نوروز؛ جشن نو شدن و امید

دسته: تحلیل
نویسنده: ملیحه افضلی
1403/12/23
9:38 ق.ظ
بازدید: 24

پایگاه خبری تحلیلی روایت : نوروز، جشنی باستانی و ریشه‌دار در سرزمین‌هایی مانند تاجیکستان، افغانستان، ایران و برخی کشورهای دیگر آسیای میانه است که از تاریخ هجری شمسی پیروی می‌کنند. این جشن که در سازمان یونسکو به‌عنوان یک میراث فرهنگی جهانی به ثبت رسیده، فراتر از یک تغییر سال است؛ نوروز نماد نو شدن، بازگشت طبیعت به زندگی و آغاز امیدی تازه برای مردمان این سرزمین‌هاست.

نوروز، جشنی باستانی و ریشه‌دار در سرزمین‌هایی مانند تاجیکستان، افغانستان، ایران و برخی کشورهای دیگر آسیای میانه است که از تاریخ هجری شمسی پیروی می‌کنند. این جشن که در سازمان یونسکو به‌عنوان یک میراث فرهنگی جهانی به ثبت رسیده، فراتر از یک تغییر سال است؛ نوروز نماد نو شدن، بازگشت طبیعت به زندگی و آغاز امیدی تازه برای مردمان این سرزمین‌هاست.

از دیرباز، این جشن با شکوه و عظمت برگزار شده و هم‌واره به‌عنوان یکی از اصیل‌ترین جلوه‌های فرهنگ این ملت‌ها شناخته شده است.

این‌روز تنها یک لحظه‌ی تحویل سال نیست؛ بلکه تجلی همدلی، مهربانی و آغاز دوباره است. هر رسم و سنتی که در این جشن جای گرفته، معنایی عمیق در خود نهفته دارد؛ از سمنک‌پزی گرفته تا اسپ‌سواری و جشن گل سرخ، همه پیام‌آور دوستی، اتحاد و تازگی‌اند.

در افغانستان، نوروز جای‌گاهی ویژه داشت و در هر گوشه‌ی کشور، با سنت‌ها و آیین‌های خاصی گرامی داشته می‌شد. در ولایت‌هایی چون بدخشان، تخار، بغلان، سمنگان و به‌ویژه مزار شریف، مردم با دل و جان به استقبال بهار می‌رفتند.

در تخار، مخصوصاً در ولسوالی رستاق و منطقه‌ی سنگ‌آب (دشت قشقانه)، نوروز با برگزاری اسپ‌سواری، پختن سمنک و چیدن هفت‌میوه همراه بود. در بدخشان، مردم با نواختن موسیقی محلی و اجرای رقص‌های سنتی، طنین شادی را در کوچه‌ها جاری می‌ساختند. در مزار شریف، مراسم باشکوه «جهندهٔ سخی» هزاران نفر را از گوشه‌وکنار کشور گرد هم می‌آورد تا با دستانی گره‌خورده، سال نو را جشن بگیرند.

نوروز برای مردم افغانستان نماد خوشی، امید و آغاز سالی پر از برکت بود. این باور که “سال خوش از بهارش پیداست”، در دل‌ها ریشه دوانده بود و مردم با امید به فردایی بهتر، سال نو را آغاز می‌کردند.

همچنین بخوانید: کرن دیکر، خواستار حمایت از خبرنگاران افغانستان شد

این جشن، جلوه‌ای از مقاومت فرهنگی هزاران‌ساله بود که نسل‌به‌نسل منتقل شده و در دل مردمان این سرزمین، بدون کمترین تغییر باقی مانده است. حتی پس از سال‌ها جنگ و سختی، نوروز همواره روزنه‌ای برای شادی و همدلی می‌گشود.

اما پس از به‌قدرت رسیدن امارت اسلامی (طالبان)، این جشن باستانی که ریشه در تاریخ و هویت فرهنگی افغانستان داشت، ممنوع اعلام شد. طالبان آن را بدعتی غیراسلامی دانستند و برگزاری آن را گناهی بزرگ تلقی کردند. این تصمیم، نه تنها یک جشن ملی را هدف قرار داد؛ بلکه تلاشی بود برای محو کردن هویت تاریخی، آرمان‌های جمعی و ریشه‌های فرهنگی مردم افغانستان.

نوروز که همیشه پیام‌آور صلح، دوستی و نو شدن بود، ناگهان به تهدیدی برای دین خدا تعبیر شد. در حالی که اگر سطر به سطر دین اسلام را مرور کنیم، هیچ‌جا چنین حقی برای گرفتن شادی مردم از آنان داده نشده است.

اما با تمام این محدودیت‌ها، نوروز هم‌چنان در دل مردم افغانستان زنده است. هرچند که برگزاری آن با دشواری‌هایی روبه‌رو شده، اما مردم همچنان راه‌هایی برای گرامی‌داشت آن می‌یابند.

این حقیقت نشان می‌دهد که هیچ قدرتی نمی‌تواند نوروز را از قلب مردم و تاریخ این سرزمین پاک کند. نوروز، نه فقط یک جشن؛ بلکه بخشی از هویت ملی، فرهنگی و اجتماعی افغانستان است. این جشن، همواره نمادی از امید، طراوت دل‌ها و پیوند دوباره‌ی انسان با طبیعت باقی خواهد ماند.

نوشته های مرتبط :