افشار؛ در باب “ضرورت به رسمیت شناسی گناهان پدران” و چند نکته دیگر

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالشهید ثاقب
1403/11/23
2:55 ب.ظ
بازدید: 76

پایگاه خبری تحلیلی روایت : ما نیز در افغانستان برای عبور از گذشته، نیاز به تسویه حساب با آن و به رسمیت‌شناسی «گناهان پدران» ما داریم. اما متاسفانه دیده می‌شود که نسلِ جوان ما در افغانستان هنوز در این تصور کاذب غرق‌اند که پدران شان خیلی قهرمان بوده‌اند. تا ما چنین تصوری از گذشته داشته باشیم، امکان ندارد که یک آینده صلح‌آمیز برای کشور رقم بزنیم.

۱
چند روزی است که بحث افشار در شبکه های اجتماعی دوباره داغ گردیده است.
اینکه در تاریخ افغانستان جنایات بسیاری اتفاق افتاده است، تردیدی نیست. در اینکه عاملان این جنایات نیز اجنه و موجودات فرازمینی نبودند بلکه پدران ما بودند، نیز نباید شک کرد.
اما آنچه من می خواهم بر آن تاکید کنم، ضرورت به رسمیت شناسی گناهان پدران است.

در این‌که پدران و پدربزرگان ما، هر کدام به سهم خود، جنایت و خیانت کردند، تردیدی نیست؛ اما جای تاسف این است که نسل ما به جای به‌رسمیت‌شناسی گناهان پدران خود، به دنبال قدیس‌سازی از آن‌ها هستند.

اگر بپرسی که پس مقصر کیست، یکی اخوانیسم را عامل بدبختی معرفی می‌کند (چپی‌ها)؛ دیگری کمونیسم و حزب دموکراتیک خلق و طالبان را (مجاهدین)؛ و آن سومی آمریکا و متحدانش را (طالبان).

در این میان، هیچ کسی آماده نیست که نقش خود و یا خانواده‌ی خود را در جنایات چهل سال اخیر کشور به‌رسمیت بشناسد.

ما اگر می‌خواهیم که به همبستگی ملی دست یابیم و دیگر هرگز آن جنایات تکرار نشوند، نیاز است که با گذشته تسویه حساب کنیم. امروزه اگر در میانِ تمام کشورهای اروپایی، آلمان بیش‌تر از بقیه از خطر فاشیسم و نئوفاشیست‌ها مصوون است، علتش همان پروسه‌ی «فِرگانگِنهایتس آئوفاربایتونگ» یا پروسه‌ی «تسویه حساب با گذشته» است که پس از پایان جنگ جهانی دوم در هر دو بخش شرقی و غربی آن با جدیتِ تمام دنبال شد. تا پیش از آغازِ این پروسه، اکثر آلمانیان خود را قربانی می‌پنداشتند و پدران خود را قهرمان؛ آن هم قهرمانانی که به زعم آن‌ها در یک جنگ میهنی علیه نفوذ اتحاد جماهیر شوروی کشته شده بودند. وقتی پروسه «تسویه حساب با گذشته» آغاز شد و نمایشگاه‌هایی مانند «نمایشگاه ورماخت» برگزار گردید، اکثر آلمانی‌ها با چهره‌های جنایت‌کارانه‌ی پدران شان آشنا شدند و آهسته آهسته «گناهان پدران» خود را به رسمیت شناختند.

همچنین بخوانید: معاون رئیس الوزرای گروه طالبان با سرپرست سفارت ترکیه دیدار کرد

ما نیز در افغانستان برای عبور از گذشته، نیاز به تسویه حساب با آن و به رسمیت‌شناسی «گناهان پدران» ما داریم. اما متاسفانه دیده می‌شود که نسلِ جوان ما در افغانستان هنوز در این تصور کاذب غرق‌اند که پدران شان خیلی قهرمان بوده‌اند. تا ما چنین تصوری از گذشته داشته باشیم، امکان ندارد که یک آینده صلح‌آمیز برای کشور رقم بزنیم.

۲
از عمده ترین علل ناکامی دادخواهی ها در افغانستان، قومی شدن و تنظیمی شدن آن است.
متاسفانه در قضیه افشار نیز ما شاهد چنین اتفاقی استیم. رویداد افشار، هنگامی اتفاق افتاد که در سراسر کابل جنگ بود و از خیرخانه تا کارته نو و چهلستون و برچی… همه در آتش می سوختند.
کسانی که در سایر مناطق کابل کشته شدند، نیز انسان بودند و گوشت و پوست و خون و روح داشتند.
ما اگر می خواهیم دادخواهی کنیم، باید این دادخواهی را برای کلیت کابل انجام بدهیم و همه عاملان جنگ را نکوهش نماییم.
اینکه همه تمرکز ما روی یک جغرافیای خاص باشد و در برابر درد و رنج قربانیان سایر مناطق سکوت پیشه کنیم، مردم دادخواهی ما را جدی نخواهد گرفت و آن را به حساب تسویه حساب های گذشته و به نحوی تداوم همان جنگ های تنظیمی سابق تلقی خواهند کرد.
متاسفانه تا هنوز آنچه زیر نام دادخواهی برای افشار صورت می گیرد، معطوف به دیوسازی یک طرف جنگ و فرشته نمایی طرف دیگر جنگ می باشد.
علتش نیز این است که اکثر فعالان این دادخواهی، در گذشته فعالان تنظیمی و حزبی نیز بودند. این ها با همان ادبیات حزبی، حزب خود را یک نهاد دینی می دانند و رهبران خود را به مرتبه‌ نیمه خدایی رسانده و تاریخ نهضت و حزب خود رو تاریخ قدسی رستگاری خوانده و بقیه را شیطان معرفی می کنند.
چنین ادبیاتی نمی تواند ادبیات دادخواهی برای قربانیان باشد، بلکه این ادبیات برای پروپاگاندای حزبی کاربرد دارد.

همچنین بخوانید: آموزش‌های دینی و عقیدتی برای کارمندان ادارات؛ امر به معروف طالبان نصاب آموزشی جدید توزیع کرد

۳
یکی دیگر از مشکلات دادخواهی های ما، منافقت در عدالت طلبی و دادخواهی است.
من در طی چند روز گذشته، آدم های بسیاری را دیدم که هم هوادار امیر عبدالرحمن خان و طالبان اند و هم برای افشار دادخواهی می کنند.
این منافقت در دادخواهی و عدالت طلبی است. هدف از این منافقت نیز این است که می خواهند تاجیک و هزاره را وارد تقابل های جدید بکنند. در غیر این صورت، چرا جنایات امیر عبدالرحمن خان و طالبان را محکوم نمی کنند؟
اگر می خواهیم دادخواهی بکنیم، باید صف ما را از چنین آدم های منافق پاک سازی نموده و یا حداقل خطوط فاصلی میان آن ها با کسانی که دغدغه ی عدالت خواهی دارند، بکشیم.
چنین منافقت ها به جای اینکه به عدالت خواهی سود برساند، زیان می رساند.

نوشته های مرتبط :