اوکراین در دو راهی دو سر باخت؛ عاقبت سرسپردگی به امریکا

دسته: تحلیل
نویسنده: ضیا ضیایی
1404/09/02
9:58 ق.ظ
بازدید: 6

پایگاه خبری تحلیلی روایت : طرح ۲۸ بندی دونالد ترامپ برای پایان جنگ اوکراین، شامل واگذاری بخشی از سرزمین‌های شرقی این کشور به روسیه و لغو تحریم‌ها علیه مسکو، اوکراین را به شوک فرو برده است. نکته مهم آن است که زلنسکی چه این طرح را بپذیرد و چه نپذیرد، در مسیر دو سر باخت قرار دارد؛ زیرا اگر بپذیرد، واگذاری خاک و پذیرش مفاد تحقیرآمیز، شکست و بی‌اعتباری اوکراین را رقم می‌زند. اگر نپذیرد، حمایت آمریکا را از دست داده و توان ادامه جنگیدن نیز ندارد. این وضعیت نشان می‌دهد اتکا به غرب و آمریکا هیچ‌گاه کشوری را نجات نداده است؛ نمونه روشن آن افغانستان پس از ۲۰۰۱ است که با وجود حضور گسترده آمریکا و ناتو، سرانجام در یک معامله به طالبان واگذار شد.

طرح ۲۸ بندی دونالد ترامپ برای پایان جنگ اوکراین، شامل واگذاری بخشی از سرزمین‌های شرقی این کشور به روسیه و لغو تحریم‌ها علیه مسکو، اوکراین را به شوک فرو برده است. نکته مهم آن است که زلنسکی چه این طرح را بپذیرد و چه نپذیرد، در مسیر دو سر باخت قرار دارد؛ زیرا اگر بپذیرد، واگذاری خاک و پذیرش مفاد تحقیرآمیز، شکست و بی‌اعتباری اوکراین را رقم می‌زند. اگر نپذیرد، حمایت آمریکا را از دست داده و توان ادامه جنگیدن نیز ندارد. این وضعیت نشان می‌دهد اتکا به غرب و آمریکا هیچ‌گاه کشوری را نجات نداده است؛ نمونه روشن آن افغانستان پس از ۲۰۰۱ است که با وجود حضور گسترده آمریکا و ناتو، سرانجام در یک معامله به طالبان واگذار شد.

طرح ۲۸ بندی؛ خنجری به قلب اوکراین

طرح ترامپ که به‌عنوان «راه‌حل صلح» معرفی شد، در واقع چیزی جز تحمیل شرایط روسیه بر اوکراین نیست. واگذاری سرزمین‌های شرقی، محدودسازی ارتش کی‌یف و کنار گذاشتن نیروهای حافظ صلح، عملاً به معنای پذیرش شکست اوکراین است. اروپا که در این طرح هیچ نقشی نداشته، آن را تهدیدی برای امنیت قاره می‌داند. یعنی اروپا نیز در شرایط دشواری قرار گرفته است. با این وجود، این طرح بیش از آنکه صلح بیاورد، خنجری است بر قلب اوکراین و نشانه‌ای از پشت کردن امریکا به کی‌یف.

چرا اعتماد به غرب و ویران کردن کشور؟ چرا بی‌طرفی نه؟

اوکراین می‌توانست با اتخاذ سیاست بی‌طرفی، همانند برخی کشورهای اروپایی، از تبدیل شدن به میدان رقابت قدرت‌های بزرگ جلوگیری کند. اما زلنسکی با اعتماد بی‌جا به غرب، همه ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی کشورش را در سبد آمریکا گذاشت. نتیجه این انتخاب، جنگی فرسایشی، ویرانی زیرساخت‌ها و از دست رفتن منابع طبیعی بود. بی‌طرفی می‌توانست اوکراین را به پلی میان شرق و غرب بدل کند، اما سرسپردگی به غرب آن را به قربانی یک بازی بزرگ‌تر تبدیل کرد. امروز اوکراین نه استقلال دارد، نه امنیت، و نه جایگاهی در مذاکراتی که سرنوشتش را رقم می‌زنند.

زلنسکی؛ سیاستمدار لجوج در مخمصه جدی

ولودیمیر زلنسکی، بازیگری که بدون تجربه سیاسی به ریاست‌جمهوری رسید، تصور می‌کرد حمایت غرب بی‌قیدوشرط خواهد بود. لجاجت او در ادامه جنگ و اعتماد ساده‌لوحانه به وعده‌های آمریکا، کشورش را در مخمصه‌ای جدی گرفتار کرد. غرب تا زمانی که از اوکراین به‌عنوان ابزاری برای فشار بر روسیه استفاده می‌کرد، زلنسکی را در مرکز توجه قرار داد. اما امروز که هزینه‌های جنگ بالا رفته، او به سیاستمداری مصرف‌شده بدل شده است؛ نه غرب به او نیازی دارد و نه مردم کشورش به او اعتماد می‌کنند. زلنسکی اکنون بیش از هر زمان دیگری در موقعیت خطر قرار دارد.

هیچ کشوری با اتکا به آمریکا نجات نیافته؛ از ویتنام تا افغانستان

تجربه تاریخی نشان می‌دهد هیچ کشوری با اتکا به آمریکا و غرب به ثبات نرسیده است. ویتنام جنوبی در دهه ۱۹۷۰ با وجود حمایت گسترده واشنگتن سقوط کرد. افغانستان پس از ۲۰۰۱ نیز نمونه‌ای روشن است؛ آمریکا با شعار مبارزه با تروریسم وارد شد، اما پس از دو دهه حضور و هزینه‌های هنگفت، کشور را به طالبان واگذار کرد. متحدان آمریکا همواره در لحظه حساس رها شده‌اند. اوکراین امروز در همان مسیر قرار دارد؛ کشوری که به امید حمایت غرب وارد جنگ شد، اما اکنون در آستانه از دست دادن خاک و استقلال خود قرار گرفته است.

زلنسکی در مسیر دو سر باخت

امروز زلنسکی در موقعیتی قرار دارد که هر انتخاب او به شکست منتهی می‌شود. پذیرش طرح ترامپ به معنای واگذاری خاک و پذیرش تحقیر ملی است؛ رد آن نیز به معنای از دست دادن حمایت آمریکا و فروپاشی توان جنگی اوکراین. این دو راهی، اوکراین را در وضعیت دو سر باخت قرار داده است؛ وضعیتی که نتیجه اعتماد بی‌جا به غرب و نادیده گرفتن سیاست بی‌طرفی بود.

آینده مبهم اوکراین و درس برای اروپا

اوکراین در آینده‌ای نزدیک با اقتصادی ویران، بخش‌هایی از خاک از دست رفته و جایگاهی متزلزل در نظم جهانی روبه‌رو خواهد شد. نه عضویت در ناتو به دست خواهد آورد و نه توان مقابله با تهاجمات آینده را خواهد داشت. این تجربه تلخ باید برای اروپا و کشورهای مختلف نیز درس باشد؛ اتکا به آمریکا بدون در نظر گرفتن منافع ملی، می‌تواند کشورها را به ورطه نابودی بکشاند. همان‌طور که تاریخ نشان داده، قدرت‌های بزرگ به‌راحتی مهره‌های خود را قربانی می‌کنند.

خلاصه این‌که؛ جنگ اوکراین نشان داد که اتکا به قدرت‌های خارجی، به‌ویژه آمریکا، هیچ‌گاه ضامن امنیت و استقلال کشورها نبوده است. زلنسکی با اعتماد ساده‌لوحانه به غرب، کشورش را در مسیر دو سر باخت قرار داد؛ چه طرح تحقیرآمیز ترامپ را بپذیرد و چه نپذیرد، آینده‌ای تاریک در انتظار اوکراین است.

این تجربه باید برای اروپا و دیگر کشورها درس عبرت باشد که امنیت و استقلال تنها با اتکا به توان داخلی و سیاست بی‌طرفی پایدار می‌ماند.

نوشته های مرتبط :