جدال پشتون‌ها و هزاره‌ها در استرالیا؛ چرا جنگ قومی به بیرون از افغانستان کشیده شد؟

دسته: تحلیل
نویسنده: ضیا ضیایی
1403/11/30
10:58 ق.ظ
بازدید: 66

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در روزهای پسین جدال بین هزاره‌ها و پشتون‌ها بر سر تغییر نام یک بازار در استرالیا به سوژه داغ فضای مجازی بدل شده است. بر بنیاد آنچه گفته شده، در ساحه شرق شهر ملبورن ایالت ویکتوریای استرالیا ، شهرک بزرگی قرار دارد به نام داندینانگ. مرکز داندینانگ بازاری دارد به نام “افغان بازار” که بسیاری از افغانستانی‌ها در کنار ملیت‌های دیگر از جمله ایرانی‌ها، هندی ها و… به خرید و فروش در آن مشغول هستند.

در روزهای پسین جدال بین هزاره‌ها و پشتون‌ها بر سر تغییر نام یک بازار در استرالیا به سوژه داغ فضای مجازی بدل شده است. بر بنیاد آنچه گفته شده، در ساحه شرق شهر ملبورن ایالت ویکتوریای استرالیا ، شهرک بزرگی قرار دارد به نام داندینانگ. مرکز داندینانگ بازاری دارد به نام “افغان بازار” که بسیاری از افغانستانی‌ها در کنار ملیت‌های دیگر از جمله ایرانی‌ها، هندی ها و… به خرید و فروش در آن مشغول هستند.

هزاره‌ها مدعی هستند که اکثریت فروشندگان و مردمان “افغان بازار” را هزاره ها تشکیل می دهند و آنان با توجه به مالیات و نفوس شان حق دارند که نام این بازار را با درخواست قانونی تغییر دهند. آنان مدعی هستند که اکنون کمتر افغان (پشتون) در این بازار حضور دارند.
اما از آن طرف، فعالین پشتون روایت دیگری دارند. آنان در حالی‌که موفق شده اند که پس از تغییر نام “افغان بازار” به “بامیان بازار” باردیگر آن را تغییر دهند، می‌گویند که حضور پشتون‌ها در استرالیا قدامت حدود ۲۰۰ ساله دارد. زیرا وقتی استرالیا هنوز مستقل نشده و هند و پاکستان تحت استعمار انگلیس بودند، صدها و حتی “هزاران پشتون” به استرالیا آمده و در ساخت و ساز این کشور از جمله راه‌ها و خطوط آهن نقش داشته اند. آنان می گویند که هزاره فقط در ۳۰ سال اخیر و بویژه در دو دهه گذشته چند ده هزار نفر به استرالیا مهاجرت کرده اند. بنابراین، پشتون‌های حاضر در استرالیا تاکید بر حفظ نام تاریخی اماکن مربوط به ملیت‌ها از جمله حفظ نام “افغان بازار” دارند.

همچنین بخوانید: دستکم شش تن در دو حادثه‌ ترافیکی در فاریاب جان باختند

البته مسئله تغییر نام “افغان بازار” در استرالیا در حالی‌که از یک سو یک مسئله کوچک به نظر می رسد، اما اگر به عمق قضیه با توجه به ریشه‌های تاریخی موضوع از جمله روابط اقوام در افغانستان نگاه کنیم، یک موضوع پیچیده چند وجهی است. زیرا این مسئله یک جنگ قومی بین افغانستانی ها در بیرون از کشور است که ریشه در عوامل مختلفی دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:
اول_ سرکوب‌های تاریخی: باید گفت که افغانستان تاریخ طولانی از منازعات قومی داشته است. این منازعات اغلب بر سر قدرت، منابع و زمین بوده و ریشه در رقابت بین گروه‌های قومی مختلف برای کسب برتری داشته است. در این میان، تنش بین پشتون‌ها و هزاره‌ها به دلیل عوامل مختلف از جمله تفاوت‌های فرهنگی، زبانی، مذهبی و تاریخی، برجسته بوده است.
هزاره‌ها هرگز دوره عبدالرحمن خان را از یاد نبرده اند که با ستم تاریخی آنان را از سرزمین‌های شان کوچاند. وقتی در اواخر قرن نوزدهم، سیاست‌های تبعیض‌آمیز عبدالرحمن خان، امیر افغانستان، علیه هزاره‌ها و سایر گروه‌های قومی اجرا گردید، این مسئله در واقع باعث تشدید تنش‌های قومی و خشونت‌های گسترده شد. این دوره تاریخی، خاطرات تلخی را در بین هزاره‌ها و سایر گروه‌های قومی از جمله پشتون‌ها بر جای گذاشت و به تعمیق شکاف‌های قومی دامن زد.

دوم_ تحمیل هویت و نابرابری اجتماعی: یکی از مهمترین عوامل جنگ قومی که حتی به بیرون از مرزها کشیده شده، تحمیل هویت قومی از سوی اقوام بر یکدیگر است. همه می‌دانیم که در طول تاریخ، برخی از گروه‌های قومی در افغانستان، از جمله هزاره‌ها، با تبعیض و نابرابری در زمینه‌های مختلف از جمله سیاست، اقتصاد و اجتماع روبرو بوده‌اند. این امر باعث ایجاد احساس نارضایتی و دشمنی در بین این گروه‌ها شده و به تشدید تنش‌های قومی دامن زده است. به عبارتی دیگر پشتون‌ها در طی حدود ۳۰۰ سال و بویژه چند دهه اخیر تلاش کرده اند که هویت قومی خود را (افغان) را بالای همه تحمیل کند، از این رو هر گونه واکنش در داخل و خارج به این موضوع تقریبا طبیعی به نظر می رسد.

همچنین بخوانید: روز جهانی صحت؛ ملل متحد می‌گوید ۱۸ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بهداشتی وابسته‌اند

سوم_ عقده تاریخی ناشی از سرکوب و واکنش به این موضوع: همان‌گونه که گفته شد، تحمیل هویت قومی و سرکوب های تاریخی منجر به عقده قومی در کشور است. در واقع سرکوب قومی ریشه‌دارترین موضوع در تنش‌های قومی در افغانستان است. واکنش هزاره های استرالیا به این است که هزاره‌ها به دلیل مذهب شیعه و همچنین به دلیل تبعیض و ستمی که از سوی حاکمان پشتون بر آنها روا داشته شده، احساس نارضایتی دارند. از سوی دیگر، برخی از پشتون‌ها نیز به دلیل اقتدارگرایی تصورات کلیشه‌ای مبنی بر مذهب و … در مورد هزاره‌ها، با آنها خصومت داشته‌اند. بنا امروز اگر جدال قومی به بیرون کشور کشیده شده، ریشه در عقده های تاریخی داخلی مبنی بر قوم‌گرایی دارد.

با این حال جنگ قومی بین افغانستانی‌ها در بیرون از کشور تحت تأثیر همین عوامل که ذکر شد، قرار دارد. با توجه به عوامل فوق، مهاجران و پناهندگان افغانستانی که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند و با وجود نفی قوم گرایی و نژاد پسندی در جوامع میزبان، اما مهاجران افغانستانی مسئله قومی را با خود برده اند.

البته این مشکلات می‌تواند به تشدید تنش‌های قومی بین آنها در کشورهای میزبان منجر شود. علاوه بر این، حضور برخی از گروه‌های تندرو و افراطی در بین مهاجران و پناهندگان نیز می‌تواند به دامن زدن به اختلافات قومی کمک کند.
به هر حال، این جدال در درون افغانستان برای حق طلبی و تثبیت هویت اقوام به نظر نتیجه بخش است. ولی در بیرون از کشور ممکن است با واکنش منفی جوامع میزبان و چه بسا نگرش منفی آنها به مهاجران افغانستانی منجر شود. در حالی‌که این روزها هم با توجه به خشونت های صورت گرفته از سوی مهاجران افغانستانی در کشورهای شرقی و غربی، وضعیت برای عموم چندان جالب نیست و نگرش منفی علیه افغانستانی‌ها فارغ از قومیت آنان روز به روز در حال افزایش است.

همچنین بخوانید: زبان فارسی در اسارت طالبان

نوشته های مرتبط :