فهم دو سویه از مولوی و جهان بینی او

دسته: تحلیل
نویسنده: محراب‌الدین ابراهیمی
1404/02/24
4:34 ب.ظ
بازدید: 39

پایگاه خبری تحلیلی روایت : دیروز خطبه‌ی یکی از عالمان دین را گوش می‌کردم، که راجع مثنوی مولانا و جایگاه معنوی او صحبت می‌کرد، او مولانا را انسان وارسته، عارف آگاه، شاعر شهیر و فیلسوف خردمند توصیف می‌کرد، که قطعن این جایگاه و وارسته‌گی را قامت بلند مولانا در تاریخ مردان بزرگ جهان بر می‌تابد، همین که فیسبوک را داشتم می‌رفتم پایین به سخنان یک ملای پُرادعای کم سواد، که حتی خواندن ادبیات مثنوی را درست بلد نبود مواجه شدم، بنام شیخ یحیی عنابه‌ای، او با با اظهارات عجیب و غریب خویش که حالت غیر نورمال وی را نشان می‌داد مولانا را کافر می‌پنداشت، حیف‌ام آمد! که این‌ها چگونه هم‌شهری مولانا استند، که مثنوی او را که شاهکار ادبی جهان است، خوانده نمی‌توانند و مولانا را با استناد به برخی آیات و روایات از سکوی بلند معنویت به زمین می‌زنند، اگرچه مولانا آن‌ها که مثنوی را خوانده و درک کرده نمی‌توانند، با این بیت مخاطب قرار داده است: ما ز قرآن مغز را برداشتیم پوست را بر دیگران بگذاشتیم

دیروز خطبه‌ی یکی از عالمان دین را گوش می‌کردم، که راجع مثنوی مولانا و جایگاه معنوی او صحبت می‌کرد، او مولانا را انسان وارسته، عارف آگاه، شاعر شهیر و فیلسوف خردمند توصیف می‌کرد، که قطعن این جایگاه و وارسته‌گی را قامت بلند مولانا در تاریخ مردان بزرگ جهان بر می‌تابد، همین که فیسبوک را داشتم می‌رفتم پایین به سخنان یک ملای پُرادعای کم سواد، که حتی خواندن ادبیات مثنوی را درست بلد نبود مواجه شدم، بنام شیخ یحیی عنابه‌ای، او با با اظهارات عجیب و غریب خویش که حالت غیر نورمال وی را نشان می‌داد مولانا را کافر می‌پنداشت، حیف‌ام آمد! که این‌ها چگونه هم‌شهری مولانا استند، که مثنوی او را که شاهکار ادبی جهان است، خوانده نمی‌توانند و مولانا را با استناد به برخی آیات و روایات از سکوی بلند معنویت به زمین می‌زنند، اگرچه مولانا آن‌ها که مثنوی را خوانده و درک کرده نمی‌توانند، با این بیت مخاطب قرار داده است:
ما ز قرآن مغز را برداشتیم
پوست را بر دیگران بگذاشتیم

من نمی‌دانم این قوم چگونه بر خود اجازه می‌دهند تا مولوی را تکفیر کنند و بر جایگاه معنوی او لطمه روا دارند؟ متأسفانه این فهم دوسیه از مولانا و جهان بینی او؛ همیشه در میان هم‌شهریان خود مولانا وجود داشته، نه در میان ملل جهان.
اگرچه می‌گویند در اصل مولانا چنین گفته است:
ما ز قرآن مغز را برداشتیم
پوست را پیش خران بگذاشتیم

این شاید برای آن‌های که درکِ از مولانا ندارند و سیاه و سفید را یکی می‌بینند و با یک نخود کله و یک‌من دستار او کافر و بی دین می‌دانند، درست از آب درآید.
در واقع مولانا قرن‌های قبل کودکی‌اش را فدای این قضاوت‌های نابخردانه‌ی همین طیف‌ها کرد و با پدر با فضیلت و صاحب کمالش، مجبور به ترک زادگاه و دیار مؤلد‌اش شد، او رفت تا در آن‌سوی عالم هستی، دُور از زخم زبان و طعنه‌ی جاهلان روزگار بگذراند، زادگاه و مردم که خاک قبر را از او دریغ کردند، سرزمین و مردم که خانقاه پدر و زادگاه کودکی او را پای‌مال هرز و مزارع برای کشت و نان خود کردند، از این دست قضاوت‌ها هم بعید نیست، که در حق او روا دارند، حضور یحیی‌ها و همانند او؛ در صحنه‌ی درس و تدریس، منبر و معرکه‌، خطبه و حلقات درسی، از مدرسه تا دانشگاه بسترِ برای عدم شناخت دقیق و فهم جهان بینی مولانا را در میان جامعه‌‌ی افغانستان هموار کرده‌است، امیدوارم با تحقیق و تفحص دقیق و واکاوی عمیق پیرامون مولانا و جایگاه معنوی او در میان مشاهیر جهان، بساط این داوری‌های کینه‌توزانه برچیده شود.

نوشته های مرتبط :