تسلط طالبان بر افغانستان یک برنامه از قبل طرحشدهی آمریکا بود. کنفرانسهای دوحه و درنهایت انعقاد معاهده میان طالبان و آمریکا بدون حضور همهجانبهی نمایندگان مردم افغانستان گواه این ادعا است.
طالبان که در بیست سال نظام جمهوری نتوانستند برای مدت کوتاهی بر یک فرمانداری افغانستان حکومت کنند یکبارگی و پس از توافق آنها با آمریکا بر تمام افغانستان مسلط شدند.
پس از تسلط طالبان در اگست ۲۰۲۱ مقامات آمریکایی از بهرسمیت شناسی طالبان بهعنوان حکومت، سرباز زدند و همواره انتقاداتی بر سیاستهای این گروه در افغانستان حواله نمودند.
عمدهی انتقادات آمریکا و کشورهای همپیمانش به طالبان در مورد نقش حقوق بشر، حکومت تکقومی و ارتباط این گروه با گروههای تروریستی بوده است و آمریکا و همپیمانانش همواره تاکید کردهاند تا زمانی که طالبان به شرایط جامعه جهانی تن ندهند به رسمیت شناخته نخواهند شد.
اما باوجود این انتقادات، آمریکا هفتهوار چهل میلیون دالر به طالبان کمک کرده/ میکند. هرچند همواره تاکید جانب آمریکایی بر این بوده است که این کمکها برای حمایت از مردم افغانستان است اما واقعیت چیز دیگری را نشان میدهد و آن اینکه این کمکها باعث تداوم حاکمیت این گروه گردیده است.
در همین حال چندی پیش بحثهای در رسانهها منتشر شد مبنی بر اینکه آمریکاییها میخواهند سفارتشان را در کابل بازگشایی کنند؛ خبری که بسیار بهزودی توسط آمریکایی را رد گردید. ودانت پتل، یکی از سخنگویان وزارت خارجهی امریکا به تاریخ ۱۶ دلو ۱۴۰۲ به رسانهها گفت که امریکا بهزودی قصد ندارد نمایندگی دیپلماتیک خود در افغانستان را بازگشایی کند. وی همچنان تاکید کرد که امریکا به تعامل با طالبان و افغانستانیها در خارج ادامه میدهد اما درعینحال، بر طالبان برای تغییر سیاستهای تبعیضآمیزشان نیز اعمال فشار خواهد کرد.
اما مساله بازگشایی سفارت امریکا در افغانستان نگرانیهایی میان مقامات آمریکایی و مردم افغانستان ایجاد کرده است. بهتازگی نی پفورزایمر، معاون پیشین سفارت امریکا در کابل در یک مقالهای در روزنامه «ده هیل» گفته است که نیاز است دیپلماتان آمریکا برای افغانستان، در بیرون از این کشور به فعالیتهایشان ادامه دهند.
پفورزایمر گفته است که حضور سفارت امریکا در کشورها، یک اقدام بیطرفانه است؛ اما فرستادن دوباره دیپلماتان به افغانستانِ زیر تسلط طالبان، آنهم «بیهیچ امتیازی»، اقدام بیطرفانه نخواهد بود. او همچنان گفته است که این امر نیاز به تقویت روابط دارد و حضور دیپلماتان ایالاتمتحده در شرایط کنونی در کابل، زمینه مشروعیت به طالبان را فراهم میسازد.
سخنان معاون پیشین سفارت امریکا در کابل نشان میدهد که آمریکاییها برنامههای برای فرستادن دیپلماتانشان به افغانستان و احتمال بازگشایی سفارتشان دارند اما اینکه چه زمانی اتفاق خواهد افتاد مشخص نیست
از زمان تسلط طالبان به افغانستان بازی موش و گربه میان آمریکا و طالبان جریان دارد. انتقادات آمریکا و تهدیدات آن از یکسو و گذاشتن تجهیزات نظامی به ارزش میلیاردها دالر و کمکهای هفتهوار آن به طالبان از سوی دیگر نشاندهندهی این بازی است.
صرفنظر از اینکه طالبان توسط آمریکاییها به رسمیت شناخته شود یا خیر، باور کارشناسان بر این است که تسلط مجدد طالبان نتیجه توافق دوحه میان آمریکا و این گروه است و کشورهای غربی تلاش دارند با استفاده از آنها اهداف خود را در منطقه دنبال کنند.