روز جهانی رادیو که همه ساله در تاریخ ۱۳ فبروری برگزار می‌شود، فرصت مناسبی است برای بزرگداشت از این رسانه‌ی قدرتمند و تأثیرگذار در جهان.
رادیو به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرمخاطب‌ترین وسایل ارتباط جمعی، نقش مهمی در اطلاع‌رسانی، آموزش و سرگرمی ایفا کرده و می‌کند. این روز به ما یادآوری می‌کند که رادیو همچنان یک ابزار حیاتی برای دسترسی به اطلاعات و تقویت آزادی بیان است.
رادیو در افغانستان نقش بسیار مهمی در اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم ایفا می‌کند، به‌ویژه در مناطقی که دسترسی به برق و اینترنت محدود است. بسیاری از مناطق روستایی و دورافتاده افغانستان به برق پایدار دسترسی ندارند، و در چنین شرایطی رادیو به‌عنوان یک وسیله ارتباطی حیاتی و قابل اعتماد برای مردم عمل می‌کند.
امسال روز جهانی رادیو در حالی از راه می‌رسد که در افغانستان، وضعیت رسانه‌ها و به‌ویژه رادیوها به شدت تحت تأثیر محدودیت‌ها و سانسورهای طالبان قرار گرفته است. پس از تسلط دوباره طالبان در اگست ۲۰۲۱، فضای رسانه‌ای در افغانستان به شدت محدود شده و فعالیت بسیاری از رسانه‌های شنیداری، دیدار و چاپی متوقف شده است.
توقف فعالیت رادیوها تنها یک نمونه از این محدودیت‌هاست. رادیوها به‌دلیل دسترسی گسترده‌ای که به جامعه دارند، از ابزارهای قدرت‌مندی برای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم به شمار می‌روند. اما طالبان با تعطیل کردن رادیوها و کنترل محتوای آن‌ها، تلاش می‌کنند تا از انتشار اطلاعات مخالف جلوگیری کنند و نوعی هژمونی رسانه‌ای ایجاد کنند.
علاوه بر تعطیلی رادیوها، طالبان خبرنگاران را نیز تحت فشار و تهدیدهای زیادی قرار داده‌اند. بسیاری از خبرنگاران مجبور به ترک افغانستان شده‌اند و آن‌هایی که همچنان در داخل کشور فعالیت می‌کنند، با خطرات جدی روبه‌رو هستند. موضوع بازداشت، شکنجه، و حتی قتل خبرنگاران از سوی طالبان هرازگاهی سرخط رسانه‌های جهان بوده است. این اقدام‌ها نشان‌دهنده تلاش طالبان برای کنترل کامل رسانه‌ها و جلوگیری از انتشار هرگونه اطلاعات منتقدانه است.
این وضعیت موجب کاهش کیفیت و تنوع اطلاعات منتشرشده و باعث می‌شود که مردم نتوانند به اطلاعات معتبر و مستقل دسترسی داشته باشند. در نتیجه، سطح آگاهی عمومی کاهش می‌یابد و زمینه برای انتشار اطلاعات نادرست و شایعات فراهم می‌شود.
روز جهانی رادیو به ما یادآوری می‌کند که رادیو نه تنها یک ابزار اطلاع‌رسانی است، بلکه نماد آزادی بیان و دموکراسی نیز می‌باشد. در این روز، جوامع بین‌المللی و نهادهای حمایت از خبرنگاران باید توجه ویژه‌ای به وضعیت رسانه‌ها در کشورهایی مانند افغانستان داشته باشند و تلاش کنند تا با اعمال فشارهای بین‌المللی، شرایط بهبود یابد و خبرنگاران بتوانند بدون ترس و تهدید به وظایف خود ادامه دهند.
در چنین روزی ما باید به یاد داشته باشیم که حفظ و حمایت از آزادی بیان و رسانه‌ها از حقوق اساسی انسان‌هاست و باید از آن‌ها حمایت و حفاظت شود.
در روز جهانی رادیو، نهادهای حمایت از خبرنگاران و سازمان‌های بین‌المللی خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط کارمندان رسانه‌ها و توقف ارعاب و بازداشت خودسرانه خبرنگاران از سوی طالبان هستند.
در نهایت، روز جهانی رادیو فرصتی است برای تأمل بر اهمیت این رسانه و نقش آن در تقویت دموکراسی و آزادی بیان. در حالی‌که در بسیاری از نقاط جهان، رادیو همچنان به عنوان یک ابزار قدرتمند برای اطلاع‌رسانی و آموزش استفاده می‌شود، در افغانستان، رسانه‌ها و خبرنگاران با چالش‌های بزرگی روبه‌رو هستند.
امیدواریم که با تلاش‌های بین‌المللی و حمایت از رسانه‌ها و خبرنگاران، فضای رسانه‌ای در افغانستان بهبود یابد و مردم بتوانند از حق دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان برخوردار شوند
