پس از تسلط مجدد طالبان در افغانستان هر کدام ما حتماَ یک‌بار با حسرت و افسوس جای خالی شهید احمدشاه مسعود، قهرمان ملی کشور، را به همدیگر یادآوری کرده ایم.
شهید احمدشاه مسعود، استراتژیست بزرگ و یک چهره کاریزماتیک تاثیرگذار بود. جای او واقعا در روزگار کنونی خالی است.
اما آیا می‌توان جای خالی مسعود را امروزه پُر کرد؟
اگر چنین پرسشی با الکسی دوتوکویل مطرح می‌شد، حتما در پاسُخ می‌گفت که آری جای خالی مسعود را می‌توان پُر کرد، اما با تشکیل انجمن سیاسی.
الکسی دوتوکویل، فیلسوف و دولت‌مرد فرانسوی بود که در توصیفش می‌گویند که او «برای درک جهان نو، علوم سیاسی تازه‌ای اختراع کرده است.»
یکی از مهم‌ترین آثار الکسی دوتوکویل، کتاب «تحلیل دموکراسی در آمریکا» است. او در سال ۱۸۳۱ و ۱۸۳۲به اجازه دولت فرانسه به آمریکا سفر می‌کند تا نحوه اداره زندان‌ها در آن کشور را مطالعه و بررسی کند.
بعدها آن‌چه را که او در آمریکا مشاهده می‌کند به رشته تحریر درمی‌آورد که نتیجه‌اش می‌شود کتاب «تحلیل دموکراسی در آمریکا».
یکی از چیزهایی که در آمریکا باعث تعجب الکسی دوتوکویل می‌گردد، کثرت و وفور انجمن‌های مدنی و سیاسی است. او می‌گوید مردم در آمریکا وقتی با چالش و مشکلی مواجه می‌شوند، نه به دعا متوسل می‌شوند و نه هم منتظر معجزه می‌مانند و نه هم به جستجوی یک قهرمانِ دارای توانایی‌های فوق بشری چراغ بدست گرد شهر میگردند، بلکه علی‌العجاله یک انجمن سیاسی یا مدنی تشکیل می‌دهند و با مشارکت همدیگر به مشکلات رسیدگی کرده و چالش‌ها را رتق و فتق می‌کنند.
او می‌گوید این‌که یک ملت قهرمان استثنایی داشته باشد خوب است، اما چنین قهرمانی در عصر حاکمیت‌های اریستوکراتیک در دسترس بود. در عصر امروز که عصر برابری است شما با آدم‌های عادی و متوسط مواجهید. در چنین دوره‌ای فقط با تشکیل انجمن سیاسی و هم‌کاری و مشارکت همدیگر می‌توان جای خالی آن‌ها را پُر کرد.
فکر می‌کنم یک چنین چیزی را باری از شاهرخ مسکوب هم خوانده بودم. شاهرخ در باره «رستم» می‌گوید: «رستم‌شدن کار یک فرد نیست، کار یک ملت است». یک ملت وقتی دست به دست هم بدهند و متحد شوند، رستم می‌شوند. رستم فاتح و پهلوان و شکست‌ناپذیر.
در باره مشکلات ما در افغانستان من نیز می‌فکر می‌کنم که هیچ چیزی دیگر کارساز نیست، جز اتحاد و اتفاق و انسجام در زیر یک چتر یک انجمن سیاسی.
نه منتظر آمریکا و اروپا و چین و روسیه بمانیم، نه منتظر ظهور مسعود دیگر و یا معجزه‌ای دیگر. کمر همت ما را بسته و با تشکیل یک انجمن سیاسی فراگیر، وارد اقدام شویم و برای تامین عدالت و حق و حقوق ما مبارزه کنیم.
متاسفانه پس از سقوط طالبان از نسل جوان کشور توقع می‌رفت که منجسم شوند و با ایجاد تشکل‌های سیاسی دارای برنامه و هدف با مشکلات و چالش‌ها مقابله کنند. اما دیده می‌شود که نسل جوان ما هم منتظر است؛ منتظر وقوع معجزه یا دخالت یک ابرقدرت.
