نشست بیهوده و بدون دست‌آورد امنیتی هرات

دسته: تحلیل
نویسنده: ضیا ضیایی
1403/12/07
10:16 ق.ظ
بازدید: 27

پایگاه خبری تحلیلی روایت : روز گذشته دوازدهمین دور نشست امنیتی هرات در شهر مادرید پایتخت اسپانیا آغاز شد و قرار است برای دو روز ادامه یابد. «انستیتوت مطالعات استراتیژیک افغانستان» که برگزارکننده این نشست است، اعلام کرده که در این نشست چهره‌های سیاسی، مقام‌های دولت پیشین افغانستان و نمایندگان برخی سازمان‌ها و کشورها در آن شرکت کرده‌اند. با این‌که تاکنون ۱۲ بار نشست امنیتی هرات تحت عناوین مختلف از تشکیل حکومت همه شمول گرفته تا مسئله صلح افغانستان و ارائه حل راهکار بیرون رفت از بحران در افغانستان برگزار شده، اما هیچ یک از این نشست‌ها کوچکترین دست‌آوردی مثبتی نداشته است.

روز گذشته دوازدهمین دور نشست امنیتی هرات در شهر مادرید پایتخت اسپانیا آغاز شد و قرار است برای دو روز ادامه یابد. «انستیتوت مطالعات استراتیژیک افغانستان» که برگزارکننده این نشست است، اعلام کرده که در این نشست چهره‌های سیاسی، مقام‌های دولت پیشین افغانستان و نمایندگان برخی سازمان‌ها و کشورها در آن شرکت کرده‌اند. با این‌که تاکنون ۱۲ بار نشست امنیتی هرات تحت عناوین مختلف از تشکیل حکومت همه شمول گرفته تا مسئله صلح افغانستان و ارائه حل راهکار بیرون رفت از بحران در افغانستان برگزار شده، اما هیچ یک از این نشست‌ها کوچکترین دست‌آوردی مثبتی نداشته است.

چند نکته اما در زمینه این‌که نشست امنیتی هرات بیهوده بوده و هیچ‌گونه دست‌آوردی نداشته و نخواهد داشت، قابل یادآوری است.

۱_ امسال هم و در نشستی که در حال برگزاری است، بر اساس بیانیه انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، محورهای اصلی این نشست شامل «بررسی جایگاه افغانستان در سیاست‌های جهانی، تهدید هراس‌افکنی و نقش دیپلماسی در آینده این کشور» می باشد؛ در واقع عناوین بسیار شیک و آرمانی که فقط برای سرگرمی و ابراز خیال پردازی جمعی خوب است. و این خیال پردازی برای جمعی از کسانی که در زمان جمهوریت در کنار احمدزی و کرزی در قدرت بودند، ارضای اقتدار طلبی آنان به نوعی در این نشست است. یعنی کسانی‌که سال‌ها با توطئه و تقلب در قدرت بودند و حالا از قافله سیاست عقب مانده اند، تلاش دارند از نشست امنیتی هرات سکوی برای نشان دادن خود استفاده کنند.

۲_ نشست امنیتی ۱۲ سال که برگزار می شود. این نشست ظاهرا تحت تأثیر نشست امنیتی مونیخ اما در ابعاد کوچک برگزار می شود. گرداننده اصلی این نشست رنگین دادفر اسپنتا و داود مرادیان هستند. این نشست پیش از آنکه محملی برای گفتگوهای جدی میان طرف های متخاصم در خصوص مسایل مورد نظر باشد، نوعی دیالوگ آکادمیک در خصوص اهداف و آمال و امیال رویاپردازانه و روشنفکرمآبانه برگزارکنندگان آن است. با توجه به تجارت ۱۲ دور برگزاری این نشست، این نشست‌ها تنها با سخنرانی‌ها شروع و با سخنرانی‌ها ختم می‌شد، هیچ جنبه عملی نداشت، از این رو کمترین موثریت را برای بهبود وضعیت افغانستان نداشته و ندارد.
وقتی در سال ۱۴۰۱ این نشست برگزار شد؛ عبدالطیف پدرام، رئیس حزب کنگره ملی افغانستان در توییتی نوشت که؛ من در نشست امنیتی هرات دعوت بودم، اما به دلیل حضور افراد فاسد در این نشست شرکت نکردم. او افزوده بود که مهمانان داخلی نشست هرات همه عوامل رژیم فاسد جمهوریت بودند و حالا هم هیچ بدیل و طرح واقعی برای بهبودی وضعیت میهن ما ندارند. به همین شکل ده‌ها سیاست‌مدار واقع گرا می دانند که این نشست خیال پردازانه و با گردانندگی اسپنتا و مرادیان در جهت اهداف مشخص مدیریت می‌شود.

همچنین بخوانید: طالبان می‌گوید بازسازی شاهراه سالنگ از سرگرفته خواهد شد

۳_ نشست امنیتی هرات، به دلیل عدم مشارکت گروه‌های مختلف درگیر و دخیل در قضیه افغانستان طی ۱۲ دور نشست خود هیچ دست آوردی نداشته است. این نشست با اینکه با عنوان بسیار بزرگ برگزار شده، اما چالش بزرگ و یکی از بزرگ‌ترین انتقادات به نشست امنیتی هرات، عدم حضور گروه های مختلف از جمله اعضای طالبان و مخالفان این گروه می باشد. طالبان و مخالفان این گروه به عنوان دو طرف اصلی منازعه و مخاصمه و بازیگران اصلی در افغانستان که نقش تعیین‌کننده‌ای در تحولات امنیتی و سیاسی کشور دارند، وقتی در این نشست حاضر نباشند، چگونه می توان به نتیجه و جمع بندی رسید؟ بنابر این، از این لحاظ است که نشست امنیتی هرات یک نشست بیهوده و فاقد دست آورد می نمایاند.

۴_ نشست امنیتی هرات یک پروژه چند کشوری در جهت پیشبرد منافع آنان بوده و است. زیرا اولا در نشست‌های که در زمان جمهوریت برگزار میشد، اولویت دادن به منافع ملی کشورهای شرکت‌کننده به جای تمرکز بر منافع جمعی منطقه ملموس تر بود. به عنوان مثال، برخی کشورها بیشتر به دنبال حفظ نفوذ خود در افغانستان بودند تا حل بحران‌های امنیتی. این رویکرد باعث شد تا نشست به جای تبدیل شدن به یک پلتفرم همکاری‌جویانه برای حل مسئله افغانستان، به میدانی برای رقابت‌های سیاسی و دیپلماتیک تبدیل شود. در چنین شرایطی، دستیابی به اجماع و توافق‌های عملی بسیار دشوار می‌شود که شد.

۵_ نشست امنیتی هرات در چند دور که برگزار شده، نتوانست به طور شفاف و مؤثر بر روی مسائل کلیدی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر و بحران مهاجرت تمرکز کند و یک اجماع را ایجاد نماید. در حالی‌که این مسائل از جمله مهم‌ترین چالش‌های امنیتی در منطقه هستند که مستقیماً بر ثبات افغانستان و کشورهای همسایه تأثیر می‌گذارند. این نشست به جای ارائه راهکارهای عملی برای مقابله با این مشکلات، بیشتر حول محور مسائل سیاسی و دیپلماتیک بیهوده فاقد صلاحیت اجرایی متمرکز بوده است.

همچنین بخوانید: نوروز؛ جشنی در مسیر جهانی شدن

و نکته اخیر اینکه وقتی در سال‌های گذشته این نشست با هیاهو و حضور نمایندگان بیشتر کشورهای منطقه و جهان که در قضیه افغانستان دخیل بودند، برگزار می‌شد اما نتایجی را در پی نداشت، حالا که ابعاد این نشست کوچ‌کتر شده و تقریبا به یک نشست بین هم ولایتی ها تبدیل شده، چطور می تواند، برای حل مشکل یک کشور راهکار ارائه کند؟

نوشته های مرتبط :