آواز بی‌سقف: زنان افغانستان در جدال با قرن سنگ. از فریاد خیابانی تا زمزمه در پستو، و بازگشت دوباره به میدان

دسته: تحلیل
نویسنده: دکتور مریم عزیزی
1404/06/10
10:11 ق.ظ
بازدید: 12

پایگاه خبری تحلیلی روایت : 1- فریاد در میدان بسته…15 اگست2021سالی که آسمان کابل خاموش شد، زمین به صحنه‌ای تازه بدل شد؛ صحنه‌ای که در آن صدای زنان، از میان موج‌های ترس و گرد و خاک، قد برافراشت. آن روزها، اعتراض شبیه معجزه‌ای بی‌تمرین بود: صفی کوتاه از زنان، بارانی ملایم و پلاکاردهایی که بیشتر از جوهر، با تپش قلب نوشته شده بودند. پشت هر شعار، زندگی‌ای بود فرو ریخته؛ شغل‌هایی که به یک حکم نانوشته دود شدند، مدرسه‌هایی که یک‌شبه به موزه‌ی سکوت بدل گشتند. با این حال، هر گامشان در خیابان، به اندازه‌ی یک بندر نو در تاریخ عظیم بود. آن فریادها، نه‌فقط خطاب به حاکمان، بلکه به حافظه‌ی جمعی یک ملت بود: ما این‌بار فراموش نمی‌شویم.

۱- فریاد در میدان بسته…

۱۵ اگست۲۰۲۱سالی که آسمان کابل خاموش شد، زمین به صحنه‌ای تازه بدل شد؛ صحنه‌ای که در آن صدای زنان، از میان موج‌های ترس و گرد و خاک، قد برافراشت.
آن روزها، اعتراض شبیه معجزه‌ای بی‌تمرین بود: صفی کوتاه از زنان، بارانی ملایم و پلاکاردهایی که بیشتر از جوهر، با تپش قلب نوشته شده بودند.
پشت هر شعار، زندگی‌ای بود فرو ریخته؛ شغل‌هایی که به یک حکم نانوشته دود شدند، مدرسه‌هایی که یک‌شبه به موزه‌ی سکوت بدل گشتند.
با این حال، هر گامشان در خیابان، به اندازه‌ی یک بندر نو در تاریخ عظیم بود. آن فریادها، نه‌فقط خطاب به حاکمان، بلکه به حافظه‌ی جمعی یک ملت بود:
ما این‌بار فراموش نمی‌شویم.

۲- زمزمه در پستو

وقتی درها با قفل‌های سنگین بسته شدند و خیابان به پرچم ترس مزیّن گشت، مبارزه پناه به خانه برد.
کلاس‌ها از مدارس به آشپزخانه‌ها کوچ کردند؛ درس‌ها در زمزمه‌ی نیمه‌شب و با نور گوشی‌های کم‌جان ادامه یافت.
زنان زبانشان را به رمز بدل کردند؛ شعرها و ترانه‌ها، نامه‌های کوچکی به آینده شدند.
خیلی‌ها اسمشان را از فهرست‌ها خط زدند، عکس‌هایشان را پاک کردند، اما هیچ‌کس نتوانست ملودی مبارزه را از حافظه و سینه محو کند.
مقاومت در این سال‌ها، نخ نازکی بود میان تخته‌سنگ‌های قرن؛ پنهان، اما بریدنی نبود.

۳- بازگشت به میدان…

وقتی جهان گمان کرد سکوت حکمفرماست، صدایی پراکنده از گوشه و کنار برآورد: این‌بار نه‌تنها در کابل، که در تبعید، در آمفی‌تئاترهای دانشگاه‌ها، و در تریبون‌های جهانی.
زنان افغانستان پرچمشان را به بادهایی دوردست سپردند تا پیام را به جهان برسانند.
بازگشت به میدان، دیگر به معنای حضور در همان خیابان نبود؛ میدان، هر جایی بود که صدایشان پژواک پیدا می‌کرد.
در جدال با «قرن سنگ»، این آواز بی‌سقف، سقف تازه‌ای از همدلی، تاریخ و اعتبار جهانی یافت.

همچنین بخوانید: شجاعت اندرابی ها: نماد مقاومت و ایثار

نتیجه‌گیری
چهارسال اخیر نشان داد که مبارزه‌ی زنان افغانستان، صرفاً جنگ برای حق آموزش، کار یا حضور در خیابان نیست؛ این نبرد، پیکار برای حق تعریف‌کردن آینده است.
فریاد خیابانی، زمزمه‌ی پنهان، و بازگشت به میدان سه پرده از یک سرود واحدند؛ سرودی که حتی حاکمیتِ سنگ و سایه نتوانسته خاموش کند.
اگر قرن سنگ با ابزار قدرت آمده، قرن زن با ابزار حافظه و شبکه در پاسخ برمی‌خیزد.
و این آینده، هر زمانی که فرا برسد، خواهد نوشت: صدایی که در خیابان متولد شد، در پستو پرورده شد، و در میدان‌های تازه جهان، پرچم یک ملت شد.
این آواز، هنوز ادامه دارد.

نوشته های مرتبط :