قتل عام ۱۹ جدی یکاولنگ؛ مسببین دوست و عاملان دشمن هیچ کدام پاسخگو نشدند!

دسته: بین الملل, سیاسی
نویسنده: غلام رضا سادات
1402/10/19
3:55 ب.ظ
بازدید: 13

پایگاه خبری تحلیلی روایت : بیست و سه سال پیش از امروز در روز 19 جدی سال 1379 در جریان عقب نشینی نیروهای حزب وحدت و حمله طالبان در ولسوالی یکاولنگ، بیش از ۳۰۰ تن از باشنده‌گانِ این ولسوالی که عموماً افراد ملکی و دهقان‌پیشه بودند و در جنگ نیز سهمی نداشتند، به شکلِ جمعی و با حالتِ فجیعانه قتل عام شدند. این فاجعه از سوی مجامع بین‌المللی، مصداقِ روشنی از جنایت علیه بشریت عنوان گرفته و تقبیح شد.

بیست و سه سال پیش از امروز در روز ۱۹ جدی سال ۱۳۷۹ در جریان عقب نشینی نیروهای حزب وحدت و حمله طالبان در ولسوالی یکاولنگ، بیش از ۳۰۰ تن از باشنده‌گانِ این ولسوالی که عموماً افراد ملکی و دهقان‌پیشه بودند و در جنگ نیز سهمی نداشتند، به شکلِ جمعی و با حالتِ فجیعانه قتل عام شدند. این فاجعه از سوی مجامع بین‌المللی، مصداقِ روشنی از جنایت علیه بشریت عنوان گرفته و تقبیح شد.

متاسفانه روش حمله و قتل عام در یکاولنگ مانند دیگر فجایع و کشتارهای که در دهه هفتاد در افغانستان اتفاق افتاد، فجیعانه بود. کشتار یکاولنگ مانند قتل عام های دسته جمعی دوران خلقی ها، برادر کشی های دوران مجاهدین و قتل مزارشریف و زمین سوخته شمالی یک تراژیدی دردناک در تاریخ معاصر افغانستان است که اتفاق افتاد. البته نکته دردمندتر ماجرا این است که این قضیه نیز مانند ده ها جنایت دیگر همچنان پوشیده و مستور مانده و گذشت بیش از بیست سال اما هیچ یک از مسبین و عاملان این جنایت معرفی و به پنجه قانون سپرده نشده است.

از سوی دیگر فاجعه‌ کشتار ۱۹ جدی یکاولنگ درحالیکه ابعاد آن مصداق جنایت علیه بشریت است، اما تا کنون از سوی هیچ حاکمیت و جناحی جدی گرفته نشده است. شماری شاید بدین باور باشند که قتل عام یکاولنگ رخدادی است مانند جنگ های دیگر بین دو جناح و گروه بر سر تحمیل حاکمیت، اما واقعیت امر این است که قتل عام یکاولنگ که تمام قربانیان آن غیرنظامی بودند و در جنگ دخالتی نداشتند، بدترین شرایط زنده‌گی را سپری می‌کردند و بسیار مظلومانه با دستان بسته و و به صورت دسته جمعی در سرمای زیر صفر درجه به شهادت رسیدند. در عین حال همه قربانیان مردمان فقیر و تهی دست بودند که هیچ نقشی در هیچ یک از جناح های دخیل در جنگ نداشتند. از این رو قتل عام یکاولنگ اگر سال ها و دهه ها هم از آن بگذرد، بازهم به عنوان یک فاجعه و تراژیدی دردناک تاریخی قابل توجه است . فراموش بازماندگان و روایت تاریخ غمبار مردم ما نمی شود.
با این وجود اما در حالیکه پشت پرده این فاجعه یا بهتر بگویم مسببین و عاملان، دو گروه و جناح (طالبان و حزب وحدت اسلامی افغانستان به رهبری کریم خلیلی) قرار داشتند و دارند، اما در طول دوران جمهوریت که کریم خلیلی یکی از اضلاع قدرت بود، هرگز به این قضیه و پرسش های که چرا نیروهای حزب وحدت بدون ارزیابی های جنگی و مطالعه پشت جبهه، دست به ضد حمله زده و یکاولنگ را از طالبان پس گرفته؟ بعد هم پس از چند ساعت، چرا و به کدام دلایل و استناد؛ بدون هیچ درگیری و زد و خوردی این منطقه را به طالبان رها کرد تا آنان دوباره مسلط، شوند و این فاجعه را بیافرینند جوابی نداده است؟

از سوی دیگر در حالیکه طالبان همواره مدعی بوده اند که غیرنظامیان را در جنگ هدف قرار نداده و نمی‌دهد. اما در جنگ های طالبان علیه جبه مقاومت در دهه ۹۰ و همچنین بیست سال دوران جمهوریت، همواره مردمان ملکی به شکل سازمان یافته هدف قرار داده شده و قربانی شده اند. نظر به شواهد و قراین اثبات شده، شماری از افراد طالبان در حالیکه عامل اصلی قتل عام ۳۰۰ فرد ملکی یکاولنگ بودند، اما هرگز راجع به این فاجعه و اینکه چرا مردمان ملکی بی گناه را در سرمای زمستان و به صورت دسته جمعی قتل عام کردند، وضاحت نداده اند. در حالیکه قتل عام مزارشریف را مولوی منان نیازی متهم اصلی بود، اما در فاجعه یکاولنگ حتی نام یک متهم هم مطرح نیست.

نوشته های مرتبط :