به رسمیت‌شناسی در عوض «به رسمیت‌شناسی»

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1401/12/23
1:09 ب.ظ
بازدید: 1

از روزی که طالبان در افغانستان به قدرت رسیده‌اند، هم مردم و هم طالبان برای به رسمیت‌شناسی تلاش می‌کنند. تلاش طالبان برای به رسمیت‌شناسی واضح و آشکار است. آن‌ها از همان نخستین روزهای تصرفِ کابل توقع داشتند که جامعه‌ی جهانی حکومتِ این گروه را به رسمیت بشناسند که تا هنوز نشناخته‌اند و فقط ۱۳ کشور به صورتِ دفاکتو با آنان تعامل دارند و بس. چندی پیش ملا متقی، وزیر خارجه‌ی طالبان، به گلایه گفت که تمامِ شروط به رسمیت‌شناسی را تکمیل کرده‌ایم، اما نمی‌دانیم چه کاری دیگری باید انجام بدهیم که توسط کشورهای جهان به رسمیت شناخته شویم.

از سوی دیگر پس از قدرت‌رسیدن طالبان، مردم افغانستان نیز برای به‌رسمیت‌شناسی از سوی این گروه تلاش می‌کنند. این تلاش‌ها تا هنوز در قالب‌های متفاوت و به روش‌های گوناگون – از مقاومت مسلحانه در پنجشیر شروع تا تشکیل احزاب و جبهه‌های سیاسی در خارج، مبارزات خیابانی بانوان، و مطالبه‌گری توأم با تعاملِ شماری از جناح‌ها در داخل ادامه دارد. من تا جایی که مطالبات این گروه‌ها را دنبال می‌کنم خواستِ عمده‌‎ی همه‌ی آن‌ها در دوگونه «به رسمیت‌شناسی» خلاصه می‌شود: یکی به رسمیت‌شناسی کرامت و حقوق فردی؛ و دیگری به رسمیت‌شناسی حقوق گروهی.

اگرچه شماری از کشورها به صورت دفاکتو با طالبان وارد تعامل شده‌اند، اما به رسمیت‌شناسی رسمی حکومت این گروه را مشروط به به رسمیت‌شناسی حقوق و کرامت فردی و گروهی مردم افغانستان از سوی طالبان کرده‌اند. وقتی جامعه‌ی جهانی و کشورهای منطقه بر رعایت حقوق زنان و ضرورتِ تشکیل حکومت فراگیر تاکید می‌کنند، معنایش این است که حقوق و کرامت فردی و تنوع قومی افغانستان را به رسمیت بشناسید تا حکومت شما را به رسمیت بشناسیم.

همچنین بخوانید: یک سردسته‌ی گروه طالبان در کمین «جبهه آزادی» در تخار کشته شد

این‌که جهان روی «به رسمیت‌شناسی» مردم افغانستان به عنوان پیش‌شرط تاکید دارند، علتش این است که می‌دانند افغانستان یک کشور چندقومی و چندفرهنگی است و در چنین جوامع بدون رعایت حقوق افراد و اقوام، صلح و ثبات پایدار آمدنی نیست.

زیرا جهان می‌داند یکی از عمده‌ترین علل بی‌ثباتی در دنیای امروز، کشمکش‌ها و جدال‌های هویتی است؛ جدال‌هایی که ریشه در دغدغۀ دیده‌شدن، بازشناسی و «به‌رسمیت‌شناسی» دارد و گاهی منجر به درگیری‌های خونین، نسل‌کشی‌ها و کشتارهای دسته‌جمعی می‌گیرد.

تد رابرت گر در پژوهشی که پیرامون اقلیت‌های درمعرض خطر انجام داده است به‌صراحت نشان می‌دهد:

تقریباَ مردم صد ملیت و اقلیت در زدوخوردهای جدی و خشونت‌آمیز بین سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۰ شرکت داشته‌اند. شصت مورد از این زدوخوردها و جدال‌ها بر سر خودمختاری بوده و حداقل یک‌‌دهه طول کشیده است.
در ابتدای سال ۱۹۹۶، بیش از چهل برخورد خشونت‌آمیز سیاسی-قومی در جریان بوده است؛ یعنی حداقل یک‌‌مورد در هر ناحیه جهان.
از سال ۱۹۴۵، براساس تحقیق باربارا هارف حدود پنجاه نسل‌کشی و کشتار وسیع سیاسی رخ داده که هدف آن بیش از هفتاد اقلیت قومی و مذهبی بوده و درمجموع سبب هلاکت حداقل ۹ تا ۲۰ میلیون نفر شده است.
در ابتدای سال ۱۹۹۵، حدود ۲۳ میلیون پناهنده رسمی ثبت شده است و ۲۷ میلیون دیگر به‌ دلایل داخلی ناگزیر به کوچ شده‌اند. بسیاری‌ از آنها از جنگ‌های داخلی، درگیری‌های اقوام رقیب و کشتارهای دسته‌جمعی فرار کرده بودند.

با وجودی این‌که جهان به طالبان در باره‌ی تجربه کشمکش‌های خونین قومی در دنیای معاصر هشدار می‌دهد، اما متاسفانه طالبان تا هنوز با طرح شعار اخوت اسلامی و هم‌چنان با لفاظی‌های ملی‌گرایانه تلاش کرده‌اند به این مطالبات تن ندهند و حکومتِ یک‌دست قومی ایجاد نمایند.

همچنین بخوانید: گروه طالبان گفته است، میزان استخراج نفت از چاه‌های نفتی قشقری به ۹۰۰ تُن در روز افزایش یافته

طالبان متاسفانه آن‌چه را که تا هنوز درک نکرده‌اند، اهمیت «به رسمیت‌شناسی» برای مردم است. آن‌ها دوام‌دار روی به رسمیت‌شناسی حکومت خود تاکید می‌کنند اما دغدغه‌ی به رسمیت‌شناسی مردم افغانستان را جدی نمی‌گیرند. ای کاش طالبان متوجه شوند که «دغدغه دیده‌شدن» یا «به‌رسمیت‌شناسی» یکی از دغدغه‌های بسیار جدی همه‌ی افراد اقوام و ملل است. آدم گرسنگی را می‌تواند تحمل کند، اما گمنامی را هرگز. آن جوان تونسی که در سال ۲۰۱۰ خود را آتش زد و انقلاب‌های موسوم به بهار عربی را باعث شد، دردش آن بود که یک پلیس زن به نام فایدا حمدی در ملأ‌عام به رخسارش سیلی زده و ترازویش را ضبط کرده و به رویش تف انداخته بود. او احساس می‌کرد توهین و تحقیر شده و حیثیت و کرامتش صدمه دیده است. محمد بوعزیزی خود را آتش زد، نه به خاطر اینکه نان نداشت، بل به این خاطر که نتوانست این تحقیر را تحمل کند.

نوشته های مرتبط :