رمانتیزه‌سازی مرگ

دسته: تحلیل
نویسنده: شهرام خراسانی
1404/05/14
9:41 ق.ظ
بازدید: 3

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در یکی از تازه‌ترین و نگران‌کننده‌ترین رویدادها، گروه طالبان در ولایت میدان‌وردک افغانستان موزیمی از تجهیزات جنگی و انفجاری ایجاد کرده‌اند؛ موزیمی که نه بازتابی از پیشرفت، صلح یا فرهنگ است، بلکه جلوه‌ای از ابزار مرگ و نماد خشونت در دو دهه گذشته. بیش از ۲۰۰ نوع ابزار انفجاری ساخت دست این گروه به نمایش گذاشته شده است؛ از مین‌های چسپکی و بشکه‌یی گرفته تا ماین‌های سمنتی و دستی. اما آنچه این نمایشگاه را به مسئله‌ای فراتر از یک اقدام نمادین تبدیل می‌کند، نوع نگاه و روایتی است که طالبان از آن ارائه می‌دهند: «حفظ ارزش‌های گذشته» و «آگاهی نسل جوان». این رویکرد نه تنها خطرناک، بلکه یک تلاش آشکار برای رمانتیزه‌سازی مرگ و عادی‌سازی خشونت سیستماتیک است.

در یکی از تازه‌ترین و نگران‌کننده‌ترین رویدادها، گروه طالبان در ولایت میدان‌وردک افغانستان موزیمی از تجهیزات جنگی و انفجاری ایجاد کرده‌اند؛ موزیمی که نه بازتابی از پیشرفت، صلح یا فرهنگ است، بلکه جلوه‌ای از ابزار مرگ و نماد خشونت در دو دهه گذشته. بیش از ۲۰۰ نوع ابزار انفجاری ساخت دست این گروه به نمایش گذاشته شده است؛ از مین‌های چسپکی و بشکه‌یی گرفته تا ماین‌های سمنتی و دستی. اما آنچه این نمایشگاه را به مسئله‌ای فراتر از یک اقدام نمادین تبدیل می‌کند، نوع نگاه و روایتی است که طالبان از آن ارائه می‌دهند: «حفظ ارزش‌های گذشته» و «آگاهی نسل جوان». این رویکرد نه تنها خطرناک، بلکه یک تلاش آشکار برای رمانتیزه‌سازی مرگ و عادی‌سازی خشونت سیستماتیک است.

رمانتیزه‌سازی مرگ، پدیده‌ای است که در بطن آن، مرگ و خشونت چنان تصویر می‌شوند که گویی بخشی افتخارآمیز، زیبا و الهام‌بخش از گذشته‌اند؛ نه عامل نابودی، وحشت و رنج جمعی. این نوع نگاه، مرز میان خاطره و فاجعه، میان «دستاورد» و «جنایت» را پاک می‌کند. وقتی ابزارهای انفجار که عامل مرگ هزاران غیرنظامی‌اند، در قالب یک افتخار به نسل جوان نشان داده می‌شوند، این پیام منتقل می‌شود که خشونت نه تنها قابل پذیرش، بلکه الگو و راهی برای «نجات» و «مقاومت» است.

اما این روایت، از ریشه معیوب و فریبنده است. وسایل انفجاری‌ای که اکنون در ویترین‌های این موزیم قرار دارند، نه نماد «استقلال» و «مقاومت»، بلکه نماد کشتار بی‌هدف، ایجاد رعب و وحشت، از هم‌پاشی خانواده‌ها و از دست رفتن هزاران امید و آرزو هستند. کودکانی که پا بر مین گذاشتند، زنانی که در انفجارها کشته یا مجروح شدند، مردانی که هرگز به خانه بازنگشتند؛ همگی قربانیان همان «دستاوردهایی» هستند که امروز طالبان به نمایش گذاشته‌اند.

همچنین بخوانید: بریتانیا ۶ میلیون پوند به افغانستان تحت تسلط امریکا کمک کرده است

تبدیل یک ابزار جنایت به نماد غرور، عملاً تطهیر گذشته‌ای تاریک است. گذشته‌ای که نه از روی شجاعت، بلکه از روی افراط‌گرایی، جهل و نفرت ساخته شده است. موزیم‌های نظامی در دیگر کشورهای جهان معمولاً روایتی از جنگ با محوریت صلح، بازسازی و عبرت‌آموزی از گذشته ارائه می‌دهند. اما موزیم ط-البان نه روایت‌گر پایان جنگ، بلکه گواه ادامه ذهنیت جنگ‌سالارانه و تقدیس خشونت است.

نکته نگران‌کننده‌تر، تاثیر این روایت بر نسل جوان است. نسلی که باید با آگاهی، علم، هنر و سازندگی تربیت شود، اکنون در معرض داستان‌هایی از افتخارآمیز بودن مرگ و خشونت قرار می‌گیرد. در جامعه‌ای که آموزش، فرهنگ، آزادی بیان و عدالت خاموش شده‌اند، پر کردن خلأ فکری جوانان با ابزار مرگ، خطر بازتولید نسل‌های خشن‌تر و بی‌رحم‌تر را در پی دارد. این روند، افغانستان را در چرخه‌ای از جنگ و ویرانی نگه می‌دارد، چرخه‌ای که رهایی از آن، مستلزم تغییر بنیادین در روایت‌ها و ارزش‌های حاکم است.

آگاهان اجتماعی و سیاسی با نگرانی از این وضعیت هشدار می‌دهند که این موزیم، نه محل یادگیری، که محلی برای تحریف تاریخ و بازنویسی واقعیت به نفع یک گروه خاص است. روایت‌هایی که قربانی را نادیده می‌گیرند و جلاد را قهرمان معرفی می‌کنند، زمینه‌ساز تداوم ظلم‌اند. آنچه امروز به نام «موزیم» در میدان‌وردک ساخته شده، بیشتر به معبد خشونت می‌ماند تا مرکز فرهنگی.

در نهایت، رمانتیزه‌سازی مرگ یعنی تطهیر ابزار جنایت، تبرئه جنایتکار و آموزش نفرت به نسل آینده. افغانستان امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به نگاهی نو، روایت‌هایی صلح‌طلبانه و گفتمانی انسانی دارد؛ نه ستایشگر خشونت و کشتار. حفظ خاطره‌ها باید با هدف عبرت، درمان و بازسازی باشد؛ نه برای تکرار تاریخ تلخ و مرگبار گذشته. موزیم‌هایی چون آنچه در میدان‌وردک ساخته شده‌اند، نه نشانه آگاهی، بلکه زنگ خطر برای آینده‌ای تیره‌ترند.

همچنین بخوانید: جذابیت افغانستان برای تروریسم بین‌المللی

نوشته های مرتبط :