سی‌ان‌ان به نقل از یک جنرال بازنشسته امریکا نوشت دونالد ترامپ «بدترین توافقنامه دیپلوماتیک تاریخ امریکا» را در دوحه با طالبان امضا کرد. دیوید پترائوس گفت امریکا با خروج از افغانستان آنچه را طالبان می‌خواست به آنها داد و در مقابل «تنها قول گرفتیم در هنگام خروج به ما حمله نکنید.»
سی‌ان‌ان روز چهارشنبه (۱۸ اسد) در گزارش مفصلی نوشت که رئيس‌جمهور جو بایدن نیز با روی کار آمدن، توافقنامه مذاکره‌کنندگان اداره ترامپ را اجرا کرد که منجر به خروج فاجعه‌بار نیروهای امریکایی از افغانستان شد.
در این گزارش، به وضعیت افغانستان پس خروج امریکا و تحت کنترول طالبان اشاره شده که در آن، دختران بالاتر از صنف شش از مکتب منع شده‌اند و طبق گزارش ملل متحد این کشور پناهگاه امنی برای حدود ۲۰ گروه تروریستی شده است.
ایالات متحده همچنین با خروج از افغانستان، دست‌کم هفتاد هزار موتر زرهی و صد چرخ‌بال و همچنین به ارزش ۸.۵ میلیارد دالر مهمات را در این کشور جا گذاشت.
اشتباهات ترامپ و بایدن
سی‌ان‌ان نوشته است که تیم مذکره‌کنندگان ترامپ با طالبان در باره خروج، پیروزیی را نصیب طالبان کرد که این گروه در به دست آوردن آن در میدان جنگ ناکام بود.
گزارش افزود که جو بایدن نیز به دنبال این «طرح عمیقاً ناقص» رفت و آنرا اجرا کرد.
در گزاش آمده که خروج ایالات متحده از افغانستان چنان آشفته و توام با هرج و مرج در میدان هوایی کابل پایان یافت که سقوط سایگون (پایتخت ویتنام جنوبی در دهه هفتاد میلادی) و پایان جنگ ویتنام در مقایسه با آن آبرومندانه به نظر می‌رسید.
لیزا کرتیس، که سی‌ان‌ان از او به عنوان بالاترین مقام اداره ترامپ در کاخ سفید در حوزه افغانستان نام برده، گفته که مقام‌های امریکایی در مذاکرات از اوایل ۲۰۱۹ تقریباً هرآنچه طالبان می‌خواستند به آنها دادند و در مقابل چیزهای اندکی به دست آوردند. او گفت: «طالبان متعهد شدند که از القاعده جدا شوند و با دولت منتخب افغانستان وارد گفت‌وگو برای تقسیم قدرت شوند، اما این اتفاق نیفتاد.»
این مقام پیشین امریکایی گفته که ترامپ در واقع نگران جزئیات مذاکره با طالبان نبود و به جای توافق صلح، صرفا به خروج نیروهای امریکایی اهمیت می‌داد.
لیزا کرتیس می‌گوید که ترامپ مدعی و مفتخر «هنر معامله» است، اما از همان آغاز مذاکره‌اش با طالبان شبیه رفتار آن‌عده مشتری‌های یک موتر بود که به فروشنده می‌گویند: «من تمام قیمت روی برچسب را می‌پردازم.»
این مقام امریکایی گفت که در بخشی از مذاکرات در دوحه حضور داشت و آنجا پی برد که طالبان در واقع تصور نمی‌کردند که امریکا واقعا می‌خواهد از افغانستان خارج شود، از این‌رو زلمی خلیلزاد افسران ارتش را وارد مذاکره کرد تا درباره نحوه خروج معلومات دهند.
خانم کرتیس افزود که کنار گذاشتن حکومت جمهوری اسلامی افغانستان به خواست طالبان از مذاکرات امریکا با این گروه، از نواقص دیگر این گفت‌وگوها بود که این تصور را خلق کرد حمایت امریکا از حکومت وقت به طالبان منتقل شده است. او می‌گوید که این امر به تضعیف حکومت وقت و در نهایت سقوط سریع افغانستان کمک کرد.
سی‌ان‌ان به نقل از زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان نوشته است که مذاکرات مستقیم با طالبان به این دلیل صورت گرفت که شرایط جنگ افغانستان بدون هیچ نقشه‌راهی برای پیروزی کوتاه‌مدت احتمالی در حال بدتر شدن بود. به گفته خلیلزاد، برنامه این بود که گفت‌وگوی امریکا با طالبان درهای مذاکرات با حکومت افغانستان را باز کند. او باور دارد که چنین چیزی «در واقع اتفاق افتاد، اما موفق نشد.»
«خوشحالی» که بایدن به طالبان داد
سخنگوی طالبان می‌گوید که این گروه، پس از روی کار آمدن جو بایدن مشکوک بود که امریکا بر ادامه جنگ در افغانستان پافشاری کند. ذبیح‌الله مجاهد به سی‌ان‌ان گفت: «اما وقتی او (بایدن) اعلام کرد که نیروهایش را از افغانستان خارج می‌کند، مایه خوشحالی شد.»
طبق گزارش، جنرال مارک میلی، رئيس ستاد ارتش امریکا به بایدن توصیه کرد که اگر حدود ۲۵۰۰ سرباز در افغانستان حفظ نکند، ارتش این کشور فرو خواهد پاشید و راه برای پیروزی طالبان هموار می‌شود.
رئيس‌جمهور امریکا این پیشنهاد را نادیده گرفت و دستور داد تمام نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند.
تنش غنی و خلیلزاد
سی‌ان‌ان نوشته است که با تشدید چالش‌های توافقنامه خروج، تنش بین دو بازیگر کلیدی رقم خورد: اشرف غنی و زلمی خلیلزاد. آنها از دهه‌ها هم‌دیگر را می‌شناختند و هر دو دریافت‌کنندگان بورسیه امریکا بودند. اما حالا در دو جناح قرار داشتند و روابط‌‌شان پیچیده‌تر شد. سی‌ان‌ان نوشته: «آنها از هم‌دیگر متنفر بودند.»
خلیلزاد به سی‌ان‌ان گفته که بحث با غنی هنگامی که فهمید حل‌وفصل سیاسی موضوع افغانستان به معنای تشکیل حکومت جدید و پایان ریاست‌جمهوری اوست، دشوار شد.
به گفه خلیلزاد غنی «میل شدیدی برای ماندن در قدرت داشت.»
خلیلزاد گفته که این خواست غنی اما می‌توانست دلیل کافی برای به خطر انداختن جان سربازان امریکایی یا تصمیم برای خروج باشد و او این پیام امریکا را به غنی منتقل کرده است.
متین بیک، رئيس دفتر اشرف غنی در آن زمان، روابط رئيس‌جمهور پیشین و خلیلزاد را به «مسابقه کشتی» تشبیه کرده است. او به سی‌ان‌ان گفت که این دو نفر، به گونه مساویانه مقصر و همچنین «مسئول پیروزی طالبان هستند.»
