بزرگ‌ترین اشتباه ملی‌گرایان پشتون

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1402/03/16
1:08 ب.ظ
بازدید: 14

کسی که چند روزِ قبل به حکومت طالبان در برخی زمینه‌ها ۹۵ امتیاز داده و موفق خوانده بود، به تازه‌گی به شدت از حکومت این گروه انتقاد کرده است. منظورم آقای اسماعیل یون، استاد دانشگاه کابل و مالک تلویزیون ژوندون، است.

او که چند روز قبل در نشستی در قصر سپیدار دستاوردهای طالبان را می‌ستود، دیروز در یک کنفرانس مطبوعاتی در کابل گفته است: « حاکم شدن کسانی که به هر دلیلی سال‌ها در پاکستان زندگی کرده‌اند به زیان ملت است؛ زیرا آنان در حال آزار و اذیت مردم هستند.»

او هم‌چنان به رسم انتقاد از طالبان افزوده است: « کسانی که پل‌ها را ویران کردند، وزیر فواید عامه شدند، کسانی که پایه‌های برق را برانداختند وزیر آب و برق شدند و اما کسانی که خدمت کردند به خیانت متهم شدند.»

در باره‌ی علت چرخش غیرمنتظره‌ی یون هم آورده‌اند که طالبان قصد دارند ساختمانِ تلویزیون ژوندون را به مدرسه جهادی تبدیل کنند. طالبان گفته‌اند ساختمان ژوندون، روی زمین دولتی بنا شده است و یون یا باید ۱۸ هزار دالر اجاره‌اش را به دولت پرداخت کند یا ساختمان را تخلیه نماید.

به نظر می‌رسد که طالبان دولتی بودن زمین ساختمان تلویزیون ژوندون را بهانه کرده‌اند، اما جدال اصلی در جای دیگری است. گفته‌اند که این‌جا نیز پای رقابت هند و پاکستان در میان است. تمیم عاصی، معاون پیشین وزارت دفاع ملی، نوشته است که تلویزیون ژوندون در بیست سال گذشته توسط هندی‌ها تمویل می‌شد و یکی از ماموریت‌های این تلویزیون، دامن‌زدن به مساله پشتونستان‌خواهی در آن سوی مرز دیورند بود. تمیم عاصی گفته است که پاکستانی‌ها در دوره حکومت کرزی بارها به ریاست امنیت ملی وقت پیشنهاد کرده بودند که این تلویزیون بسته شود، اما به دلیل نفوذی که یون در میان نخبگان فرهنگی پشتون داشت کرزی در برابر این تلویزیون با اغماض و چشم‌پوشی برخورد می‌کرد. عاصی گفته است که فشار بر این تلویزیون، خواست پاکستانی‌ها است که طالبان انجام می‌دهند. یون هم در واکنش خود به این تصمیم طالبان گفته است: « حاکم شدن کسانی که به هر دلیلی سال‌ها در پاکستان زندگی کرده‌اند به زیان ملت است؛ زیرا آنان در حال آزار و اذیت مردم هستند.»

همچنین بخوانید: طالبان یک نظامی حکومت پیشین را در پنجشیر بازداشت کردند

اگر چنین چیزی درست باشد، این نشان‌دهنده‌ی نفوذ فوق‌العاده پاکستان در دستگاه طالبان است.

واقعیت این است که پاکستان ملی‌گرایان پشتون را تهدیدی برای تمامیت ارضی و امنیت ملی خود می‌پندارد. زیرا ملی‌گرایان پشتون در کنار این‌که در موضوعات داخلی به برتری پشتون‌ها باور دارند، هم‌چنان یکی از داعیه‌های شان تجزیه پاکستان و الحاق مناطق پشتون‌نشین آن پشتونستان به قلمرو افغانستان است. آن‌ها خط دیورند را به رسمیت نشناخته و مدعی‌اند که تا اتک متعلق به خاک افغانستان است. سال‌ها است که ملی‌گرایان پشتون برای داغ‌سازی داعیه پشتونستان‌خواهی در پاکستان هزینه می‌کنند و گفته می‌شود فلسفه تاسیس وزارت اقوام و قبایل نیز دامن‌زدن به این موضوع و تحریک پشتون‌های آن سوی خط دیورند است.

پاکستان که ملی‌گرایان پشتون را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌دید، دست به ایجاد گروه طالبان زد. گروه طالبان، یک گروه اسلام‌گرا و تربیت‌شده در پاکستان است. یکی از فلسفه‌های تاسیس این گروه، سرکوب ملی‌گرایان پشتون می‌باشد. بزرگ‌ترین اشتباه ملی‌گرایان پشتون این است که به طالبان به چشم یک جنبش قومی نگاه می‌کنند، نه یک جنبش استخباراتی.

همین یونی که امروزه به شدت زیر فشار طالبان قرار دارد، یکی از لابی‌گران طالبان در گذشته و حامی آن‌ها تا دیروز بود. او تصور می‌کرد که طالبان ممثل حاکمیت بلامنازع پشتون‌ها است، اما این را نمی‌دانست که این گروه در عین حال، دارای وابستگی عمیق به پاکستان و متحد آن کشور در سرکوب ملی‌گرایان پشتون است. شبیه این اشتباه را بقیه ملی‌گرایان پشتون نیز مرتکب می‌شوند. به زودی طالبان با آن‌ها نیز دست به یخن خواهند شد.‌

نوشته های مرتبط :