چرا خشونت و سرکوب؟

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1402/05/09
4:59 ب.ظ
بازدید: 3

حدود دو سال از سلطه گروه طالبان بر افغانستان می گذرد و در این مدت شاهد سرکوب گسترده‌ای زنان و فعالین سیاسی و مدنی، اقوام و اقلیت‌ها از سوی این گروه بوده‌ایم. طالبان در واقع هر صدایی را که در نقد و مخالفت با این گروه بلند شده است، سرکوب کرده اند. بعضی‌ها را بر اساس روایت و توجیه این‌که بغاوت‌گری کرده اند و بعضی دیگر را بر اساس تفاوت دیدگاه و نظریات شان و بسیاری‌ها را هم بر روش «سنت سرکوب‌گری و برداشت اشتباه که از متون اسلامی دارند»، مجازات کرده اند.
اما چرا سرکوب؟
هانا آرنت می گوید که ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﮐﺸﻮﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ، ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺒﺎﺷﺪ، به طور ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﯽﺩﻫﺪ. ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻭﺳﻴﻠﻪﯼ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻥ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﮐﺮﺩ، ﻣﮕﺮ با ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﺳﺮچشمه ﺍﺻﻠﯽ ﺁﻥ؛ ﻳﻌﻨﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﮐﺴﺐ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻧﺎﻥ، همان چیزی که ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺻﻞ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﯼ «ﺩﻣﮑﺮﺍﺗﻴﮏ» ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﯽ ﺍﮔﺮ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺳﺮ ﺑﺎﺯ ﺯﻧﺪ، ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻔﻆ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ خشونت ﺭﺍ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﺳﺎﺯﺩ.

از سوی دیگر حکومت های اقتدار گرا و مستبد بر محور افراد و اشخاص و گروه‌ها شکل گرفته و می‌گیرند. این دسته از حکومت‌ها قوانین را بر محور فرد و گروه تنظیم می‌کنند نه اینکه فرد و گروه را بر محور قوانین قرار دهند. از این رو آنچه را که در مقابل این اقتدار و استبداد ظاهر شود و ایستادگی کند، نابود می‌کنند و از پیش رو بر می دارند. از این رو حکومت طالبان با توجه به این که به محور افراد و گروه کوچک قومی رادیکال و متحجر شکل گرفته است و تمامی کنش‌های این گروه بر اساس نظر و فتوای چند فرد کم سوادی مدرسه ای استوار می باشد؛ بنابر این طالبان برای ادامه استبداد گروهی و رهبرمحور، دست به سرکوب زده و به بهانه های مختلف دسته های قومی و افراد را به نام بغاوت گر، ضد دین، مفسد، سکولار و … سرکوب و سرزنش کرده و می کنند.

همچنین بخوانید: بازگشایی مجدد مرز تورخم

البته یکی از نکات بسیار ظریف که در سرکوب افراد و گروه ها از سوی طالبان و به عنوان توجیه برای سرکوب استفاده می شود، همانا تفاوت دیدگاه افراد، گروه ها و جامعه افغانستان با ایده و نظریات رادیکالیستی این گروه است. در حالیکه همه ای مردم افغانستان صدها سال می شود که با رسوم و آیین اسلامی زندگی می کنند، ولی از نگاه طالبان، اسلام یعنی فتوای آنان و شریعت هم منبع اش مکتب دیوبند و مدرسه حقانیه و از این لحاظ هیچ فرد و گروهی حق ندارد که خلاف نظر و میل این گروه حرف بزند و حرکت کند.

توماس هابز، هم در نوشتاری زمینه و دلیل سرکوبگری و خشونت را رقابت، بی‌اعتمادی، و افتخار می داند. هرچند مخاطب وی حکومت و حاکمیت نیست؛ ولی این نظریه برای حاکمیت های افراطی که در آن فرد و گروه کوچک محور اصلی باشد نیز قابل تعمیم است. هابز سه عمل خشونت یعنی رقابت، بی‌اعتمادی، و افتخار را چنین می شمارد که عامل نخست را برای غنیمت جنگی، عامل دوم برای امنیت و عامل سوم برای شهرت صورت می گیرد. یعنی از نظر وی دسته اول خشونت می‌ورزند تا خود را سرور زنان و بردگان و دارایی‌های دیگران کنند، دسته دوم برای دفاع از خود در برابر این افراد دست به خشونت می‌زنند، و دسته سوم برای امور بی‌مایه و احمقانه‌ای چون افتخار، اهانت و تمسخر و یا یک دیدگاه مخالف با دید خود». با توجه به این تعریف، خشونت گری طالبان چه به صورت فردی و یا گروهی که انجام می شود، به دلایل بالا صورت می‌گیرد.

همچنین بخوانید: رسیدن یک بسته چهل میلون دالری دیگر به کابل

نوشته های مرتبط :