نقش خبرنگار در گسترش واژه های بیگانه

دسته: تحلیل
نویسنده: احمد هوشمند کاوش
1403/06/07
10:49 ق.ظ
بازدید: 35

پایگاه خبری تحلیلی روایت : از آنجایی که خبرنگاران در دل انجمن مردمی سرگرم کار بوده اند و هستند و از راه رسانه ها، چه نوشتاری و چه دیداری( رادیو، تلویزیون، مجله) به اندیشه های همه‌ی لایه های جامعه دسترسی همه‌گیر دارند و هر روز با واژه نویسی سروکله می‌زند، دربرابر با همه‌ی مردم در گسترش واژه های خودی و بیگانه نقش بسزا و بسیار بالای دارند. روادید دهید نقش خبرنگار در گسترش واژه های بیگانه را با داستانی از سرگذشت خودم آغاز کنم یک روز بهاری سبز بود و گل های مرسل گرداگرد حوض ‌مان گل کرده بودند و از آنجایی که من گل دوست دارم و کنار آب، گل که باشد به، به!.

از آنجایی که خبرنگاران در دل انجمن مردمی سرگرم کار بوده اند و هستند و از راه رسانه ها، چه نوشتاری و چه دیداری( رادیو، تلویزیون، مجله) به اندیشه های همه‌ی لایه های جامعه دسترسی همه‌گیر دارند و هر روز با واژه نویسی سروکله می‌زند، دربرابر با همه‌ی مردم در گسترش واژه های خودی و بیگانه نقش بسزا و بسیار بالای دارند.
روادید دهید نقش خبرنگار در گسترش واژه های بیگانه را با داستانی از سرگذشت خودم آغاز کنم
یک روز بهاری سبز بود و گل های مرسل گرداگرد حوض ‌مان گل کرده بودند و از آنجایی که من گل دوست دارم و کنار آب، گل که باشد به، به!.
روی تخت کنار حوض نشسته بودم کتاب یکی و خلص کانکور را می‌خواندم که ناگاه برادرم احمد نوید کاوش که تازه در تلویزیون خورشید گزارشگر گماشته شده بود، گوشی در گوش از دروازه باغ درون شد.
پشت گوشی می‌گفت « سوژه همین است که یک نفر درست حسابی باشد چند نقاشی از کبوتر که نماد صلح است را نقاشی کند و یگان نقاشی که پیام صلح را داشته باشد، جناب باغبان را برایم معرفی کرده اند می‌گویند نقاش خوبیست»
هنگام گفت و شنود بود و هنوز حرف شان پایان نیافته بود که دوباره از دروازه بیرون زد.
من همانجا با شنیدن واژه سوژه در خودم جا زدم که سوژه چه معنی ؟
از کدام زبان است ؟
تازه شنیده بودم و هیچ‌جای از کتاب های آموزشی با این واژه روبرو نشده بودم.
فردای همان روز زمانیکه از استاد زبان فارسی دری پرسیدم، بی آنکه بگوید واژه چه زبانی است گفت بلی این روزها بجای موضوع و مضمون می‌گویند سوژه و بجای سپاس می‌گویند مرسی.
پس از این بار ها این واژه را از رسانه ها شنیدم به ویژه در برنماهای آوازه گری گفتگو های اجتماعی.
تا اینکه سال‌پار در یک نوشته سه چهار برگه‌یی خواندم که بجای سوژه بگو جستار. با خواندن این نوشته یکریز به آبادیس سر زدم که سوژه (به فرانسوی: Sujet )(به انگلیسی: Subject ) یا درون‌آخته یا زیراخت، در فلسفه، موجودی دارای آگاهی ذاتی یا تشخیص منحصر به فرد است که اُبژِه را مشاهده می‌کند. سوژه مشاهده‌کننده و ابژه مشاهده شونده است و برابر فارسی آن جستار و پرسمان است.
از اینکه بگذریم چند روز پیش به گزارش یکی از رادیو( آواپرا ) های کاپیسا که تازه بکار آغاز کرده و در رخنامه گزارش های دیداری می‌گذارد سراپا گوش سپرده بودم.
در روند گزارش به واژه های روبرو شدم که دانش مایه و کار گزارشگر را در هچل پرسش می‌انداخت.
همانند استفراغ که آنرا هم استفراق خواند؛ در حالیکه استفراغ واژه عربی بوده که برابر پارسی آن هراش ویا بالا آوردن است.
در ادامه گزارش گفت کودکان مصاب‌ به اسهال که اسهال هم واژه عربی بوده که در پارسی برابر آن شکم روش، پارفت و پیچه است.
جدا از بکار بردن واژه های بیگانه، گزارشگر واژه سازی کرده بود که به هیچ روی روادید این کار را یک گزارشگر ندارد.
وارونه روادید این کار یک گروه ریخت گرفته از آموزگاران ادبیات زبان پارسی که جایگاه دانش شان به کارشناسی ارشد و دکتورا برسد است.
در یک پاره از گزارش گفتگو با نگران یا پرستار های بیماران داشت که در زیر گفتگو نام پرستار یا نگران نوشته می‌شد ولی نه احمد_ پرستار یا محمود_ نگران بلکه نوشته میشد احمد___ بیماردار.
نمی‌دانم چنین واژه سازی را از کدام ناکجا آباد آورده اند که واژه های نگران و پرستار به این قشنگی و پرپنداره را نادیده گرفته و بیمار دار می نویسند؟
به هر روی که چکیده بگویم خبرنگار و رسانه در در گسترش واژه و فرهنگ بیگانه مثل خون در رگ‌ها کنش می‌کند.
شاید این کنش ها در نخست یا در دو سه سالی رویداد ویژه‌ی را کارگزاری نکنند ولی آهسته و پیوسته جانشین والاگوهر و تبارمندترین واژه ها شده و به توانایی پیکر یک زبان گزند می‌زنند.
از اینرو از تمام خبرنگاران پهنه‌ی پارسی می خواهم هنگام نوشتن گزارش و خبر، فرجام یک تلاش را بفشرند. و قشنگ‌ترین و تبارمندترین واژه های پارسی را در گزارش و خبر بکار ببرند.
و از این راه دستی شوند برای دور ریختن واژه های بیگانه از زبان خودشان تا باشد زبانی سُچه و ورجاوند داشته باشند.