در درنده‌صفتی و بی‌رسمی و باطل‌پروری و جنایت‌‌پیشگی و هراس‌افکنی(Terrorism) گوی سبقت از همه‌گان برباید. “غرب سیاسی”، رسانه‌ها را نیز که نماد برجسته‌ای “آزادی‌ بیان” اند، هم‌چون بازی‌چه‌ای در دست می‌گیرد و چندان چهره‌ای آن‌را داغ‌دار و کریه می‌کند که جز برای حقیقت‌پوشی و تحریف حقیقت و دروغ‌پراکنی و نفرت‌پاشی و “مغزشویی” لب به‌سخن نمی‌گشایند و دست به‌قلم نمی‌برند و رسالتی نمی‌شناسند. دردآورتر این‌که به وسیله‌ای همین است که اینک، حتّا می‌کوشد ستم‌گر و ظالم هفتاد‌ساله را در چشم جهانیان بر جای ستم‌دیده و مظلوم بنشاند، و آن‌گاه مظلوم را بر جای ظالم بیاورد.

روی این، هرچند “اسلام تندرو” چهره‌ای دل‌پذیر و خوش‌آیندی ندارد، با آن‌هم به‌گمان نویسنده‌ای این سطور، پدیده‌ای “غرب سیاسی” به‌مراتب زشت‌تر و ناپسند‌تر و نکوهیدنی‌تر از آن است، و می توان حدس زد -و حتّا ادعا- کرد که “تندروی اسلامی” در جهان کنونی به‌لحاظ اندیشه‌گی دیگر آن مایه بضاعت ندارد که بتواند بخت‌یار و اقبال‌مند گردد و دل‌ها را برباید و دوام بیاورد. این “غرب سیاسی” است که به‌بهانه‌های متعدد هرازگاهی هویّت‌ها را می‌خراشد و زخم‌ها می‌زند و ستیزه‌ها در می‌اندازد و عقده‌ها را متورّم می‌کند، و آن‌گاه است که “تندروی اسلامی” حیات بلند می‌یابد و بازآفریده می‌شود. اگر “غرب سیاسی” دست از شرارت برگیرد، “تندروی اسلامی” نیز آرام‌آرام پای به‌روزگار پیری و فرسوده‌گی می‌نهد و از رمق می‌افتد و می‌میرد.

همچنین بخوانید: شکست استخباراتی اسراییل

برای آن‌که “غرب سیاسی” هم‌چنان رسوا بشود و بی‌آبرو، و این جهان به‌سخن یکی از روشن‌فکران دینی ایرانی، “زیست‌گاه” بشود، نه “آوردگاه”، بر روشن‌فکران دردمند است و نویسنده‌گانی‌که پروای “انسان” و رنج او را دارند که هم‌چنان و متناسب با “تندروی اسلامی” این مفهوم را برجسته و روشن کنند و به‌نقد و نکوهش آن بپردازند.

نوشته های مرتبط :