ماه محرم؛ فرصتی برای همدلی شیعه و سنی در افغانستان

دسته: تحلیل
نویسنده: حکیم حکمت
1403/04/18
8:51 ق.ظ
بازدید: 20

پایگاه خبری تحلیلی روایت : دیروز نخستین روز محرم بود. ایام محرم، ایام سوگواری و عزاداری حسینی است. در ماه محرم بود که حضرت امام حسین، نواده پیامبر خدا، در کربلا به شهادت رسید. از این رو، همه ساله در ایام محرم، برادران اهل تشیع ما مراسم سوگواری و روضه خوانی برگزار می کنند و یاد شهدای کربلا را گرامی می دارند. جالب اینکه دیروز خانمم از من پرسید که چرا اهل سنت افغانستان در ماه محرم عزاداری نمی کنند؟ مگر نه این است که اهل سنت نیز امام حسین را دوست دارند؟ در پاسخ گفتم که آری همه امامان مذاهب اهل سنت، ارادت ویژه ای به اهل بیت پیامبر دارند و باید در این روز سوگواری کرد. برگزاری مراسم سوگواری برای شهدای کربلا نباید محدود به یک مذهب بماند، بلکه بایستی پیروان تمام مذاهب اسلامی به این امر مبادرت بورزند.

دیروز نخستین روز محرم بود. ایام محرم، ایام سوگواری و عزاداری حسینی است. در ماه محرم بود که حضرت امام حسین، نواده پیامبر خدا، در کربلا به شهادت رسید.
از این رو، همه ساله در ایام محرم، برادران اهل تشیع ما مراسم سوگواری و روضه خوانی برگزار می کنند و یاد شهدای کربلا را گرامی می دارند.
جالب اینکه دیروز خانمم از من پرسید که چرا اهل سنت افغانستان در ماه محرم عزاداری نمی کنند؟ مگر نه این است که اهل سنت نیز امام حسین را دوست دارند؟
در پاسخ گفتم که آری همه امامان مذاهب اهل سنت، ارادت ویژه ای به اهل بیت پیامبر دارند و باید در این روز سوگواری کرد. برگزاری مراسم سوگواری برای شهدای کربلا نباید محدود به یک مذهب بماند، بلکه بایستی پیروان تمام مذاهب اسلامی به این امر مبادرت بورزند.
من برای او چند نمونه از سخنان ایمه مذاهب و علمای بزرگ اهل سنت را در باره اهل بیت پیامبر و حادثه کربلا آوردم که بهتر است این جا نیز ذکر کرد.

حادثه کربلا از منظر اهل تسنن
امام ابوحنیفه: امام ابوحنیفه، یکی از امامان مذاهب اهل تسنن می‌باشد که اراده و اخلاص فوق‌العاده‌ی نسبت به حضرت امام حسین (رض) و سایر اهل بیت پیامبر داشته و همواره از ستایش‌گران آن خانواده بوده است. ابن حجر عسقلاني در تهذيب التهذيب به نقل از ابوحنيفه مي‌گوید: «مدتي نزد امام جعفر رفت و آمد مي‌كردم. او را همواره در يكي از سه حالت ‌ديدم: يا نماز مي‌خواند، يا در حال روزه بود، و يا قرآن تلاوت مي‌كرد و هرگز او را نديدم كه بدون وضو حديث نقل كند.»
امام شافعی : امام حسین، کشته‌ای بی گناه است که پیراهن او به خونش رنگین شده و عجب از ما مردم، آن است که از یک طرف به آل بیامبر درود می‌فرستیم و از سوی دیگر فرزندانش را به قتل می‌رسانیم و اذیت می‌کنیم. اگر گناه من دوستی اهل بیت بیامبر است” پس من هیچ‌گاه از آن توبه نمی‌کنم. اهل بیت بیامبر(ع) در روز محشر شفیعان من هستند و اگر نسبت به آنان دشمنی داشته باشم گناهی نابخشودنی است.
ابوالفرج ابن جوزي: وي، از علماي بزرگ اهل سنت، محدث، مورخ، واعظ، و داراي كتاب‌هاي فراواني است؛ مهم‌ترين كتاب وي، المنتظم است. وي يزيد را به شدت محكوم و از امام حسين جانبداري مي‌كند. سبط بن جوزي نواده وي، در كتاب تذكرة الخواص، مي‌گويد: جد من، يزيد را لعن مي‌كرد. كساني از متعصبان به وي خرده گرفتند. در پاسخ به آنان گفت: قرآن مجيد، كساني را لعن و نفرين كرده و از جهنميان دانسته، كه از يزيد، گناه كمتري داشته‌اند؛ حال آن كه گناه يزيد، بسي افزون‌تر از آنان است.
علامه تفتازاني: وي از جمله متكلمان قرن هشتم و از اهل سنت است. كتاب شرح المقاصد وي مشهور است. در جلد ۴ و ۵ آن از خلافت و بيعت سخن گفته و امامت را خلافت و زمامداراي مسلمين دانسته، نه رهبري مسلمين. وي در اين كتاب، به مظلوميت اهل البيت اشاره مي‌كند. و مي‌گويد: به اهل البيت پيامبر (ص) ستم روا داشتند، آن را كسي نمي‌تواند پرده پوشي كند. اين ستم، به حدي بوده كه، هر آن چه را در زمين و آسمان است به گريه واداشته و از شدت آن سنگ‌ها شكافته مي‌شود و گذشت زمان‌ها و ماه‌ها، آن را از ياد نمي‌برد. لعنت خدا بر كسي باد كه در اين ستم، مباشرت ورزيده يا بدان خرسند گشته است.
ابن خلدون: ابن خلدون از جامعه شناسان و مورخان مشهور اهل تسنن مي‌گويد: يزيد از آن روي كه فاسق بوده، خروج بر وي واجب بوده است. فساد و فسق يزيد بر همه مسلمين آشكار بود و از اين روي كار امام حسين (ع) درست بود و ايشان در اين كار برحق بودند.
شهید سید قطب: سید قطب در تفسیر آیه ۵۱ سوره غافر در مورد حادثه‌ی کربلا می‌گوید: «مردم معنای پیروزی را در قالب مشخص و شناخته شده برای خود محدود کرده ونگاهی نزدیک‌بین به پیروزی دارند، در حالی که پیروزی شکل‌های گوناگونی دارد. گاهی اوقات، در دید انسان‌های کوته‌نگر، برخی پیروزی‌ها به شکل شکست جلوه‌گر می‌شود. ابراهیم (علیه السلام) در آتش افکنده می‌شود ولی از عقیده و دعوت الهی خود بر نمی‌گردد. آیا این موضع پیروزمندانه است یا موضع شکست؟ بدون شک در منطق عقیده، ابراهیم در حالی که به آتش افکنده می‌شد، در اوج قله پیروزی بود، همچنین وقتی از آتش نجات یافت، بار دیگر پیروز شد. این چهره‌ای از پیروزی است و آن هم چهره‌ای دیگر. در ظاهر فاصله زیادی با پیروزی دارد ولی در حقیقت بسیار نزدیک به پیروزی است.
حسین- که رضوان الهی شامل حالش باد- با چنین عظمتی و در عین حال به چنین شکل فاجعه‌آمیزی به شهادت می رسد، شهادت حسین پیروزی بود یا شکست؟ با نگاه ظاهر بین و معیارهای کوچک، شهادت حسین شکست بود؛ ولی در حقیقت خالص و بی شائبه، و بر اساس معیارهای بزرگ، عین پیروزی است. زمین برای تمامی شهدا، با عشق و محبّت بال می‌گشاید، قلب‌ها برای شهید به تپش و با غیرت به جوشش می‌افتد. فداکاری باید مانند حسین -رضوان الهی شامل حالش باد- باشد.شیعیان و غیر شیعیان، حتی بسیاری از غیر مسلمانان در این فداکاری یکسان هستند.
چه بسیار شهیدانی که اگر هزار سال هم زندگی می‌کردند، آن‌گونه که با شهادتشان عقیده را یاری کردند، نمی‌تو انستند به عقیده شان خدمت کنند. هیچ چیز مانند آخرین خطبه‌ای که شهید با خون خود می نویسد، نمی‌تواند این همه معنا را در قلب‌ها جا دهد و هزاران نفر را به انجام کارهای بزرگ وادارد. شهید همواره جنبش‌آفرین و حرکت‌بخش فرزندان و نوادگانش و چه بسا حرکت‌بخش و جنبش‌آفرین در طول تاریخ و برای تمامی نسل‌ها باقی خواهد ماند.
علامه مودودی: بسیار جای تعجب است نسبت به کسانی که برای اثبات ولیعهدی یزید استدلال کرده اند۔ برخی افراد می‌پذیرند که انتصاب یزید پیامدهای منفی داشته است ولی می‌گویند اگر حضرت معاویه در حیات خود پس از انتخاب یزید برای او بیعت نمی‌گرفت پس از حیات وی میان مسلمانان جنگ داخلی شروع می‌شد و قیصر روم به مسلمانان حمله می‌کرد و سلطنت اسلامی نابود می‌شد. لذا انتخاب یزید اجتناب ناپذیر بود. از این جهت که در صورت دیگر نتایج خطرناک‌تری به بار می‌آورد. سوال من این است که اگر امیر معاویه فکر می‌کرد که پس از حیات وی ممکن است مسلمانان به جنگ داخلی درگیر شوند لذا احساس می‌کند که در حیات خود سلطنت اسلامی را به یزید بسپارد و برای او تقاضای بیعت کند، در این صورت آیا بهتر نبود که حضرت معاویه برای جامه عمل پوشاندن پندار مبارک خود، اصحاب و بزرگانی از تابعین را فرا می‌خواند و از آن‌ها تقاضا می‌کرد که در حیات آن‌ها برای جانشینی او فرد شایسته‌ای را انتخاب نمایند و فردی را که آن‌ها انتخاب می‌کردند برای آن فرد باید تقاضای بیعت می‌شد؟ این روش چه اشکالی داشت؟ آیا با اتخاذ چنین روش هم جنگ داخلی در میان مسلمانان رخ می داد و قیصر روم به مسلمانان حمله می‌کرد و سلطنت اسلامی نابود می‌شد؟
پس دانسته می‌شود که قیام امام حسین بر حق بوده است.

همچنین بخوانید: طالبان و بازی با اعتقادات

نوشته های مرتبط :