طلاتپه اسم منطقه‌ی باستانیِ می‌باشد که در مرکز شهر شبرغان ولایت جوزجان در شمال افغانستان موقعیت دارد. کاوش آن در سال ۱۹۷۸میلادی توسط گروهی از باستان‌شناسان افغانستانی و روسی به سرپرستی «ویکتور ایوانویچ ساریانیدی» باستان‌شناس معروف شوروی صورت گرفت و طی تحقیقات علمی و مسلکی، بزرگ ترین گنجینه‌ی تاریخی مهم جهان پس از ۲۰۰۰ سال ایهام و ابهام پیدا شد.
گنجینه طلاتپه، مشتمل بر ۲۰هزار آرایه‌های طلا، پارچه‌های زیور و سکه‌های به‌جا مانده از دوره‌های امپراتوری کوشانیان و اشکانیان می‌باشد و از ۶ گور (پنج زن و یک مرد) که ثروت سرشاری از جواهرات گرانبها را در خود جای داده بودند، به دست آمده است.
آثار مکشوفه شامل سکه‌ها، گردن‌بند‌های تزیین شده با سنگ‌های گرانبها، کمربند‌ها، مدال‌ها و تاج‌ها می‌باشد. این آثار ارزشمند تاریخی توانسته بخشی از تاریخ مستند این سرزمین را نجات دهد.
طلاتپه نه‌تنها برای افغانستان بلکه برای تاریخ آسیا از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و پیشینه‌ی این گنجینه به سده یکم قبل از میلاد می‌رسد.
این گنجینه‌های کم‌نظیر در هفت سال سفر به دور جهان، افزون بر جلب نظر صدها هزار نفر بیش از ۳میلیون دالر نیز برای کشور درآمد داشته است.
درسال ۱۹۸۹ یازده سال از کشف باارزش ترین گنجینه‌ی تاریخی مهم جهان می‌گذشت و اوضاع افغانستان بدتر از هر زمان دیگر بود، قشون سرخ افغانستان را ترک کرده و احتمال سقوط حکومت وجود داشت و خطر بزرگی گنجینه‌ای باختر را تهدید می‌کرد و همان بود که ریس جمهور وقت دکتر نجیب‌الله به فکر حفاظت ازین گنج شد. دکتر نجیب گنجینه را از موزیم کابل به خزانه بانک مرکزی که یک دروازه به ارگ ریاست‌جمهوری داشت و امن‌ترین نقطه کشور است، انتقال داد. دکتر نجیب شخصاً هر پارچه طلا را میان پنبه پیچید و داخل صندوق‌های کهنه گذاشت و در گاوصندوق بانک مرکزی در یک زیرزمینی سه‌طبقه‌یی که یک شاهکار معماری بود، جابجا کرد. این زیرزمینی با پیچیده‌ترین نوع تدابیر امنیتی توسط یک شرکت آلمانی در زمان نادرخان ساخته شده بود و در گاوصندوقی که توسط هفت قفل محافظتی داشت قرار داد و برای بازکردن این گاوصندوق باید تمامی هفت کلید موجود باشد تا قفل ها به ترتیب باز شوند. اگر کلیدی بدون ترتیب به داخل قفل انداخته شود کلید داخل قفل گیر می‌کند و امکان باز شدن گاو صندوق ازبین میرود.
دکتر نجیب گاو صندوق ها را مهرولاک کرد و هفت کلید را به هفت شخص مورد اعتماد خود که از معتمدان بانک مرکزی بودند سپرد و از آن‌ها تعهد گرفت که درب گاوصندوق را جز برای ریس جمهور یا یک رهبر قانونی افغانستان برای کسی دیگری نگشایند. بعداز سقوط حکومت دکتر نجیب کم کم شایعه‌ی گُم‌شدن گنجینه طلاتپه بالا گرفت و بعضی‌ها می‌گفتند روس‌ها این گنج را باخود برده‌اند و بعضی‌ها می‌گفتند دکتر نجیب این گنج را به روس‌ها فروخته‌است. با شدت گرفتن جنگ‌ها در کابل هیچکس نمی‌دانست بر سر گنجینه طلاتپه چه آمده‌است ؟!
و آواز‌ه‌ای از فروش این گنج ارزشمند در بازار‌های جهانی به گوش می‌رسید و می‌گفتند این طلاها را آب و برای خرید سلاح مصرف شده‌است.
این آوازه‌ها بیشتر از هرکس دیگری، ویکتور سریانیدی را ناراحت می‌کرد.
سرانجام در دوم می سال ۲۰۰۳م حامد کرزی رییس جمهور وقت، اشرف غنی احمدزی وزیر مالیه، ویکتور سریانیدی، کاشف این گنج، و شش تن از کسانی که کلید گاوصندوق به آن‌ها سپرده شده بود به بانک مرکزی رفتند. آن‌ها فکر می‌کردند که پشت این درها به ارزش ۹۰میلیون دالر شمش طلا خواهد بود و اینکه جز یک تن از آن هفت تنی که کلیدها را داشتند در افغانستان نبود. یک شخص را از شرکت سازنده گاوصندوق در آلمان خواسته بودند و این شخص توانست گاوصندوقی را که باارزش ترین گنجینه‌ی جهان در آن نگهداری می‌شد، موفقانه باز کند. دراین میان یکی بیشتر از همه قلبش می‌تپید. ویکتور سریانیدی با موی و ریش سفید با گذشت ۲۶ سال بسیار مضطرب بود و نمی‌دانست چه چیزی خواهد دید.
اما در کنار ۹۰ میلیون دالر شمش طلا، صندوق‌های فولادی با مهر دکتر نجیب وجود داشت. وقتی این صندوق گشوده می‌شود همه می‌بینند که گنجینه یونان باختر میان آن‌ها محافظت شده است.
این گنج اکنون در سراسر جهان می‌گردد تا پیشینه غنی تاریخ و فرهنگ افغانستان را به جهانیان بشناساند و نگاه جهان را نسبت به افغانستان دیگرگون سازد. گنجینه طلای باختر به دلیل اهمیت تاریخی از آن به عنوان باارزش‌ترین گنجینه‌های طلای جهان نامبرده می‌شود. آخرین بار در دی ماه ۱۳۹۹ در کاخ ریاست جمهوری افغانستان برای شمار محدودی از مقام‌های دولتی، رسانه‌ها و فعالان مدنی به نمایش گذاشته شد، که حاوی ۴۸۵ اثر با ۲۱۱۴۵ قطعه از آرایه‌های طلا، نقره، فیروزه، عقیق و لاجورد است که وزن آن حدود شش کیلو گرام محاسبه شده‌است.
