مردان چه می‌کنند؟ (زنان و جامعۀ مردسالار در فیلم «شاعری»)

دسته: اجتماعی, تحلیل
نویسنده: دکتر نورمحمد نورنیا
1403/10/12
10:53 ق.ظ
بازدید: 10

پایگاه خبری تحلیلی روایت : این فیلم، تداوم حیات مردسالاری را برملا می‌کند که در جامعه شایع است و به اشکال گوناگون تبارز می‌یابد. در سوی دیگر از مادربزرگ تا دانش‌آموز دختر مکتب، قربانی این مردسالاری‌اند. این جنایت تنها در مکتب نیست، در خانه خانه وجود دارد و در انجمن شاعران هست. بستگی به سن‌وسال هم ندارد.

فیلم «شاعری» (Poetry) درامی است محصول کره‌ی جنوبی که در سال ۲۰۱۰ منتشر شده و چندین جایزه دریافت کرده است.
این فیلم، مادربزرگی به نام میجا را نشان می‌دهد که دچار آلزایمر شده و مراحل اولیۀ بیماری را می‌گذراند. در جوانی، یکی از استادان مکتب به او استعداد شاعری‌اش را گوشزد کرده بوده و بنابراین، میجا در پیری دنبال شعرگفتن را می‌گیرد که سرانجام در پایان فیلم، نخستین شعر خود را می‌گوید.

دختر میجا با شوهرش مقاطعه کرده و پسری از او مانده که سرپرستی‌اش را مادربزرگ به عهده دارد. این پسر با چندتن از همصنفان خود بر دختری به نام آگنس در مکتب تجاوز می‌کنند. میجا که از این جنایت آگاه می‌شود، تا پایان فیلم از این قضیه دست‌بردار نیست. سرانجام نواسه به زندان می‌رود و مادربزرگ سرنوشت آگنس را شعری می‌نویسد و خودش ناپدید می‌شود.

در این فیلم حلقه‌ای از مردان وجود دارد و آن مردان، پدران همان پسرانی‌اند که به آگنس در مکتب تجاوز کرده‌اند. تلاش این مردان، فرار از قانون به وسیلۀ تطمیع مادر آگنس است. آنان، مادربزرگ را هم دعوت می‌کنند تا در جمع آنان حضور داشته باشد و حتا برود و با مادر آگنس صحبت کند؛ اما او این کار را نمی‌کند؛ لیکن پولی را که قرار است به مادر آگنس داده شود، سهم خود را می‌پردازد تا دستگیری شود از مادری که دخترش را با کار بر زمین کشاورزی بزرگ کرده است و شوهری ندارد.

مادربزرگ به سادگی نمی‌تواند آن پول را تهیه کند. او که با دچاری به آلزایمر، خدمتکار یک پیرمرد است؛ مبنی بر تقاضای آن مرد به همبستری، از او درخواست پول می‌کند و آن را به زنی می‌دهد که دخترش قربانی تجاوز شده است.

همچنین بخوانید: طالبان شماری از پسران را به دلیل «پوشش و شکل مو‌‌ی‌ سرشان» در کابل بازداشت کردند

در کنار این‌ها مادربزرگ به صنف شعرآموزی هم اشتراک می‌کند که توسط یک استاد مرد تدریس می‌شود. آن استاد نه تنها که در شاعری او اثرگذاری ندارد؛ بلکه پیوسته به سرکوب او می‌پردازد.

این فیلم، تداوم حیات مردسالاری را برملا می‌کند که در جامعه شایع است و به اشکال گوناگون تبارز می‌یابد. در سوی دیگر از مادربزرگ تا دانش‌آموز دختر مکتب، قربانی این مردسالاری‌اند. این جنایت تنها در مکتب نیست، در خانه خانه وجود دارد و در انجمن شاعران هست. بستگی به سن‌وسال هم ندارد.

این فیلم، مردان را نه تنها عاملان جنایت می‌داند؛ بلکه زمینه‌سازی تداوم مردسالاری از سوی آنان را نیز به تصویر می‌کشد. پسران به آگنس در مکتب تجاوز کرده‌اند؛ پدران در جلسات متعدد میان خودشان، با مدیر و استادان مکتب، و با ادارۀ پلیس تمام سعی‌شان را به خرج می‌دهند تا پسران آنان زندانی نشوند و این تلاش برای جلوگیری از زندانی‌شدن پسران متجاوز، تولید چرخۀ مردسالاری است که پدران، زمینه‌ساز آن‌اند؛ اما مادربزرگ در آن جمع حاضر می‌شود، فقط برای پرداخت مبلغی که سهم او در نظر گرفته شده تا به مادر قربانی بپردازند. بیش از این حاضر به هم‌کاسه‌شدن با قوانین پدران نیست. تطمیع قربانی آزارجنسی و بستن دهان وی و خانواده‌اش چرخاندن چرخۀ فرهنگ مردسالاری است که پیامد حداقلی آن پیوستار زنجیرۀ تجاوز است. در واقع تا وقتی که مردان ترسی از عواقب خشونت جنسی خود نداشته باشند، این زنجیر پاره نخواهد شد و مادربزرگ شاعر که بسی چیزهای دیگر را فراموش می‌کند، لحظه‌ای تصویر قربانی از پیش نگاهش دور نمی‌شود و با آن، لب به شاعری باز می‌کند.

همچنین بخوانید: نادیده گرفتن جریان‌های سیاسی مخالف طالبان ناامیدکننده است

او که خودش طعم تجاوز را چشیده، نمی‌گذارد قضیه مسکوت بماند و وقتی نواسه‌اش را به زندان می‌برند، نگاهش را برمی‌گرداند و گسستن زنجیر این فرهنگ جنایتکارانه را از نزدیک خود آغاز می‌کند.

نوشته های مرتبط :