تاجیکان افغانستان؛ ستون فرهنگی و تاریخی ملت

دسته: تحلیل
نویسنده: احمد واجد مقبل
1404/03/22
9:26 ق.ظ
بازدید: 56

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در دل تاریخ هزاران ساله افغانستان، اقوام گوناگون با فرهنگ‌ها و زبان‌های متنوع، این سرزمین را به موزاییکی رنگارنگ از تمدن و هم‌زیستی تبدیل کرده‌اند. در این میان، تاجیکان افغانستان با پیشینه‌ای غنی، نقشی پررنگ در شکل‌گیری هویت ملی، سیاسی و فرهنگی کشور داشته‌اند.

در دل تاریخ هزاران ساله افغانستان، اقوام گوناگون با فرهنگ‌ها و زبان‌های متنوع، این سرزمین را به موزاییکی رنگارنگ از تمدن و هم‌زیستی تبدیل کرده‌اند. در این میان، تاجیکان افغانستان با پیشینه‌ای غنی، نقشی پررنگ در شکل‌گیری هویت ملی، سیاسی و فرهنگی کشور داشته‌اند.

ریشه‌ها و زبان

تاجیکان یکی از اقوام اصیل و عمدتاً فارسی‌زبان افغانستان‌اند. زبان آن‌ها، فارسی دری، از ارکان اصلی فرهنگ و ادبیات کشور به‌شمار می‌آید. تاجیک‌ها عمدتاً در استان‌های شمالی، شمال‌شرقی، غربی و در پایتخت زندگی می‌کنند. این قوم با پیشینه‌ای ایرانی‌تبار، از دوران‌های باستانی تاکنون در منطقه حضور داشته و در مسیر تاریخ، همواره بر پویایی فرهنگی و مدنی افغانستان افزوده‌اند.

فرهنگ و هنر

فرهنگ تاجیکی ریشه در شعر، ادب، موسیقی و آئین‌های باستانی دارد. نوروز، جشن سال نو خورشیدی، نزد تاجیکان جایگاهی ویژه دارد و با آداب خاصی چون سفره هفت‌سین، شعرخوانی و گردهمایی‌های خانوادگی برگزار می‌شود. علاقه به شاعران کلاسیک چون رودکی، سعدی، مولانا و حافظ، در میان این مردم زنده و جاری است. موسیقی سنتی نیز همچنان بخشی از زندگی روزمره و آیین‌های آن‌ها را شکل می‌دهد.

نقش در تاریخ سیاسی

تاجیکان در عرصه سیاسی افغانستان نیز جایگاهی استوار داشته‌اند. چهره‌هایی چون برهان‌الدین ربانی، استاد دانشگاه و رئیس‌جمهور پیشین، و احمد شاه مسعود، قهرمان مقاومت در برابر اشغال شوروی و طالبان، نه‌تنها در سطح ملی، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز شناخته‌شده‌اند. تاجیکان، به‌ویژه در دوران مقاومت علیه طالبان، از پایه‌های اصلی “جبهه متحد شمال” بودند و تا امروز نیز در ساختارهای مقاومت سیاسی نقش ایفا می‌کنند.

مردم‌داری و ارزش‌های اجتماعی

تاجیکان مردمی‌اند با اخلاقی متین، اهل دانش، کار و احترام به خانواده. مهمان‌نوازی در فرهنگ آن‌ها یکی از اصول بنیادین است. بسیاری از آن‌ها به دنبال زندگی مسالمت‌آمیز، عدالت قومی و شایسته‌سالاری در کشور هستند. آموزه‌های دینی در زندگی تاجیکان حضوری پررنگ دارد و عمده آن‌ها پیرو مذهب سنی حنفی‌اند.

چالش‌های امروز

با وجود خدمات بی‌دریغ این قوم به افغانستان، تاجیکان نیز همچون دیگر اقوام، از تبعیض قومی، فقر، جنگ‌های داخلی و بی‌ثباتی سیاسی آسیب دیده‌اند. با حاکمیت گروه‌های اقتدارگرا و نبود توازن قومی در ساختار قدرت، برخی تاجیکان احساس می‌کنند که سهم واقعی‌شان در اداره کشور نادیده گرفته شده است.

سخن پایانی

تاجیکان، با آنکه قومی خاص‌اند، اما خود را بخشی جدایی‌ناپذیر از ملت افغانستان می‌دانند. هویت آن‌ها در زبان و فرهنگ فارسی، در مبارزات ملی، در آداب خانوادگی و در آرمان عدالت اجتماعی خلاصه می‌شود. بدون شک، آینده‌ای روشن برای افغانستان تنها زمانی تحقق می‌یابد که همه اقوام، از جمله تاجیکان، در ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور، سهمی برابر و شایسته داشته باشند.

نوشته های مرتبط :