تفاوت سیاست‌های طالبان در قبال مهاجرین افغانستانی؛ تحلیل برخورد دوگانه طالبان با مهاجرین اخراجی از ایران و پاکستان

دسته: تحلیل
نویسنده: شهرام خراسانی
1404/03/14
11:50 ق.ظ
بازدید: 13

پایگاه خبری تحلیلی روایت : موج اخیر اخراج مهاجرین افغانستانی از کشورهای ایران و پاکستان، یکی از مسائل داغ و پیچیده‌ای است که تأثیرات سیاسی، اجتماعی و انسانی گسترده‌ای بر افغانستان دارد. این اخراج‌ها به‌ویژه از سوی طالبان که به‌عنوان رژیم حاکم در افغانستان شناخته می‌شود، نگرانی‌هایی را در میان افکار عمومی و تحلیل‌گران ایجاد کرده است. نکته‌ای که در این میان به‌طور خاص جلب توجه می‌کند، تفاوت‌های رویه‌ و سیاست‌های طالبان در قبال مهاجرین افغانستانی اخراجی از ایران و پاکستان است. طوریکه گفته می‌شود برخورد طالبان با مهاجرین اخراجی از ایران با مهاجرین اخراجی از پاکستان زمین تا آسمان تفاوت دارد. گفته می‌شود کسانیکه از پاکستان اخراج می‌شوند و عمدتاْ پشتون اند از امکانات وافر برخوردار اند در حالیکه مهاجرین اخراجی از ایران که عمدتاْ فارسی زبان اند حتا در آخرین مورد اجازه‌ی ورود به کشور را از سویی طالبان نیافته‌اند. یادداشت موجود به تحلیل این موضوع می‌پردازد.

موج اخیر اخراج مهاجرین افغانستانی از کشورهای ایران و پاکستان، یکی از مسائل داغ و پیچیده‌ای است که تأثیرات سیاسی، اجتماعی و انسانی گسترده‌ای بر افغانستان دارد. این اخراج‌ها به‌ویژه از سوی طالبان که به‌عنوان رژیم حاکم در افغانستان شناخته می‌شود، نگرانی‌هایی را در میان افکار عمومی و تحلیل‌گران ایجاد کرده است. نکته‌ای که در این میان به‌طور خاص جلب توجه می‌کند، تفاوت‌های رویه‌ و سیاست‌های طالبان در قبال مهاجرین افغانستانی اخراجی از ایران و پاکستان است. طوریکه گفته می‌شود برخورد طالبان با مهاجرین اخراجی از ایران با مهاجرین اخراجی از پاکستان زمین تا آسمان تفاوت دارد. گفته می‌شود کسانیکه از پاکستان اخراج می‌شوند و عمدتاْ پشتون اند از امکانات وافر برخوردار اند در حالیکه مهاجرین اخراجی از ایران که عمدتاْ فارسی زبان اند حتا در آخرین مورد اجازه‌ی ورود به کشور را از سویی طالبان نیافته‌اند. یادداشت موجود به تحلیل این موضوع می‌پردازد.

بررسی سیاست‌های تبعیض‌آمیز طالبان در مدیریت مهاجرین و تأثیرات آن بر ترکیب جمعیتی افغانستان

اخراج مهاجرین از ایران و پاکستان در حالی که هر دو کشور نقش مهمی در پذیرش پناهجویان افغانستانی داشته‌اند، این روزها تحت تأثیر سیاست‌های خاص هر یک از این کشورها و دولت طالبان قرار گرفته است. به‌ویژه در مورد مهاجرینی که از پاکستان اخراج می‌شوند، شاهدیم که طالبان به‌طور معمول برای آنها امکاناتی نظیر شفاخانه‌ها (بیمارستان‌ها)، شهرک‌ها، و سایر تسهیلات فراهم می‌کند. این اقدام طالبان برای پشتون‌ها، به‌ویژه کسانی که از پاکستان برمی‌گردند، به‌نظر می‌رسد نوعی تلاشی است برای تقویت و ترویج جمعیت پشتون‌ها در مناطقی که به‌طور سنتی توسط اقوام غیرپشتون مانند تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ازبک‌ها سکونت داشته‌اند.
در مقایسه، مهاجرینی که از ایران به افغانستان بازمی‌گردند، اغلب با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند. آنان که عموماً فارسی‌زبان هستند، پس از اخراج از ایران، به‌طور کلی با بی‌توجهی و حتی در مواردی با محدودیت‌های شدیدتر مواجه می‌شوند. در واپسین اتفاق بسیاری از این مهاجرین حتی اجازه‌ی ورود به افغانستان را نداشته و با موانع گسترده‌ای در مرزها روبه‌رو می‌شوند. این تفاوت‌ها به‌وضوح نشان می‌دهند که طالبان نه تنها در سیاست‌های خود در قبال مهاجرین دوگانه عمل می‌کند، بلکه به‌نظر می‌رسد که این سیاست‌ها به‌نوعی به نفع اقوام پشتون است، در حالی که سایر اقوام از حقوق و امکانات کمتری برخوردارند.
برخی تحلیل‌گران سیاسی، این حرکت‌های طالبان را مرتبط با بحث ترکیب جمعیتی و به‌ویژه تلاش برای تغییر توازن جمعیتی به‌نفع پشتون‌ها می‌دانند. این تحلیل‌ها نشان می‌دهند که طالبان ممکن است در تلاش باشد تا با فراهم کردن تسهیلات و شرایط مناسب برای مهاجرین پشتون، به‌طور غیرمستقیم و تدریجی جمعیت پشتون‌ها را در مناطقی که اکنون تحت سلطه اقوام دیگر است، افزایش دهد. این امر می‌تواند تهدیدی برای اقوام غیرپشتون افغانستان باشد و باعث سرکوب و تضعیف جایگاه سیاسی و اجتماعی آنها شود.

این سیاست‌ها از نظر حقوق بشری و انسانی نیز قابل نقد هستند. ایجاد تفاوت‌های آشکار میان مهاجرین فارسی‌زبان و پشتون‌ها می‌تواند به افزایش تنش‌های قومی و نارضایتی‌های داخلی منجر شود. همچنین، بی‌توجهی به حقوق مهاجرین فارسی‌زبان و ممانعت از ورود آنها به خاک افغانستان، ممکن است موجب افزایش بحران‌های انسانی و تشدید مشکلات اقتصادی در کشور شود.
در نهایت، این سیاست‌ها می‌تواند خطراتی جدی برای تمامیت ارضی و اجتماعی افغانستان ایجاد کند و به‌ویژه اقوام غیرپشتون را در معرض آسیب‌های جدی قرار دهد. از این رو، لازم است تا جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری به‌دقت این مسائل را پیگیری کرده و از هر گونه بی‌عدالتی و تبعیض جلوگیری کنند تا افغانستان به سوی یک جامعه متنوع، شمول‌پذیر و عادلانه حرکت کند.

نوشته های مرتبط :