مهاجرستیزی؛ زهر برای پناهجویان، نعمت برای طالبان

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالشهید ثاقب
1404/04/30
12:10 ب.ظ
بازدید: 25

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در آلمان، کشوری با گذشته‌ای تلخ از افراط‌گرایی، تصور نمی‌رفت که بار دیگر بیگانه‌ستیزی بتواند در بطن قدرت سیاسی جا خوش کند. تجربه‌ی نازیسم و جنگ جهانی دوم، زخم‌هایی عمیق و فراموش‌نشدنی بر پیکر ملت آلمان و جهان برجای گذاشت: حدود ۸۰ میلیون کشته در جهان، ۷۰۰ هزار غیرنظامی سوخته یا خفه‌شده در آتش بمباران‌ها، و تجاوز نظامیان شوروی به صدها هزار زن آلمانی در سال‌های پایانی جنگ، تنها بخش‌هایی از این رنج عظیم‌اند.

روز گذشته، رسانه‌ها از تحولی تازه و بحث‌برانگیز در مناسبات دیپلماتیک میان آلمان و طالبان پرده برداشتند: دیپلمات‌های منصوب‌شده از سوی طالبان، اکنون کنترل سفارت افغانستان در آلمان را در اختیار گرفته‌اند. منابع موثق از شهرهای برلین و بن تأیید کرده‌اند که دولت آلمان این دیپلمات‌ها را به رسمیت شناخته و عملاً نمایندگی سیاسی افغانستان در آلمان را به طالبان واگذار کرده است.

در کنار این تحول، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر بازگرداندن ۸۱ نفر از پناهندگان افغانستانی از آلمان به کابل؛ اقدامی که بدون همکاری طالبان ممکن نیست. این دو رویداد نشانه‌ای روشن از افزایش سطح تعامل آلمان با حکومت طالبان است؛ تعاملی که تا چندی پیش تصور آن در چارچوب ارزش‌های حقوق بشری اروپا دور از انتظار بود.

از زمان سقوط جمهوری افغانستان در سال ۲۰۲۱، برخی کشورها، به‌ویژه در منطقه، مسیر تعامل با طالبان را در پیش گرفتند. اما کشورهای اروپایی – دست‌کم در ظاهر – سیاستی سخت‌گیرانه‌تر و حقوق‌بشرمحورتر را اتخاذ کرده بودند. اکنون، با توجه به روندهای جدید، به نظر می‌رسد که حتی آلمان نیز از این اصول فاصله گرفته و در حال ورود به مرحله‌ای از «عادی‌سازی» روابط با طالبان است.

اما این تغییر مسیر تنها از دریچه ملاحظات دیپلماتیک قابل فهم نیست؛ آنچه در پس این تحولات نهفته است، رشد فزاینده مهاجرستیزی در فضای سیاسی آلمان و اروپا است. در سال‌های اخیر، احزاب راست افراطی، بیگانه‌ستیز و مهاجرگریز، در بسیاری از کشورهای اروپایی، به‌ویژه آلمان، در حال کسب قدرت هستند. این جریان‌ها مهاجران را عامل بی‌نظمی اجتماعی، تهدید امنیتی، و تهدیدی برای بافت فرهنگی و قومی اروپا معرفی می‌کنند.

همچنین بخوانید: کرزی: طالبان نباید با زور حذف شوند

در آلمان، کشوری با گذشته‌ای تلخ از افراط‌گرایی، تصور نمی‌رفت که بار دیگر بیگانه‌ستیزی بتواند در بطن قدرت سیاسی جا خوش کند. تجربه‌ی نازیسم و جنگ جهانی دوم، زخم‌هایی عمیق و فراموش‌نشدنی بر پیکر ملت آلمان و جهان برجای گذاشت: حدود ۸۰ میلیون کشته در جهان، ۷۰۰ هزار غیرنظامی سوخته یا خفه‌شده در آتش بمباران‌ها، و تجاوز نظامیان شوروی به صدها هزار زن آلمانی در سال‌های پایانی جنگ، تنها بخش‌هایی از این رنج عظیم‌اند.

اما با وجود این حافظه تاریخی، امروز در آلمان شاهد اوج‌گیری حزب راست‌گرای افراطی «آلترناتیو برای آلمان» هستیم؛ حزبی که در انتخابات اخیر در یک ایالت به پیروزی رسید و در ایالتی دیگر در جایگاه دوم ایستاد. این حزب با شعارهای مهاجرستیزانه و ضداسلامی، ساختار سیاسی آلمان را به چالش کشیده و در افکار عمومی نفوذی جدی پیدا کرده است.

یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های مهاجر در آلمان، افغانستانی ها هستند؛ و اکنون، با توجه به فشارهای سیاسی ناشی از افکار عمومی مهاجرستیز، سیاست اخراج آن‌ها سرعت گرفته است. همکاری با طالبان در اخراج پناهندگان افغانستانی، گویای این است که مهاجرستیزی در آلمان، نه تنها سرنوشت هزاران انسان آسیب‌پذیر را به خطر انداخته، بلکه در عمل، طالبان را به عنوان یک شریک سیاسی مشروع معرفی کرده است.

طالبان از این وضعیت استقبال می‌کند. در جهانی که در آن مهاجران نادیده گرفته می‌شوند و دیوارهای مرزی بلندتر می‌شوند، طالبان خود را نه تهدید، که راه‌حل معرفی می‌کند؛ و از خلال اخراج مهاجرین، گامی به سوی مشروعیت بین‌المللی برمی‌دارد.

مهاجرستیزی، گرچه زهر کشنده‌ای برای پناهجویان افغانستان است، اما برای طالبان، نعمتی سیاسی و دیپلماتیک به شمار می‌رود.

همچنین بخوانید: وزارت خارجه امریکا: با طالبان تعامل داریم

نوشته های مرتبط :