حضور و فعالیت فزایند‌ی گروه تروریستی القاعده در افغانستان بار دیگر به یکی از نگرانی‌های اصلی جامعه جهانی و سیاسیون و کارشناسان افغانستان تبدیل شده است. به تازگی ضیا سراج، رئیس پیشین امنیت ملی، هشدار داده‌است که القاعده نه‌تنها در افغانستان فعال است، بلکه از این کشور به‌عنوان مرکز فرماندهی و کنترل برای عملیات در سایر نقاط جهان استفاده می‌کند.
رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان در گفتگو با مرکز مبارزه با تروریسم وست پوینت (CTC) می‌گوید طالبان برای افراد القاعده، پاسپورت افغانی صادر کرده و ملیت «افغانی» به آن‌ها داده است.
طبق گزارش‌ها، القاعده روابط نزدیکی با طالبان دارد و اعضای این گروه در سطوح مختلف دولت طالبان، ازجمله وزارتخانه‌ها، به‌ویژه وزارتخانه‌های امنیتی، نفوذ کرده‌اند. سراج مدعیشده است که تعداد زیادی از شخصیت‌های برجسته طالبان، بیشتر القاعده هستند تا طالب. او از افرادی مانند قاری بریال والی طالبان در کاپیسا، مولوی نورجلال معاون وزیر داخله، محمد آغا حکیم، والی طالبان پنجشیر و تاج‌میر جواد، معاون اول رئیس استخبارات طالبان به‌عنوان چهره‌های کلیدی القاعده در نظام طالبان نام می‌برد.
به گفته آقای سراج، فهرست چهره‌های القاعده در نظام طالبان طویل است و روابط عمیق این گروه با القاعده را نشان می‌دهد و این گروه به‌طور فزاینده‌ای از افغانستان به‌عنوان پایگاهی برای برنامه‌ریزی و اجرای حملات در دیگر نقاط جهان استفاده می‌کند. سراج می‌گوید که بعد از کشته شدن اسامه بن‌لادن، القاعده روی گروه‌های کوچک تروریستی مانند تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی)، جنبش اسلامی ازبکستان و دیگر گروه‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. و گروه‌ها در حال حاضر در خاک افغانستان تحت حمایت و هدایت القاعده فعال هستند.
رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان در بخشی از مصاحبه خود گفته است که تا سه میلیون طلبه تنها در مدارس دینی پاکستان در حال آموزش‌اند. ضیا سراج تاکید کرده است قرائت افراطی که توسط مدارس دینی ترویج می‌شود به‌زودی در جهان مشکل ایجاد خواهد کرد.
حضور و فعالیت فزاینده‌ی القاعده در افغانستان نه‌تنها برای این کشور، بلکه برای کل منطقه و حتی فراتر از آن، تهدید جدی محسوب می‌شود. سراج هشدار می‌دهد که روایت افراطی که مدارس دینی ترویج می‌کنند نه‌تنها یک مشکل برای افغانستان است، بلکه به‌زودی شاهد خواهیم بود که مشکلاتی را برای بقیه جهان ایجاد خواهد کرد. اثرات عمده‌ی حضور گسترده و فعالیت رو به افزایش این گروه‌ها در افغانستان می‌تواند اثرات مخربی برای افغانستان بگذارد که عمده‌ترین آن‌ها قرار زیر است:
افزایش ناامنی و بی‌ثباتی در افغانستان: حضور گسترده و فعالیت رو به گسترش گروهای افراطی می‌تواند منجر به افزایش حملات تروریستی، ناامنی و بی‌ثباتی در افغانستان شود.
تهدید برای صلح و ثبات دایمی افغانستان: حضور و همکاری گروه‌های هراس‌افگن با طالبان می تواند هرگونه تغییر در رفتار طالبان و تلاش‌ها برای رسیدن به ثبات در افغانستان را به شکست مواجه سازد.
خطر گسترش تروریسم به سایر نقاط جهان: بر اساس گفته‌های سراج و دیگر گزارش‌ها، القاعده می‌تواند از افغانستان به‌عنوان پایگاهی برای برنامه‌ریزی و اجرای حملات تروریستی در سایر نقاط جهان استفاده کند.
جذب جوانان به صفوف هراس افگنی: روایت افراطی ترویج‌شده توسط مدارس دینی پاکستان می‌تواند جوانان افغانستان تحت تأثیر قرار داده و آن‌ها را به سمت گروه‌های مانند القاعده سوق دهد.
تلاش برای عقب مانی افغانستان: تلاش گروه های هراس افگن به همکاری طالبان، این است تا فضای افغانستان متشنج و مردم افغانستان همچنان فقیر باقی بمانند، تا این گروه ها بتوانند به سربازگیری و فعالیت خود با خیال راحت ادامه دهند.
با توجه به گزارش‌های متعدد و اطلاعات ارائه‌شده توسط رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، حضور القاعده در ساختار طالبان و فعالیت‌های این گروه تروریستی در خاک افغانستان، تهدیدات متعددی را به همراه دارد. این تهدیدات شامل افزایش ناامنی و بی‌ثباتی در افغانستان و منطقه، تضعیف تلاش‌های صلح در افغانستان، خطر گسترش تروریسم به سایر نقاط جهان می‌شود.
برای مقابله با این چالش جدی، جامعه جهانی باید اقدامات قاطعی را به‌ویژه در سومین نشست دوحه روی دست گیرد این اقدامات می‌تواند شامل افزایش همکاری بین‌المللی برای کاهش نفوذ القاعده در افغانستان، اعمال فشار بر طالبان برای قطع روابط خود با این گروه‌ها، مقابله با روایت افراطی ترویج‌شده توسط مدارس دینی پاکستان، حمایت از مردم افغانستان در مبارزه با تروریسم و افزایش آگاهی عمومی از خطرات این گروه‌ها باشد.
