مناسبات سادات و هزاره و نقش افراطیون قوم‌گرا در ایجاد تنش

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات
1403/02/22
10:25 ق.ظ
بازدید: 78

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در چند روز پسین باردیگر بخشی از فضای مجازی به تقابل و تنش بین شماری از سادات و هزاره بدل شده است. این مسئله پس از انعکاسی کتابی که چند سال قبل در زمینه مناسبات سادات و هزاره از سوی یک فرد قوم‌گرای سادات ظاهرا نوشته شده که در بخشی های آن به گونه‌ی تلویحی نویسنده کتاب به هزاره ها تاخته، شماری از قوم‌گرایان دو طرف را به جان هم انداخته است. در این میان اما از یک سو شماری از هزاره‌ های خارج نشین به صورت دانسته و یا ندانسته دیدگاه کتاب موصوف‌ و نویسنده را به تمامی سادات تعمیم داده و تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا روابط تاریخی سادات و هزاره را تخریب کنند. از آن سو هم جمعی از سادات افراطی نژادگرا و برتری طلب فرصت را مغتنم شمرده و به توهین و تحقیر هزاره ها شروع نموده اند.

در چند روز پسین باردیگر بخشی از فضای مجازی به تقابل و تنش بین شماری از سادات و هزاره بدل شده است. این مسئله پس از انعکاسی کتابی که چند سال قبل در زمینه مناسبات سادات و هزاره از سوی یک فرد قوم‌گرای سادات ظاهرا نوشته شده که در بخشی های آن به گونه‌ی تلویحی نویسنده کتاب به هزاره ها تاخته، شماری از قوم‌گرایان دو طرف را به جان هم انداخته است. در این میان اما از یک سو شماری از هزاره‌ های خارج نشین به صورت دانسته و یا ندانسته دیدگاه کتاب موصوف‌ و نویسنده را به تمامی سادات تعمیم داده و تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا روابط تاریخی سادات و هزاره را تخریب کنند. از آن سو هم جمعی از سادات افراطی نژادگرا و برتری طلب فرصت را مغتنم شمرده و به توهین و تحقیر هزاره ها شروع نموده اند.
هرچند که این تقابل و تنش و نفرت پراکنی از سوی شماری از افراطیون دو طرف موضوع جدیدی نیست، اما ادامه این تقابل قطعا می تواند روی مناسبات برادرانه دو طرف در آینده تاثیر گذار باشد. از این رو چند نکته در این زمینه قابل یادآوری است:

اول: از نگاه اسلامی، شرعی و منطقی هیچ فرق و تمایزی میان سادات و هزاره وجود ندارد. نه هزاره برتر از سید است و نه سید برتری نسبت به هزاره دارد. سید حق فخر فروشی و امتیاز طلبی از هیچ فردی جامعه به شمول هزاره را ندارد. زیرا بر اساس آیات صریح قرآن هیچ برتری بین انسان‌ها وجود ندارد، جز در تقوا. سادات اگر می خواهد به آموزه های دینی اش عمل کند، از تعصب و بداخلاقی و خودبرتربینی دوری کند. سادات نمی تواند منتظر تکریم دیگران باشد و به هیچ عنوان نباید انتظار احترام از کسی را داشته باشد. سادات یا هر گروه و فردی اگر می خواهند که مورد احترام باشد، باید به دیگران احترام بگذارد.
از سوی هم نکته مهم دیگر این است که عرب بودن و قریشی بودن و حتی هاشمی بودن هیچ فضیلتی برای انسان ندارد. ابوجهل، ابولهب، یزید، متوکل عباسی، جعفر کذاب و… همه عرب‌ و حتی بعضا هاشمی بودند. اما در ترازوی تاریخ و اسلام از شقی ترین انسان‌ها محسوب می‌شوند. همین طور در سال های پسین، ابوبکر بغدادی هم با آن‌ همه شقاوت و آدم کشی خود را عرب‌ و قریشی و حتی از نسل پیامبر می دانست، اما این نسب‌گرایی کجایش برایش فضیلت داشت و است؟ بنابر این هرگونه برتری طلبی از سوی سادات تحت هر عنوانی که باشد، مزموم‌ است و هیچ توجیه انسانی، قانونی و شرعی ندارد.

همچنین بخوانید: محقق: با وجود کشتار زنجیره‌ای هزاره‌ها، نماینده ملل متحد از 'بهبود امنیت' گزارش می‌دهد

دوم: متاسفانه در بین هزاره‌ها نیز افرادی به شدت عقده ای و فاشیست وجود دارند که عدم تبعیت جامعه شیعه از یک فرد و حزب خاص را دشمنی با هزاره‌ها تلقی می کنند. بخشی بزرگی از جنجال و تقابل و تنش‌ها که هرازگاهی در جامعه حقیقی و مجازی دامن زده می‌شود، ناشی از رویکرد همین جماعت است. این جماعت البته که در شرایط فعلی اکثر در خارج از کشور زندگی می‌کنند و عموما به هیچ اصول و ارزشی اسلامی و کما انسانی نیز پابند نیستند و همچنین به مصلحت قوم و مذهب و … اصلا فکر نمی کنند؛ تمام تلاش آنان این است که از یک سو جامعه شیعه را به تبعیت از یک فرد و حزب خاص وادار کنند و از همین راه تلاش می‌کنند تا به اهداف خود نائل آیند. از سوی هم کوچکترین مخالفت با دیدگاه این افراد، به معنی دشمنی با هزاره تلقی می شود. این جماعت با هوچیگری های رسانه ای و فضای مجازی، تمام تلاش شان از یک سو قدیس سازی از یک فرد خاص است و از سوی هم زدودن ارزش‌های فرهنگی جامعه هزاره می باشد. این جماعت پس از کنش و ایجاد فضای تقابل قومی، تمام تلاش شان این است که از هزاره یک قوم جنگ طلب، قوم‌گرا، نفرت پراکن، ضد دین و ارزش‌ها بسازند.

سوم: چنانچه در نخست هم اشاره کردم، متاسفانه یک طبقه کوچک اما تبلیغاتچی در بین اقوام مختلف افغانستان سبب تحریک احساسات قومی می‌شوند؛ در بین سادات و هزاره‌ نیز یک طیف خاص وجود دارند که نوشته‌ی دیگران را (کتاب مورد نظر منظور نیست) حتی اگر نقد باشد، توهین تلقی کرده و فریاد عدالت سادات و هزاره سر می دهند اما به نوشته‌های توهین آمیز و افتراهای‌ نویسندگان قوم شان به عنوان کلام وحی‌ نگاه می کنند. حالا یکی از پرسش‌های اصلی این است که مثلا در بین هزاره‌ها شماری از قوم گرایان، چرا نوشته های عزیز رویش، محمد حسین فیاض و محقق نسب و… که همه روزه سادات را نفی‌ و توهین می کنند، نمی بینند؟ که در آن سوی سکه چند سطر نفرت پراکنی کسی به نام علوی را علم می کنند! بدون شک کتاب علوی به هیچ عنوان قابل تایید نیست، ولی ای کاش این جماعت خاص از فعالین هزاره این وجدان را می داشتند و اشخاص فوق را نیز نقد می کردند.

همچنین بخوانید: نگرانی عضو پارلمان بریتانیا از انتقال پناهجویان هزاره به رواندا

یا مثلا عزیز رویش مگر در کتاب بگذار نفس بکشم، تمام کاسه کوزه جنگ کابل را به پای چند سید و از طریق آن به تمام سادات تعمیم نداده؟ چرا مدعیان قومی نمی گویند که حتی برفرض اگر شماری از رهبران سادات در جنگ کابل در مقابل حزب وحدت و استاد مزاری بودند، از یک طرف این به معنی رویکرد تمامی قوم سادات نیست؛ از سوی هم همان گونه که موضع مزاری نمی تواند حرف تمامی هزاره‌ها باشد؛ هیچ یک از طرفین‌ منسوب خداوند نبودند. یا مثلا محقق نسب که خود را مرجع و آیت الله می گوید و همه روزه در برنامه های زنده با جعلی خواندن نژاد سادات تمامی آنان را توهین می‌کند، چرا همین مدعیان حرفی نمی زنند؟ چرا این موارد را کسی نمی بیند و اعتراض نمی کند که پس از چند سال دنبال یک کتاب متروک‌ که نویسنده آن یک فرد بی هویت و گمنام است را علم می کنند و دوباره به مسائل قومی دامن می زنند!؟

چهارم: راجع به کتابی که اخیرا دست بدست می‌شود و مولف آن شخصی به نام سید رضا علوی ذکر شده؛ بر اساس نوشته های که در فضای مجازی مطرح شده، وی مشهور به علوی بی خط هست که هیچ گونه باور و اعتقادی به دین، قرآن، پیامبر وامامان شیعه نداشته و ندارد. دقیقا مانند افراد طرف مقابل که به بهانه موضع گیری علیه این کتاب شروع به نفرت پراکنی علیه مذهب و قوم نموده اند.
در واقعیت امر نه این کتاب نمایندگی از دیدگاه جامعه سادات می کند و نه واکنش شماری از فعالین هزاره که با دست‌مایه قرار دادن این نبشته‌ی سخیف، شمشیر نفرت شان را آخته با زهر قومیت علیه دین مذهب و روابط برادرانه دو طرف نموده اند.
نه علوی بی خط دلش برای سادات و مناسبات اجتماعی و جایگاه آن می‌سوزد و نه کسی که تحت نام عدالت و با سواستفاده از جایگاه هزاره از مجلس شراب و کباب در کانادا برای هزاره مومن بامیان و وردک می خواهد مانیفیست آزادی بنویسد! زیرا هیچ یکی از این گروه ها و افراد به ارزش‌ها پابند نیستند. قصه آنانی هم که توان نوشتن یک سطر را ندارند و به قول معروف وطنی با آویزان شدن در بال هواپیما خود را به آلمان و انگلیس و جاهای دیگر رسانده اند، نیز معلوم است. بنا براین مناسبات اجتماعی سادات و هزاره درهم تنیده است و دشمن در هیچ حمله اش از کابل تا زابل و از بامیان تا بغلان و سمنگان و مسجد امام زمان و باقر العلوم و… نگفته این سید هست یا هزاره. سرنوشت هردو با گلوله بی رحم تروریسم یک سان رقم خورده است. بیایید به همه نفرت‌ پراکنان از هر قوم و مذهبی که باشد، نه بگوئیم!

همچنین بخوانید: آیا هر کسی «حسین» نام داشت، هزاره است؟

نوشته های مرتبط :