همایش اربعین از بعد معنویت تا نمایش قدرت در نظم نوین جهانی

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات
1403/05/31
12:23 ب.ظ
بازدید: 24

پایگاه خبری تحلیلی روایت : این‌ روزها تب‌وتاب رفتن به کربلا و شرکت در اربعین حسینی در شماری از کشورهای اسلامی و به ویژه نقاطی از پاکستان، افغانستان و سراسر ایران داغ است. بسیاری از مشتاقان در اربعین برمبنای بعد معنوی این همایش که مبتنی بر ثواب و جزاست، در این مراسم شرکت می‌کنند؛ اما در عین حال بسیاری معتقدند که قدرت نرم در جهان امروز، تعیین‌کننده‌ی قدرت نهایی در تمدن آینده‌ی بشری و اعتبار عوامل مولّد آن است و همایش اربعین حسینی با بازنمایی شاخصه‌های جامعه‌ی آرمانی و به تصویرکشاندن کارآمدی عوامل تمدن اسلامی، از منابع قدرت نرم جهان اسلام محسوب می‌گردد؛ بنابراین، در کنار مساله معنوی، شمار کثیری با این نگاه به این مراسم شرکت می‌کنند.

این‌ روزها تب‌وتاب رفتن به کربلا و شرکت در اربعین حسینی در شماری از کشورهای اسلامی و به ویژه نقاطی از پاکستان، افغانستان و سراسر ایران داغ است. بسیاری از مشتاقان در اربعین برمبنای بعد معنوی این همایش که مبتنی بر ثواب و جزاست، در این مراسم شرکت می‌کنند؛ اما در عین حال بسیاری معتقدند که قدرت نرم در جهان امروز، تعیین‌کننده‌ی قدرت نهایی در تمدن آینده‌ی بشری و اعتبار عوامل مولّد آن است و همایش اربعین حسینی با بازنمایی شاخصه‌های جامعه‌ی آرمانی و به تصویرکشاندن کارآمدی عوامل تمدن اسلامی، از منابع قدرت نرم جهان اسلام محسوب می‌گردد؛ بنابراین، در کنار مساله معنوی، شمار کثیری با این نگاه به این مراسم شرکت می‌کنند.

نگاه بسیاری بر این است که مراسم اربعین به موازات تقویت همسویی جوامع اسلامی، باعث ظهور عناصر تمدن اسلامی مانند محوریت ارزش‌های الهی، ظهور امت واحده‌ی اسلامی و تحقق همبستگی ملی می‌گردید. به علاوه تعمیق بیداری اسلامی، شناخت دشمن مشترک و تقویت جبهه‌ی مقاومت که فعلاً در مقابل قدرت‌های استکباری و استعماری در خاورمیانه به رهبری ایران شکل گرفته و همچنین به عنوان نتایج بازشناسی هویتی شیعی_اسلامی در این همایش، این قدرت بالقوه به نمایش درآمده و معرفی می‌شود.
از سویی هم شرکت میلیون‌ها نفر در این مراسم بدون کوچکترین مشکل امنیتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در واقع انتظام عملی حاصل از اتحاد زائران شرکت‌کننده، ضمن تامین امنیت به واسطه‌ی نهاد مردمی، مقابله با تروریسم را ابعادی جدید بخشیده است. اربعین در واقع این گفتمانِ فراملی و اسلامی را با تاکید بر تساهل اسلامی و تکیه به ارزش‌های مشترک انسانی، امت اربعینی را به عنوان بزرگترین اجتماع تمدنی از مرزها عبور داده و ضمن پیوند ملت‌ها به هویت‌یابی جوامع در سطوح تمدنی منجر شده است.
باتوجه به وقایع اخیر در جهان از جمله حمله‌ی روسیه به اوکراین و مداخله‌ی غیر مستقیم غرب در برابر روسیه، همچنین پشتیبانی امریکا و غرب از اسراییل باوجود کشتار بیش از ۴۰ هزار انسان در غزه، کشورهای اسلامی بیشتر از گذشته به این درک رسیده‌اند که نظم جدید جهانی باید شکل داده شود، از این رو کشورهای منطقه درصدد هستند ضمن تحکیم روابط با قدرت‌های جهانی، به عنوان یک قدرت منطقه‌ای باشند. در این وضعیت یکی از راهکارهای کشورهای اسلامی برای رسیدن به این نقطه، نمایش وحدت و اقتدار آن‌هاست و راهپیمایی اربعین از این زاویه یک نوع نمایش قدرت مسلمانان و امت اسلامی در سطح جهانی است. راهپیمایی اربعین فقط به شیعیان اختصاص ندارد، بسیاری از اهل تسنن به دلیل ارادت به حضرت امام حسین و جذابیت مکتب حسینی و محوریت مؤلفه‌ی آزادگی و ظلم‌ستیزی در این نهضت، در راهپیمایی و مراسم اربعین مشارکت فعال دارند. به عبارتی مساله‌ی کلیدی در قیام امام حسین (ع) مبارزه با ظلم، ذلت‌ناپذیری و عزت‌طلبی است و این محورها و مؤلفه‌ها نه فقط برای شیعیان بلکه برای همه انسان‌های آزاده و مستضعف در سطح جهان که تحت ظلم و ستم نظام سلطه قرار دارند، جذابیت دارد. بنابر این وقتی میلیون‌ها انسان در این همایش در کنار بعد معنوی، شعار سیاسی می‌دهند، این یک نیروی بالقوه تمدن‌ساز در شکل‌دهی نظم نوین جهانی است.

همچنین بخوانید: تشکیل مجمع فدرال‌خواهان افغانستان؛ پدرام: تنها جمهوری فدرالیسم می‌تواند سلطه قومی را بشکند

به عبارتی، عصر امروز عصر تمدن‌‌‌سازی است و عظمت یک تمدن و قدرت جهانی، به این دلیل است که با ظرفیت‌های خویش از بین امکانات پیش‌رو بهترین انتخاب‌ها را انجام دهد تا موثرترین نقش تمدنی را در منطقه و جهان بیافریند. تحولات کنونی جهان و منطقه، تشکیل تمدن نوین اسلامی را بیش از پیش برای مسلمانان جدی و با اهمیت می‌کند. بسیاری معتقدند که حماسه‌ی اربعین از جمله پدیده‌هایی است که می‌توان آن را در بستر تمدنی زمینه‌ای برای تحقق تمدن نوین اسلامی تحلیل کرد.

از سویی هم از جلوه‌های بی‌نظیر راهپیمایی اربعین این است که در آن ناب‌ترین بازتاب‌های زیست مؤمنانه و همکاری و همراهی بشر با یکدیگر ظهور و معنی پیدا می‌کند. تحقق این حادثه در این شرایط خاص جهانی که ارزش‌ها و فرهنگ مدرنیته، فرهنگ غالب جهان امروز گردیده است، نشان از امکان خروج از هژمونی حاکم ارزش‌های مادی و همکاری با یکدیگر بر مبنای انسان‌دوستی را می‌دهد.

نکته‌ی آخر این‌که در ادبیات امروز سیاسی بین‌الملل مقوله‌ی تصویرسازی و قدرت نرم از اهمیت خاصی برخوردار است و برپایی تمدن نوین اسلامی در دوران معاصر با توجه به تهدید جهانی‌سازی فرهنگ غربی و هژمونی اقتدار آن، نیاز به عناصر قدرت نرم و همگرایی میان فرهنگی امت اسلامی دارد. قدرت نرم که شامل قدرت ایدئولوژیک، فرهنگی و رسانه‌ای است، در راستای کسب اعتبار در افکار عمومی داخلی و خارجی، تاثیرگذاری غیر مستقیم بر دیگران و اراده‌ی دیگران را تابع خویش ساختن تلاش می‌کند.مثلاً این‌روزها شبکه‌های فارسی غرب‌نشین تمام تلاش‌شان را در تضعیف و تخریب اربعین به کار بسته‌اند. این نشان از ترس آنان از شکل‌گیری یک قدرت نرم میلیونی دارد.
بنابر این جدا از اختلافات فکری، مذهبی و فرهنگی موجود در جهان اسلام، تلاش بر این است که اگر راهپیمایی اربعین باشکوه‌تر و با سازماندهی بهتر برگزار شود، کشورهای مخالف هژمونی و استعمار نرم غرب، بهتر می‌توانند این اقتدار و وحدت اسلامی را در سطح جهانی به نمایش بگذارند و نوید شکل‌گیری قطب قدرت جهان اسلام را در دوره‌ی گذار به نظم جدید جهانی بدهند. یعنی این مراسم می‌تواند با گستردگی هرچه بیشتر پایه‌گذار نظم جدید در جامعه‌ی اسلامی و برهم‌زننده‌ی هژمونی تمدن غربی در جهان آینده منجمله قطع مداخلات غرب در خاور میانه باشد.
این نکته را هم نباید فراموش کرد که تبلیغات رسانه‌ای که علیه ارزش‌های مسلمانان و همچنین بحث اسلام‌هراسی که از سوی رسانه‌های صهیونیستی مدیریت می‌شود، صورت می‌گیرد؛ آن هم از کانال کشورهای اروپایی در واقع مقابله با شکل‌گیری این نظم نوین است که بخشی از اهداف آن ایجاد اجماع بین مسلمانان و ختم اشغال و استعمار گری در منطقه‌ی خاورمیانه است. به عبارتی تمام تلاش متمرکز بر عدم شکل‌گیری همایش اربعین به عنوان قدرت نرم و بالقوه است که در پشتیبانی از نظم نوین جهانی می‌تواند اثر گذار باشد.

همچنین بخوانید: فصیح‌الدین: به کسی اجازه تظاهرات علیه طالبان را نمی‌دهیم

نوشته های مرتبط :