نگاهی به کارنامه‌ی مارشال فهیم

دسته: اخبار فضای مجازی, روایت مردمی
نویسنده: تحریریه روایت
1401/12/18
4:49 ب.ظ
بازدید: 24

ما در سالگرد وفات مردی هستیم که بدون شک یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ معاصر افغانستان هست؛ شخصیت بی‌بدیل فراملیتی و فراقومی. مردی روزهای دشوار که در سال ۱۳۳۶ در روستای اومرز ولایت پنجشیر به دنیا آمد و در ۱۸ حوت سال ۱۳۹۲ در سن ۵۶ سالگی وفات نمود. مارشال محمد قسیم فهیم در دوران جهاد یکی از چهره‌های تابناک مجاهدین بود. هم‌چنان در حکومت اسلامی مجاهدین بعد از سال ۱۳۷۱ منحیث وزیر امنیت کار نموده است. موصوف در دوران مقاومت در کنار قهرمان ملی کشور شهید احمدشاه مسعود یکی از ارشدترین نظامیان و مسول خطوط جنگی با دشمن بود. بعد از شهادت قهرمان ملی در ۱۸ سنبله سال ۱۳۸۰ از طرف پروفیسور برهان‌الدین ربانی، رئیس‌جمهور وقت، به حیث قوماندان عمومی جبهات جنگ و جانشین احمدشاه مسعود تعیین گردید. به تاریخ ۲۲ عقرب ۱۳۸۰ وارد کابل شد. طبق فیصله جلسه بن منحیث معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر دفاع اداره موقت کار نمود. به تاریخ ۱۵ ثور ۱۳۸۱ به‌پاس خدمات ارزنده و مبارزه با تروریزم و آزادی کشور بلندترین رتبه نظامی (مارشالی) را دریافت نمود و تا سال ۱۳۸۳ در وظایف خودکار نمود. همچنان در سال ۱۳۸۸ دوباره در تکت انتخاباتی حامد کرزی منحیث معاون اول حلف وفاداری یاد نمود. وی بدون شک یکی از شخصیت‌های مطرح در کشور بود که می‌توانست توازن قدرت را در کشور کنترل کند. به زبان‌های فارسی پشتو و عربی تکلم می‌کرد. صاف و راست حرف می‌زد و در عرصه آوردن ثبات در کشور نقش اساسی داشت. کارنامه‌های درخشان او ثبت تاریخ زرین مبارزات آزادی‌خواهی گردیده است. در مقابل هر نوع بی‌عدالتی ایستادگی می‌کرد و تا وقتی در قید حیات بود در کشور امنیت کلی برقرار بود. همچنان خارجی‌ها نمی‌توانستند به‌طور آشکار در امورات کشور مداخله کنند. وطن را دوست داشت، مردم را دوست داشت. حامد کرزی همیشه در سخنرانی‌های خود از محبت او به وطن یادآوری می‌کند و داستان زمرد پنجشیر و سنگ کنر را یادآوری می‌نماید چون وقتی نماینده روسیه در جلسه خصوصی طرح تجزیه کشور را به مارشال فهیم ارائه می‌کند مارشال فهیم برایش می‌گوید که برای من زمرد پنجشیر و سنگ کنر یک ارزش دارد. اینجا اوج محبتش به کشور معلوم می‌گردد. همچنان که در عرصه وطن‌دوستی دست بالا داشت یکی از حامیان سرسخت حکومت جدید و آوردن دموکراسی در کشور بود. نامبرده به خاطر آوردن ثبات در کشور قربانی دیگری داد و با پذیرفتن پروسه دی دی آر تمام قول اردوهای تحت امر خود را خلع سلاح و مجاهدین و مقاومت گران را خانه‌نشین ساخت. بعد از پروسه دی دی آر دومین مرحله پروسه دایاک بود که تطبیق و باقی‌مانده سلاح‌های مجاهدین جمع‌آوری گردید. او یک نظامی خوب، شخصیت دلیر و مردم‌دوست بود که کارنامه‌های درخشانش درج صفحات زرین تاریخ معاصر کشور هست.

همچنین بخوانید: چگونه پنجشیر رقابت را به قندهار باخت؟

در کنار این‌همه صفات خوبی که از مارشال محمد قسیم فهیم یادآوری نمودیم، نامبرده در عرصه سیاسی ضعف‌های نیز داشت و اشتباهات استراتژیک را نیز مرتکب شده است که قابل جبران نیست.

افغانستان دارای جغرافیای پیچیده و اقوام متعددی می‌باشند که درطی ادوار تاریخ تا هنوز ا ثبات نگردیده که کدام قوم که دارای گویش زبان مشخص باشند اکثریت مطلق را تشکیل می‌دهد؛ چراکه ما در کشور دارای اقلیت‌های قومی هستیم و بزرگ‌ترین مشکل کشور این است که تصاحب قدرت توسط یک قوم بحران‌زا هست. باید در جلسه بن بنیاد یک حکومت غیرمتمرکز گذاشته می‌شد و این کاری بود که باید با در نظر داشت جامعه‌شناسی و تعدد قومی و جغرافیایی یک حکومت غیرمتمرکز به وجود می‌آمد تا شاهد وضعیت امروزی در افغانستان نمی‌بودیم.

در ابتدای پیروزی نباید نیروهای مقاومت که تجربیات جنگی خوبی علیه تروریزم داشتند و سال‌های درازی در مقابل آن‌ها رزمیده بودند دی دی آر می‌شدند. این نیروها در چو کات اردوی ملی و پلیس ملی جذب و از تجربیات آن‌ها جهت تأمین امنیت کشور استفاده می‌شد.

دومین کاری راکه می‌توانست انجام دهد ایجاد یک آدرس مردمی بود؛ چراکه با گرفتن موقف‌های دولتی بزرگان حوزه مقاومت بیشتر مصروف حکومت‌داری، دیدارها باخارجی‌ها، سفرهای رسمی و غیررسمی شدند. این باعث شد که بین مردم و رهبران مقاومت ملی فاصله ایجاد شود و ما نتیجه آن را در جریان سقوط کشور مشاهده کردیم که مردم علاقه چندانی برای حمایت از نیروهای ضد طالبانی نشان ندادند. مارشال محمدقسیم فهیم دریکی از صحبت‌های خود بیان می‌کند که مابعد از پیروزی و فتح کشور پیشرفت‌های زیادی داشتیم و دنیا مارا منحیث طرف اصلی قضایای کشور می‌شناختند و قدرت نظامی هم در دست مابود ولی ما فاقد پایگاه مردمی و سیاسی بودیم که مردم را به محوریت خود نگه می‌داشت و در همین صحبت خود از شهادت قهرمان ملی یاد می‌کند و می‌گوید کاش زنده می‌بود و این پایگاه سیاسی مردمی پابرجا می‌ماند.

همچنین بخوانید: چگونه پنجشیر رقابت را به قندهار باخت؟

کاری دیگری را که می‌توانست انجام دهد این بود که نیروهای مقاومت را بسیج و منسجم می‌ساخت و روی یک کاندیدای واحد ویا یک گروه متعهد کاری متحد جهت کنترل و در دست گرفتن سیستم اداری کشور برنامه‌ریزی صورت می‌گرفت چراکه در کشور افغانستان تا هنوز دموکراسی نهادینه نشده بود و اکثریت مردم افغانستان به این پدیده سازگاری نداشتند و آن را نوعی پدیده تحمیلی غربی می‌دانستند.

همچنان نهادهای ما آن‌چنانی که باید ملی می‌شدند نشده بودند وباید بیشتر تلاش صورت می‌گرفت تا جامعه مدنی رشد نماید و مردم ما نسبت به مزایای جامعه‌ای دارای دموکراسی بیشتر معلومات به دست می‌آوردند.

با توجه به موارد که در بالا ذکر شد مارشال محمدقسیم فهیم یکی از چهرهای تابناک شخصیت‌های برجسته تاریخ معاصر کشور بود که نبودش سخت احساس می‌شود.

نوشته های مرتبط :