طالبان و دین؛ گرگی در لباس میش

دسته: تحلیل
نویسنده: محرم علی عالمیان
1404/07/06
10:51 ق.ظ
بازدید: 20

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در این مقطع حساس از تاریخ کشور، که مردم افغانستان زیر فشار شدید خشونت، تبعیض و سرکوب طالبان قرار دارند، علمای کشور ما اعم از اهل سنت و شیعه همه در یک سکوت مطلق به‌سرمیرد؛ گویی همه‌ای شان با نحوه حکمرانی طالبان موافق اند، اگر نیستاً چرا هیچ صدای علیه طالبان از علمای شیعه و سنی شنیده نمی‌شود.

در این مقطع حساس از تاریخ کشور، که مردم افغانستان زیر فشار شدید خشونت، تبعیض و سرکوب طالبان قرار دارند، علمای کشور ما اعم از اهل سنت و شیعه همه در یک سکوت مطلق به‌سرمیرد؛ گویی همه‌ای شان با نحوه حکمرانی طالبان موافق اند، اگر نیستاً چرا هیچ صدای علیه طالبان از علمای شیعه و سنی شنیده نمی‌شود.
در حالیکه طالبان را نمی‌توان نماینده‌ی دین اسلام دانست، همان‌گونه که گرگ را نمی‌توان به دلیل پوشیدن لباس میش، میش حساب کرد. نسبت طالبان با دین، نسبتی سطحی، سیاسی، قومی، نژادی، مذهبی و ابزاری است. آن‌ها از دین، بیشتر به‌عنوان ابزاری برای توجیه خشونت و تحکیم قدرت استفاده می‌کنند، نه به‌عنوان منبعی برای اخلاق، عدالت و آموزش، آزادی و رهایی. اسلام، به‌عنوان یک دین جهانی، بر اصولی چون رحمت، عدالت، علم‌آموزی، کرامت انسانی و همدیگرپزیری استوار است. پیامبر اسلام «رحمةً للعالمین» معرفی شده و قرآن مسلمانان را به خواندن، اندیشیدن و رعایت حقوق انسان‌ها دعوت می‌کند. اما طالبان با رفتار و سیاست‌های خود چهره‌ای خشن، تنگ‌ نظر، متعصب، نژادپرست، جنسیتی و واپس‌گرا از دین ارائه می‌دهند که با این اصول فاصله‌ی عمیق دارد.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های جدایی طالبان از روح اسلام، نگاه آن‌ها به علم و آموزش است. اسلام از نخستین آیات خود، با فرمان «اقرأ» (بخوان)، آغاز می‌شود و طلب علم را بر هر مرد و زن مسلمان واجب دانسته است. در حالی که طالبان در این چهار سال گذشته مکاتب و دانشگاه‌ها دخترانه را بسته‌اند و عملاً زنان از آموزش، کار، و حضور فعال در جامعه منع، معلمان زن را تهدید و مانع تحصیل میلیون‌ها دختر شده‌اند. این عمل نه تنها ضد دینی بلکه خلاف عقل و وجدان بشری است.

همچنین بخوانید: کاهش و تعلیق کمک‌های برخی‌ نهادهای امداد رسان در افغانستان

از سوی دیگر، عدالت و رعایت حقوق اقلیت‌ها از آموزه‌های مهم اسلامی است. قرآن می‌گوید: «وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُواْ»؛ دشمنی با هیچ گروهی نباید شما را از عدالت بازدارد. اما طالبان با اقلیت‌های قومی و مذهبی افغانستان برخورد تبعیض‌آمیز و حتی خشونت‌بار داشته‌اند؛ البته تبعیض طالبان بر کل فارسی زبانان است و فرقی بین تاجیکها و هزاره‌ها نگذاشته است اما اقلیت مذهبی بشتر در معرض خطر قرار دارد. نمونه‌اش کوچ اجباری برخی مردم در مناطق مرکزی و شمالی، فشار و تغییر اعقاید شیعیان اسماعیلی، کشتارهای هدفمند هزاره‌ها و محدودسازی شیعیان همه و همه نشان دهنده این است که طالبان و اسلام فاصله بسیاری باهم دارد.

روش حکمرانی طالبان نیز دیکتاتوری و استبداد قبیله‌ای است تا سنت مشورت اسلامی و دینی. در اسلام نظام «شورا» را توصیه کرده و پیامبر(ص) و خلفای راشدین در تصمیمات مهم با مردم مشورت می‌کردند. اما طالبان قدرت را در حلقه‌ای بسته تک قومی خود نگه داشته و هیچ فردی از هیچ قومی دیگری را راه نمیدهد. از این رو هیچ انتخاباتی، هیچ نهاد پاسخ‌گو و هیچ مکانیسم شفافیتی هم وجود ندارد و مردم عملاً قربانی این چنین برنامه ها و پروژه‌های ساخته‌گیست که به نام دین و صیانت از ارزش‌های دینی تمامی حق و حقوق بنیادی و شهروندی شان را نقض کرده و نادیده‌ گرفته است. خصوصاً زنان و دختران که عملاً بشترین فشار و محدودیت بر آنها به نام دین اعمال شده است که درست در تضاد با شریعتی اسلامی قرار دارد.

بنابراین، در یک کلام؛ طالبان نه ادامه‌ی دین بلکه انحرافی از دین‌اند. آن‌ها دینی را عرضه می‌کنند که بیشتر محصول برداشت‌های نژادپرستی، قبیله‌ای، خشونت، سرکوب، تبعیض علیه زنان، تبعیض علیه فرهنگ و زبان دیگری، جهل تاریخی، ایدئولوژی‌ افراط‌‌گرایی معاصر است تا تعالیم اصیل اسلام.
از این رو جدا کردن طالبان از دین، یک ضرورت فکری و اجتماعی است تا هم از چهره‌ی فرهنگ و اسلام دفاع شود و هم از تاریخ و تمدن مردم افغانستان در برابر این سوءاستفاده از نام دین جعلی حفاظت گردد. همان‌گونه که گرگ در لباس میش می‌تواند گله را نابود کند، طالبان در لباس دین می‌توانند جامعه، فرهنگ، دین و تاریخ را از درون ویران کنند.

همچنین بخوانید: بریتانیا ۶ میلیون پوند به افغانستان تحت تسلط امریکا کمک کرده است

نوشته های مرتبط :