یونیفورم شاگردان مکاتب؛ سیاسی‌شدن لباس در افغانستان

دسته: فرهنگ, هویت
نویسنده: تحریریه روایت
1402/01/17
4:33 ب.ظ
بازدید: 78

به تازه‌گی متنی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که «رهنمود چگونه‌گی تنظیم لباس (یونیفورم» دانش‌آموزان مکاتب افغانستان» خوانده می‌شود.

در گذشته یونیفورم دانش‌آموزان پسر در مکاتب «کت و شلوار» بود و از دختران نیز لباس سیاه با مقنعه‌های سفید. اما در رهنمود طالبان پیراهن و تنبان و دستار دوباره برگشته و کت و شلوار را از صحنه حذف کرده است.

کت و شلوار، لباس بین‌المللی است و پوشیدن آن در همه‌ی کشورهای جهان مروج است، اما طالبان با این لباس مخالف‌اند. چند روز ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد جنگ‌جویان طالبان جوانی را که کت و شلوار پوشیده است کتک‌کاری می‌کنند.

چرا طالبان با کت و شلوار مخالف‌اند؟

سیاسی‌شدنِ مساله لباس در افغانستان
افغانستان نزدیک به صدسال است که در بی‌ثباتی به سر می‌برد. این بی‌ثباتی‌ها از شورش ملای لنگ علیه امان‌الله خان آغاز شد. بهانه شورش نیز در گام نخست، لباس ملکه بود.
امان‌الله خان در سال ۱۹۲۷ سفری به اروپا داشت. او در هنگام سفر به خاورزمین مرعوب دستاوردهای فرنگ گردیده و پس از بازگشت یک‌سری برنامه‌های اصلاحی را روی دست گرفت که بخشی از آن‌ به‌ مربوط به آزادسازی بانوان می‌شد. او برای نخستین بار کشف حجاب را اجباری ساخت و نخستین بانویی که با سر برهنه در انظار عمومی ظاهر شد، ملکه ثریا همسر او بود.
در دوره سلطنت امان‌الله روی بیلبوردهایی در خیابان‌های مهم کابل نوشته بودند که “هیچ زنی با برقع نمی‌تواند از این‌جا عبور کند.”
او هم‌چنان برای کارمندان دولتی یونیفورمی مشخصی تعریف کرده و پوشیدن لباس‌های محلی را برای آن‌ها ممنوع اعلام کرد.
اصلاحات امان‌الله خان اگرچه در کلیت خود مورد مخالفت روحانیون و قشرهای سنتی و محافظه‌کار قرار گرفت، اما کشف حجاب برای بانوان و پوشیدن کت و شلوار و کلاه شپو برای زنان بیش‌تر.
در واکنش به این برنامه‌های اصلاحی امان‌الله، هنگامی که امیر حبیب‌الله کلکانی به قدرت رسید، آزادی‌های بانوان را ملغا اعلام کرده و فرمانی صادر کرد مبنی بر این‌که مردان باید لنگی بگذارند، لباس محلی بپوشند و ریش خود را نتراشند.

همچنین بخوانید: در لزوم پرهیز از مقدس‌انگاری رهبران

پس از این تاریخ، نحوه پوشش هر کسی نماینده گرایش ارزشی -سیاسی او شد. کسی که لباس‌های مدرن به تن می‌کند، اغلب گرایش تجددخواهانه دارد، اما کسی که لباس‌های محلی می‌پوشد، از طرز تفکر ارتجاعی و ارزش‌های محافظه‌کارانه روستایی حمایت می‌کند. تاریخ صد سال پسین کشور نیز تاریخ جدال این دو طرز تفکر و به تبع آن تاریخ کشمکش این دو نحوه پوشش است.
به همین خاطر، طالب نیز به عنوان یک گروه محافظه‌کار برخاسته از روستاها و مدارس دینی دیوبندیه، بسته‌ترین سیاست را در زمینه نحوه پوشش شهروندان دارد. آن‌ها نه تنها خود از پوشیدن لباس‌های شهری اجتناب می‌کنند، بلکه به دیگران نیز اجازه شیک‌پوشی و استفاده از پوشاک مدرن را نمی‌دهند.

نوشته های مرتبط :