روز جهانی زبان اشاره؛ بیایید صدای بی‌صداها شویم

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالله دانش
1404/07/01
11:50 ق.ظ
بازدید: 11

پایگاه خبری تحلیلی روایت : زبان اشاره یکی از مهم‌ترین وسیله‌های ارتباطی برای افراد ناشنوا و کم‌شنوا به شمار می‌رود. این زبان راهی برای تبادل پیام و دریچه‌ای به آموزش، کار و مشارکت اجتماعی است.در بسیاری از کشورها، افراد ناشنوا با چالش‌هایی مانند تبعیض، بی‌توجهی و نگاه‌های منفی مواجه‌ اند. اما در افغانستان این قشر با مشکل‌های زیادتر و جدی‌تر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.روز جهانی زبان اشاره هر سال در ۲۳ سپتامبر گرامی داشته می‌شود. سازمان ملل متحد این روز را به منظور ارتقای حقوق ناشنوایان و افزایش آگاهی عمومی ثبت کرده است. هدف از این مناسبت تاکید بر اهمیت زبان اشاره به‌حیث اصلی‌ترین ابزار ارتباطی برای افراد ناشنوا، تشویق جوامع به پذیرش و احترام به آنان و فراهم کردن فرصت‌های برابر در زمینه آموزش، اشتغال و مشارکت اجتماعی است.در افغانستان، امکان‌های آموزشی برای ناشنوایان در بیشتر ولایت‌ها محدود بوده و در برخی مناطق اصلن وجود ندارد. نبود معلمان متخصص زبان اشاره و نبود منابع آموزشی مناسب، بسیاری از کودکان ناشنوا را از تجربه تحصیل محروم کرده است. محرومیت از آموزش، رشد علمی آنان را محدود کرده ‌و توانایی حضور فعال در جامعه را نیز کاهش می‌دهد.

زبان اشاره یکی از مهم‌ترین وسیله‌های ارتباطی برای افراد ناشنوا و کم‌شنوا به شمار می‌رود. این زبان راهی برای تبادل پیام و دریچه‌ای به آموزش، کار و مشارکت اجتماعی است.

در بسیاری از کشورها، افراد ناشنوا با چالش‌هایی مانند تبعیض، بی‌توجهی و نگاه‌های منفی مواجه‌ اند. اما در افغانستان این قشر با مشکل‌های زیادتر و جدی‌تر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

روز جهانی زبان اشاره هر سال در ۲۳ سپتامبر گرامی داشته می‌شود. سازمان ملل متحد این روز را به منظور ارتقای حقوق ناشنوایان و افزایش آگاهی عمومی ثبت کرده است. هدف از این مناسبت تاکید بر اهمیت زبان اشاره به‌حیث اصلی‌ترین ابزار ارتباطی برای افراد ناشنوا، تشویق جوامع به پذیرش و احترام به آنان و فراهم کردن فرصت‌های برابر در زمینه آموزش، اشتغال و مشارکت اجتماعی است.

در افغانستان، امکان‌های آموزشی برای ناشنوایان در بیشتر ولایت‌ها محدود بوده و در برخی مناطق اصلن وجود ندارد. نبود معلمان متخصص زبان اشاره و نبود منابع آموزشی مناسب، بسیاری از کودکان ناشنوا را از تجربه تحصیل محروم کرده است. محرومیت از آموزش، رشد علمی آنان را محدود کرده ‌و توانایی حضور فعال در جامعه را نیز کاهش می‌دهد.

نگاه سنتی در جامعه، ناشنوایان و افراد گنگ را در بیشتر موارد معیوب یا ناقص تصور می‌کند. این نوع نگرش باعث می‌شود که آنها در جمع خانواده، محیط یا اجتماع مورد تبعیض قرار بگیرند. حتا در خانواده، برخورد با ناشنوایان و لال‌ها برابر با برادران و خواهران نیست و گاهی با الفاظی تحقیرآمیز مانند «گنگنه»، «کر» یا «دیوانه» یاد می‌شوند. خانواده‌ها در بیشتر موارد مسوولیت‌های دشوار را بر دوش این افراد می‌گذارند و به استعدادها و توانایی‌های‌شان کمتر توجه می‌کنند.

همچنین بخوانید: ‏حکمتیار؛ بدشناس‌ترین سیاست‌مدار افغانستان

موضوع ازدواج نیز یکی دیگر از چالش‌های بزرگ است. در جامعه افغانستان دختران ناشنوا و لال با وجود زیبایی و توانمندی، معمولن بی‌خواستگار می‌مانند و یا اگر به زنی هم گرفته شوند، از آنان در پیش‌برد کارهای شاقه، مواظبت از فرزندان آن خانواده و پرورش حیوانات استفاده می‌شود. پسران این گروه نیز حتا با قامت و شخصیت جذاب، فرصت ازدواج پیدا نمی‌کنند. بسیاری از زنان و مردان خوش‌چهره، به دلیل ناشنوا بودن، از جامعه کنار گذاشته شده‌اند و زندگی‌شان با تنهایی و انزوا همراه شده است.

در نهادهای دولتی و مرکز‌های درمانی نیز وضعیت مشابه است. نبود خدمات ترجمه زبان اشاره، بر دسترسی آنان به حقوق اولیه تاثیر منفی گذاشته است و ناشنوایان نمی‌توانند نیازها و خواسته‌های خود را به درستی بیان کنند یا دفاع کنند. این خلا، احساس محرومیت و ناکامی را در میان آنان تقویت کرده است.

با این حال، در سال‌های پسین دوره جمهوریت، برخی نهادهای مدنی و انجمن‌های ناشنوایان در کابل و چند شهر دیگر تلاش کردند تا آموزش زبان اشاره را گسترش دهند و آگاهی جامعه نسبت به مشکل‌های این گروه افزایش یابد. هرچند این برنامه‌ها محدود بودند، اما نقطه آغاز تغییر نگرش جامعه محسوب می‌شد. با بازگشت طالبان، این خدمات نیز متوقف شد و بسیاری از دستاوردها از بین رفت.

صدای بی‌صداها شویم

ناشنوایان در افغانستان با مشکل‌های فراوانی روبه‌رو هستند. محرومیت، نگاه‌های تحقیرآمیز، نبود خدمات ترجمه و فرصت‌های محدود زندگی آنان را دشوار کرده است. اما آن‌ها نیز مانند دیگران توانایی‌های ذهنی و فیزیکی دارند و باید با احترام و بدون تبعیض با آنان رفتار شود.

همچنین بخوانید: آموزش زنان در افغانستان؛ نبردی برای آینده در روز جهانی آموزش

ما می‌توانیم با همراهی، حمایت واقعی، دوستی و درک آنان، زندگی ناشنوایان را بهتر کنیم. حمایت عمومی، قانون‌های مناسب و استفاده از فناوری‌های کمکی، زمینه حضور فعال و مشارکت آنان در جامعه را فراهم می‌کند. با این اقدام‌های می‌توان آینده‌ای ساخت که در آن ناشنوایان به صفت انسان‌هایی توانمند و برابر دیده شوند و سکوت‌ شان از طریق زبان اشاره و حضور فعال در جامعه، به صدایی شنیدنی و اثرگذار تبدیل شود. بیایید در کنار آنان باشیم، آنان را حمایت کنیم و با دوستی مهربان، نشان دهیم که هر انسانی شایسته احترام و فرصت برای رشد است.

نوشته های مرتبط :