اخراج جمعی تاجیکان و ازبکان؛ تلاش دیگر برای تکقومی سازی در افغانستان

دسته: تحلیل
نویسنده: احمد فرزاد
1403/04/05
11:18 ق.ظ
بازدید: 18

پایگاه خبری تحلیلی روایت : از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، مسائل قومی و ترکیب قومیتی، همواره یکی از موضوعات بحث‌برانگیز و مورد انتقاد بوده است. با توجه به تاریخچه پرفراز و نشیب افغانستان و ترکیب متنوع قومی آن، تشکیل یک حکومت فراگیر و همه شمول و نماینده‌ی واقعی تمامی اقوام، اهمیت حیاتی برای حفظ صلح و ثبات در کشور دارد.لازم به ذکراست که یکی از شروط سه‌گانه‌ی جامعه جهانی نیز برای طالبان، تشکیل حکومتی فراگیر و متشکل از تمامی اقوام کشور بوده است. با این حال، شواهد نشان می‌دهند که طالبان در تلاشند تا حکومت خود را به شکلی تک‌قومی و متمرکز بر پشتون‌ها همچنان ادامه دهند.

از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، مسائل قومی و ترکیب قومیتی، همواره یکی از موضوعات بحث‌برانگیز و مورد انتقاد بوده است. با توجه به تاریخچه پرفراز و نشیب افغانستان و ترکیب متنوع قومی آن، تشکیل یک حکومت فراگیر و همه شمول و نماینده‌ی واقعی تمامی اقوام، اهمیت حیاتی برای حفظ صلح و ثبات در کشور دارد.

لازم به ذکراست که یکی از شروط سه‌گانه‌ی جامعه جهانی نیز برای طالبان، تشکیل حکومتی فراگیر و متشکل از تمامی اقوام کشور بوده است. با این حال، شواهد نشان می‌دهند که طالبان در تلاشند تا حکومت خود را به شکلی تک‌قومی و متمرکز بر پشتون‌ها همچنان ادامه دهند.

با اینکه رهبر این گروه همواره تأکید کرده است که نباید در میان مردم افغانستان با تبعیض رفتار شود، اما در عمل، عکس آن اتفاق می‌افتد؛ زبان فارسی به شدت محدود شده، فقه جعفری حذف گردیده، و اقوام غیرپشتون از جمله تاجیک‌ها، اوزبیک‌ها و هزاره‌ها از تمامی ساختارهای دولتی رژیم این گروه، حذف شده‌اند. یکی از نمونه‌های اخیر این سیاست‌ها، برکناری ۴۹ کارمند تاجیک و اوزبیک از شرکت دولتی آستراس در بندر حیرتان است. این اقدام که توسط سردارمحمد حیدری، رئیس طالبان در شرکت آستراس، صورت گرفته، نشانه‌ای آشکار از تلاش طالبان برای تک‌قومی کردن کامل رژیم شان در افغانستان است. این روند تصفیه قومی در نهادهای دولتی، به ویژه علیه تاجیکان، نگرانی‌های بسیاری را برانگیخته است.

از زمان به قدرت رسیدن طالبان در اگست ۲۰۲۱، ترکیب قومی رژیم آنها به شدت مورد انتقاد قرار بوده است. بیش از ۹۵ درصد کابینه‌ی طالبان را پشتون‌ها تشکیل می‌دهند و این مسئله در تمامی سطوح حکومتی از وزیران و والیان گرفته تا فرماندهان نظامی و ملکی و حتا مکاتب و مدارس و خطیبان مسجدها مشهود است. این انحصارطلبی قومی، اقوام دیگر به ویژه تاجیک‌ها، اوزبک‌ها و هزاره‌ها را به حاشیه رانده و آنها را از مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها کنار زده است.

همچنین بخوانید: تقسیم مفاخر به «خودی« و «غیرخودی» در افغانستان

برکناری کارمندان تاجیک و اوزبیک شرکت آستراس، نمونه‌ای آشکار از سیاست‌های تبعیض‌آمیز طالبان است. منابع به تایید کرده اند که این کارمندان به دلایل قومی برکنار شده‌اند. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که شرکت آستراس، به عنوان یک شرکت نیمه‌دولتی، نقش مهمی در بارگیری، تخلیه و نگهداری اموال تجاری دارد و اخراج این کارمندان که به نحوی حالا تخصصی در این زمینه کمایی کرده بودند، و گماشتن افرادی بدون تجربه و دانش وفقط به دلیل قومیت، می‌تواند تأثیر منفی بر کارایی و عملکرد این شرکت داشته باشد.

اخراج کارمندان تاجیک و اوزبیک شرکت آستراس، گواهی بر تلاش‌های مستمر طالبان برای تک‌قومی کردن حکومت افغانستان است. این سیاست‌ها، علاوه بر افزایش نارضایتی و بی‌ثباتی در میان اقوام مختلف، می‌تواند به تشدید تنش‌های قومی و افزایش مخالفت‌ها منجر شود. البته نباید از یاد برد که حکومت‌های پشتونی در افغانستان اکثرا با این سیستم به پیش رفته اند و همواره به جای اینکه به یک رویکرد فراگیر و همه‌جانبه روی آورند و مشارکت عادلانه و متوازن تمامی اقوام را در حکومت تضمین کنند، با تکیه بر دیدیگاه‌های قومی به تک قومی سازی حکومت و رژیم شان کوشیدند و سرانجام حکومت شان را با سرافکندگی به سقوط مواجه کردند. نمونه این بحث را می توان در تسلیم دهی دولت و ارتش و نظام بیست ساله‌ی افغانستان، توسط اشرف غنی و اطرافیانش به طالبان دید..

نوشته های مرتبط :