۲۷ اگست هر سال یادآور اهمیت دریاچه‌ها و آب شیرین برای زندگی انسان‌هاست. آب شیرین بخش بزرگی از منبع‌های حیاتی زمین را تشکیل می‌دهد و زنده‌گی میلیون‌ها تن با آن پیوند خورده است؛ برای نوشیدن، کشاورزی، ماهیگیری و تفریح و آرامش.
آب شیرین نعمت بزرگی است که زندگی انسان‌ها به آن وابسته است. دریاچه‌ها و رودخانه‌ها بخش مهمی از طبیعت هستند و نقش مستقیم در سلامت جامعه، اقتصاد و معیشت مردم دارند.
اما متاسفانه این منبع حیاتی در بسیاری از نقاط جهان در حال کاهش، خشک شدن یا آلوده شدن هستند.
تغییرات آب‌وهوا، بهره‌برداری بی‌رویه و مدیریت نادرست، آینده منبع‌های آب را تهدید می‌کند و کمبود آب سالم می‌تواند مشکلات غذایی، بیماری‌ها و فشار اجتماعی را افزایش دهد.
به همین دلیل سازمان ملل در سال ۲۰۲۴ روز ۲۷ اگست را روز جهانی دریاچه‌ها اعلام کرد تا اهمیت حفاظت و مدیریت پایدار این منبع‌ها را به مردم جهان یادآوری کند.
افغانستان؛ سرچشمه آب‌های شیرین و زلال
افغانستان کشوری کوهستانی و محاط به خشکه است، اما دل این سرزمین گنجینه‌ای دارد که می‌تواند آینده آن را روشن کند که او‌عبارت از آب شیرین است. کوه‌های سر به فلک کشیده هندوکش و پامیر، سرچشمه‌های زلال و رودخانه‌های خروشان، افغانستان را به یکی از غنی‌ترین کشورهای منطقه از نظر منبع‌های آبی تبدیل کرده است.
این سرزمین با وجود خشکی و دوری از دریا، رودخانه‌ها، چشمه‌ها و دریاچه‌هایی دارد که مانند الماس در دل کوه‌ها می‌درخشند و زندگی را در سراسر کشور جاری می‌کنند.
حدود ۸۰ درصد آب‌های افغانستان از ارتفاع‌های هندوکش و پامیر سرچشمه می‌گیرد و بر اساس گزارش‌ها، سالانه نزدیک به ۷۵ میلیارد متر مکعب روان‌آب در کشور جریان دارد. این رقم در مقایسه با بسیاری از کشورهای همسایه، سرمایه بی‌مانند است. رودخانه‌های افغانستان شاهرگ زندگی و اقتصاد کشورماست و علاوه بر آن به کشورهای همسایه جریان پیدا می‌کنند و جایگاه ویژه‌ای برای افغانستان در منطقه ایجاد کرده‌اند.
افغانستان دریاچه‌های زیادی دارد که هر کدام داستانی گوناگون‌از زندگی و طبیعت را روایت می‌کنند. دریاچه‌های سدِه‌شاه، پغمان، خواجه‌غار و هامون، چشم‌اندازهایی زیبا و منبع‌های ارزشمند آب شیرین هستند. این دریاچه‌ها زندگی مردم را پشتیبانی می‌کنند و محیط زیست را سرسبز نگه می‌دارند. وجود این منبع‌ها به افغانستان فرصت می‌دهد که در زمینه کشاورزی و آب‌رسانی منطقه‌یی نقشی موثر داشته باشد.
کلان‌ترین سرمایه افغانستان آب شیرین است؛ سرمایه‌ای که می‌تواند کشور را به قلب سرزمین آبی منطقه و چرخه توسعه پایدار تبدیل کند.
جهان امروز با کمبود آب روبه‌رو است و افغانستان با دریاچه‌ها و رودخانه‌های پرآبش، نقش کلیدی در آینده منطقه دارد. آب در این کشور همان ارزشی را دارد که نفت در کشورهای دیگر دارد، حتا بالاتر از آن؛ چون زندگی بدون آب ممکن نیست، اما می‌توان بدون نفت زندگی کرد. آینده روشن افغانستان وابسته به تدبیر و مدیریت منبع‌های آب است و با حفاظت و بهره‌برداری هوشمندانه، خوشبختی و رفاه در انتظار مردم خواهد بود.
هر چشمه، هر رودخانه و هر دریاچه افغانستان، سرمایه‌ای است که می‌تواند زندگی مردم را تغییر دهد.
اگر آب‌های این کشور درست مدیریت شود، افغانستان می‌تواند الگوی منطقه‌ای در حفاظت از منابع آب باشد و نقطه‌ای شود که کشورهای همسایه و منطقه به آن نگاه کنند.
با وجود چالش‌ها، تصویر افغانستان مثبت است. منابع آب فراوان و زمین‌های کوهستانی پرآب، فرصت بزرگی برای توسعه پایدار و رفاه اجتماعی فراهم کرده‌اند.
دریاچه‌ها و رودخانه‌ها می‌توانند محور رشد کشاورزی، تامین انرژی، گردشگری و توسعه شهری باشند. مدیریت درست و حفاظت از این منابع، فقر و مهاجرت را کاهش می‌دهد و امنیت غذایی و زندگی بهتر مردم را تضمین می‌کند.
آب شیرین افغانستان، امید این سرزمین است. هر قطره آب، هر رودخانه و هر دریاچه، بخشی از آینده روشن کشور هستند.
اگر مردم و دولت‌ها با هم همکاری کنند و از این منبع ها با درایت مراقبت کنند، افغانستان می‌تواند سرزمینی باشد که هم طبیعت و هم مردم آن در کنار هم رشد و شکوفایی را تجربه کنند.
آینده‌ی پر از زندگی، شادی و آبادانی در انتظار این سرزمین کوهستانی است و دریاچه‌ها همچون نگهبانانی خاموش‌آن را زنده نگه می‌دارند.
