واقعیت‌های راجع به حضور مهاجرین افغانستانی‌ در ایران

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات:
۱۴۰۳/۰۷/۰۲
۱۲:۱۷ ب٫ظ
بازدید: 6

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در هفته‌های پسین باردیگر موج جدیدی از مهاجرستیزی در ایران از سوی عده‌ای راه افتاده و این موضوع بازتاب بسیار گسترده در فضای مجازی و شماری از رسانه‌ها داشته است. البته این بار مسئله متفاوت تر از قبل بوده و علاوه بر واکنش‌های مردمی در فضای مجازی و حقیقی، چند نماینده مجلس نیز مواضع تندی را علیه مهاجرین اتخاذ کردند. این شمار از کسانی‌که علیه مهاجرین موضع گرفته اند، با پیش کشیدن مسائلی چون جرایم و امنیت، استفاده از یارانه‌ها، اشتغال و تورم و حضور میلیونی و تغییر ساختار جمعیتی ایران، خواهان برخورد و اخراج دسته‌جمعی مهاجرین افغانستانی یا به قول خود شان “اتباع بیگانه” شده اند.

در هفته‌های پسین باردیگر موج جدیدی از مهاجرستیزی در ایران از سوی عده‌ای راه افتاده و این موضوع بازتاب بسیار گسترده در فضای مجازی و شماری از رسانه‌ها داشته است. البته این بار مسئله متفاوت تر از قبل بوده و علاوه بر واکنش‌های مردمی در فضای مجازی و حقیقی، چند نماینده مجلس نیز مواضع تندی را علیه مهاجرین اتخاذ کردند. این شمار از کسانی‌که علیه مهاجرین موضع گرفته اند، با پیش کشیدن مسائلی چون جرایم و امنیت، استفاده از یارانه‌ها، اشتغال و تورم و حضور میلیونی و تغییر ساختار جمعیتی ایران، خواهان برخورد و اخراج دسته‌جمعی مهاجرین افغانستانی یا به قول خود شان “اتباع بیگانه” شده اند.

حالا پرسش این است که دغدغه‌های مطرح شده تا چه حد جدی و قابل راستی آزمایی است و مسئله مهاجرین در ایران تهدید است یا فرصت؟

اول: بر خلاف ادعاها راجع به حضور ۸ و ۱۰ و ۱۲ میلیون افغانستانی در ایران که از سوی بعضی از رسانه‌ها و همچنین شماری از افراد و فعالین رسانه‌ای_ سیاسی مطرح شده، بر اساس گزارش مقامات رسمی، حداکثر ۶ میلیون افغانستانی در ایران زندگی می کنند که حدود ۵ درصد کل جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. در آخرین مورد هم سفیر محترم جمهوری اسلامی در سازمان ملل، میزان مهاجرین در ایران را هم همین حدود ۶ میلیون اعلام کرد. یعنی برخلاف ادعاها مبنی بر حضور ده و ۱۲ میلیون که مطرح می شود، این مسئله عملا صحت ندارد.

دوم: بسیاری از فعالین که شمشیر علیه مهاجرین افغانستانی از رو بسته اند و خواهان اخراج دسته‌جمعی هستند، یکی از دغدغه‌های مهمی را که مطرح کرده اند، مسئله امنیت ملی و جرایم جنایی است که به زعم آنان افغانستانی‌ها انجام داده و در این زمینه تهدید بالقوه هستند. در حالی‌که طی بیش از ۴۰ سال حضور افغانستانی‌ها در ایران، این قشر هرگز مخل و تهدید امنیتی به شکل سازمان یافته آن نبوده اند، کما این‌که در حفظ و دفاع از ارزش‌های مشترک سهیم بوده اند. ۲ هزار شهید و صد‌ها معلول در جنگ ایران و عراق (دفاع مقدس)، هزاران شهید و زخمی در مبارزه با گروه‌های تروریستی در سوریه مبیین این امر است. البته این‌که یک فردی با افکار تروریستی در جای مانند حرم امام رضا (ع) و یا اماکن دیگر به صورت فردی کار خلاف انجام می‌دهد، این بی انصافی است که آن را به همه مهاجرین تعمیم داد.

همچنین بخوانید: وضعیت مهاجرین در ایران؛ از تبلیغات رسانه‌ها تا واقعیت‌ موجود

سوم: بحث دیگری که این روزها به شدت علیه مهاجرین بسیار داغ مطرح شده، استفاده از منابع و یارانه‌ها در ایران است. این مسئله‌ی به گونه‌ی مطرح شده که گویا مثلا ۶ میلیون مهاجر افغانستانی هیچ نقشی در جامعه، کار و فعالیت‌های اقتصادی نداشته و فقط از یارانه‌ها استفاده می‌کنند. در حالی‌که همه می‌دانیم که اکثریت مطلق مهاجرین افغانستانی در ایران جامعه کارگر بوده و بر اساس دستور العمل نهادهای مربوط به مهاجرین، چند شغل محدود آن هم شاقه، نمی توانند داشته باشند و امکان استخدام در کارهای راحت‌تر عملا برای آنان وجود ندارد. از این رو مهمترین کارهای زیربنایی و ساخت و ساز که کارهای بسیار سنگینی می باشد، مهاجرین انجام می دهند. یعنی نقش افغانستانی ها را هیچ کسی نمی تواند در توسعه زیرساخت‌های ایران نادیده بگیرد. از سوی دیگر بر خلاف سخنان به شدت تند و توهین آمیز یک نماینده مجلس، بیشترین سرمایه‌گذاری را طی سال‌های اخیر تجار افغانستانی در ایران انجام داده است. متاسفانه که به جای دیدن این همه فعالیت و خدمات، بعضی فقط همان یک قرص نان یارانه‌ی را که مهاجرین با هزار زحمت تهیه می کنند، می بینند. یارانه های دیگر مانند بنزین، درمان و… را که همه می‌دانیم مبالغه است. زیرا گرفتن گواهی نامه و بیمه تکمیلی و… گذشتن از هفت خوان رستم است.

چهارم: به قول آرش نصراصفهانی، دانش‌آموخته و فارغ‌التحصیل دکترای جامعه‌شناسی و پژوهشگر حوزه مسائل اجتماعی ایران؛ مهاجران متهمان بی‌قدرتی هستند که می‌شود بدون محاکمه آنها را به خاطر همه مشکلات موجود مجازات کرد، حتی اگر تقصیر آنها در این وضعیت اندک باشد.
در حالی‌که مهاجرین همواره مدیون و ممنون جمهوری اسلامی ایران بویژه مسئولان آن بوده که در شرایط دشوار به آنان پناه داده اند، اما ای کاش یک سیاست مدون و اصولی طی این سال‌ها تدوین و اجرا می شد تا هم حضور مهاجرین قانون‌مند می‌شد و هم حساسیت‌ها کمتر. البته تداوم کار سازمان ملی مهاجرت و تصویب احتمالی قانون مربوط به مهاجرین از سوی مجلس شورای اسلامی، می تواند مباحث مهاجرین را تاحدودی زیادی حل کند.

همچنین بخوانید: برندِ افغانستان

با این وجود این روزها در حالی‌که جو شدیدی علیه مهاجرین به وجود آمده، در نبود ساز‌ و کار مشخص، زندگی یک مهاجر در ایران با وجود استفاده از امکانات، اما پر از تجربیات روزمره تلخ است.

طی سال‌های اخیر شبکه‌های اجتماعی هم‌بستر رشد ایده‌های ضدمهاجر شده‌اند و برخی فعالان ضدمهاجر به شکل گسترده خشونت علیه مهاجران را تبلیغ می‌کنند. انتشار اخبار نادرست و جعلی سبب می‌شود تا خشونت روانی علیه افغانستانی‌ها در ذهن برخی از مردم مشروعیت بیابد. حتی بعضی از رسانه‌های رسمی نیز به این فضای ضد‌مهاجر دامن می‌زنند و به انتشار اخبار جعلی کمک می‌کنند. در مقابل جامعه مهاجران صدایی برای دفاع از خود در جامعه ایران ندارد.

نکته آخر این‌که اکثریت مطلق مهاجرین مردمان سر به زیر و آرامی هستند که به دلیل جنگ و خشونت و فقر به ایران پناه آورده اند. اکثریت مدیون و سپاس‌گزار ایران هستند. انتظار این است که بین چند فرد مجرم و تروریست که احیانا وجود دارد و اجتماع مهاجر فرق قایل شد و همچنین کارکرد و خدمات مهاجرین در حوزه اقتصادی، سرمایه‌گذاری و امنیتی را که در مقاطع مختلف انجام داده اند، نباید نادیده گرفت.

نوشته های مرتبط :