یکی از دلایل این‌که جغرافیایی به اسم افغانستان برایم خیلی عزیز است، تنوع آن است. افغانستان، سرزمین تنوع‌هاست. این تنوع را گاه در قالب قوم‌های مختلف، گاهی در لباس‌ها و رنگ‌ها، و زمانی هم در گفتارها و پندار‌ها وکردار‌ها می‌توان مشاهده کرد. این تنوع، میزان دل‌گرمی آدمی را به این سرزمین چند برابر می‌کند. شما اگر از آن سرزمین هم نباشید، به عنوان یک گردشگر به آنجا سر بزنید این تفاوت‌ها را پسند می‌کنید.
حوزه بندی افغانستان، تفاوت‌های به وجود آورده است که بی‌نهایت قشنگ و دلپذیر است. هر حوزه، خصوصیات ویژه‌ی خود را دارد. چه این ویژگی‌ها در رنگ‌ها و طعم‌ها باشد، یا در پوشاک و فرهنگ های دیگر، همه از زیبایی‌های به خصوص هر حوزه است.
شمالی از «خیرخانه تا خاواک» است. سرزمینی پهناور، خوشبو، معطر، سرسبز و پر از زیبایی‌ها و تفاوت‌های بی‌نهایت دوست داشتنی. این سرزمین، در شمال کابل است. در گذشته و امروز، شمالی را به عنوان «مهمان‌خانه» و «باغ افغانستان» گفته‌اند. مردمان این سرزمین، در عیاری، جوانمردی، مهمانداری، زراعت، دانش و فضل، هنر، سنگرداری و کمان‌کشی شهره‌اند. مردمان این سرزمین از دیرباز در حوصله‌مندی، تدبیر و تلاش نام دارند.
در شمالی رنگ‌های متفاوت را می‌شود به تماشا نشست. طعم‌های غذاهای لذیذ نیز در آن، چشیدنی‌ست. شمالی سرزمین میوه‌های متفاوت است و به خوبی سرزمین‌‌های‌کشاورزی آن، انواع میوه‌ها در آن پیدا می‌شود. شمالی سرزمین سرسبز با گل‌های رنگارنگ است، این سرزمین را در واقع می‌شود سرزمین گل‌ها نامید. شمالی میله‌های متفاوت دارد. بازی‌های رنگارنگ و هنرمندان بی‌شمار دارد. در شمالی نویسندگان و شاعران نامدار افغانستان، پیدا، پرورش و به کمال رسیده‌اند.
هنر و ادبیات در شمالی همواره جدی گرفته شده است. عشق مردمان این سرزمین به ادبیات کهن فارسی، تا آنجایی بوده است که هم اکنون نیز در مسجد، فرزندان شمالی پس از رو خوانی قرآن، خواجه حافظ و سعدی و شماری از شاعران دیگر را به عنوان آموزش خط فارسی دنبال می‌کنند. این رسم در گذشته‌ها از گذشته‌خها وجود داشته است. شاهنامه خوانی و شب‌نشینی‌های دور صندلی در زمستان‌ها با شعر و ادبیات داستانی از ویژگی‌های دیگر مردم این مناطق است.
شمالی از مناطقی است که همواره در فصل‌های مختلف، مهمانسرای افغانستانی‌ها و در بعضی موارد از گردشگران خارجی بوده است. مردمان این سرزمین، همواره با پیشانی باز، مهمان دار هستند. آنها با چند مثل‌های که در این مناطق رواج دارد، تلاش می‌کنند از آنچه در خانه و سفره دارند با مهمان شریک سازند. گاه می‌گویند «کم ما و کرم شما» و گاه دیگر هم مثل عامیانه‌ای دیگری هم دارند « نان و پیاز، پیشانی باز». مردمان این مناطق همه عشق وافر به روستا، سرسبزی، طبیعت و زیبایی دارند.
شمالی از مناطق همواره مورد ستم هم بوده است. ناگفته نباید گذاشت که در طول تاریخ این سرزمین، بارها و بارها مورد ستم و بی‌مهری فرزندان دیگر افغانستان قرار گرفته است. همواره از مردمان این سرزمین تلاش کرده‌اند به مردم و جهانیان چهره خشن و زشت ترسیم کنند، اما خوشبختانه مردمان شمالی با دل پاک، نیت صاف، عیاری، جوانمردی و خون ایستادگی که در تن شان تنیده است، از این آزمون‌ها پیروز به‌در آمده‌اند و همواره در امتحان‌های سخت موفق شده‌اند.
شمالی از مناطقی است که قدرت و حاکمیت را در افغانستان رسمیت می‌بخشد. در مناسبات داخلی قدرت، رسم بر این است هرکسی که بر این جغرافیا، حاکم باشد، می‌تواند بر سایر مناطق کشور نیز حاکم شود. هرکسی هم اگر شورشی در برابر خود در این مناطق حس کند و یا بیبیند، قدرت را در تمامی نقاط کشور از دست خواهد داد. شمالی آغازگر ایستادگی و پایان بخش بیشتر قدرت‌های ظالم و مستبد بوده‌است. همواره فرزندانی برای روزهای سخت و طاقت فرسا تربیت کرده و در دامان خود دارد که پرچم آزادی را بر قله‌های موفقیت آن سرزمین به اهتزاز در می‌آورند.
تفاوت لهجه‌ها در شمالی یکی دیگر از شیرینی‌هایی است که شما موقع صحبت کردن در این مناطق، آن را به خوبی حس می‌کنید. مردمان این محل، در روستا ها گونه‌های متفاوت گفتاری دارند. از طرز صحبت کردن شروع، تا نام‌های اشیا و آنچه در ماحول انسان وجود دارد. بیشتر شهرستان‌های شمالی، لهجه‌ی بخصوص و شیرین دارند. این لهجه‌ها از زبان مردمان همان مناطق شنیدنی‌است و هرگاهی شما وقتی به آنجا سر می‌زنید به درستی به این نکته‌ی مهم پی خواهید برد.
شمالی کوچه به کوچه، روستا به روستا، شهر به شهر، شهرستان به شهرستان و ولایت به ولایت مکان‌های گردشگری دارد. این سرزمین پهناور، این باغ افغانستان پر از مناظر طبیعی خدادادی است که لطف پروردگار شامل حال مردمان این سرزمین شده‌است. تمامی فصل‌ها در این سرزمین، رنگ و بوی خاص و زیبای خویش را دارند. هر روستا و شهرستان و استان این سرزمین، مناطقی دارند که میله‌جای یا تفریح‌گاه هزاران انسان غیر بومی در فصل‌های متفاوت است.
آب فراوان از دیگر نعمت‌های است که شما در شمالی آن را به وضوح می‌توانید دید. از چشمه‌های کوچک تا رودهای کلان در این سرزمین جاری هستند و همواره جاری هستند. آب در شمالی آنقدر زیاد است که حتا به کشور همسایه‌ی شرقی نیز سرازیر می‌شود. این آب، نشانگر صفایی، مهر و عاطفه‌ی بی‌نهایت این محل است که همواره پیدا و جاری است. آب در شمالی، آنقدر خوشگوار و لذیذ است که هیچ نوع نیازی به تصفیه‌های ماشینی و امثال آن را ندارد و موقع خوردن غذا، آب‌‌های سرد آن برای هضم غذا و رفع تشنگی کیف و لذت بی‌مثالی دارد.
هنر موسیقی آن نیز ویژگی های خاص محلی و اعتراضی دارد. اهل هنر در این سرزمین، همواره یا در محلی‌خوانی شهره‌اند یا هم در اعتراض.
مردمان این سرزمین در گروه های سیاسی چپ و راست، همواره با درک درست از موسیقی، حامی و بانی موسیقی بوده‌اند. بیشترین هنرمندان و بهترین هنرمندان را در دامان خود پرورش داده است. هنرمندان این مرز و بوم نیز بیشتر فامیلی‌های خویش را از نام روستا‌ها، شهرستان‌ها و یا استان‌های خویش وام گرفته‌اند. هنر موسیقی در سرزمین افغانستان، بدون موسیقی مردمان شمالی، یک بخش عظیم را در خود کم خواهد داشت.
شما از تفریح‌های که در شمالی کرده‌اید و خاطرات ماندگاری دارید، پای این مقاله‌ای کوچک بنویسید.
