سرزمین‌های اشغالی

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1402/01/29
2:26 ب.ظ
بازدید: 0

اولین بار با مفهوم سیاسی به نام (سرزمین‌های اشغالی) چندین سال قبل با مطالعاتی که در حوزه خاورمیانه و جهان عرب داشتم آشنا شدم. در جنگ شش روزه اعراب با اسراییل در سال ،۱۹۶۷ اسراییل مناطقی را در کشور های فلسطین، مصر، اردن، لبنان و سوریه به کنترول خود در آورد و هنوز هم برخی مناطق تحت اشغال و آزادنا شده باقی مانده است. این مناطق را سرزمین‌های اشغالی می‌گویند.

در این میان افغانستان در دو قرن گذشته نیز هیچ گاهی به معنی واقعی کلمه آزاد نبوده است. اگر نگاهی تاریخ‌شناسانه به تحولات و دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی این کشور انداخته شود خواهیم دریافت که در مدت گذشته حداقل سه تا چهار بار این کشور حضور قدرت‌های استعماری و هژمون را شاهد بوده است؛ به گونه‌ای که در پایان قرن نزده حضور انگلیس، در میانه‌های قرن بیستم حضور سربازان ارتش سرخ شوروی و در آغازین سال های قرن بیست و یکم حضور نیروی‌های آمریکا و ناتو را تحربه کرده است. این کشور در بیست سال گذشته ترافیک سنگینی از رفت و برگشت نیروهای نظامی غرب را شاهد بود، همه آمدند و رفتند دیده می‌شود حالا پس از خروج نیروهای ناتو و آمریکا خلای به میان آمده را سربازان سرسپرده‌ای آی اس آی پر نموده و به گونه‌ای دیگری باز هم شاهد اشغالیم، اما این بار با تفاوت اندک؛ و آن این‌که مردم بومی شمال افغانستان از کابل تا بدخشان سرزمین‌های شان را اشغال می‌بینند و خود را در گروی اسارت.

حالا پرسشی خلق می‌شود که چرا این ذهنیت دست می‌دهد و بار بار این چرخه‌ای باطل تحولات تکرار می‌شود و سرنوشت شمال در آینده چگونه رقم خواهد خورد؟

همچنین بخوانید: دو نیروی پولیس پاکستان در انفجار ماین کشته شدند

پاسخ اول: به دلیل این که افغانستان با گذشت ۱۳۰ از ایجاد هنوز در سپری کردن موفقانه فرایند ملت سازی ناکام بوده و مفهوم به نام «افغانیت»، ظرفیت مبدل شدن به هویت ملی را نداشته است.

حاکمیت کردن یک قوم بالای قوم دیگر پذیرفتنی نیست و مردمان بومی یک منطقه حاکمیت قوم دیگر بالای شان را هرگز قبول ندارند، در کنار آن دست نشانده بودن و ابزار بودن طالبان به دست پاکستان نگاه مردم به ویژه شمالیان/تاجیکان،اوزبیکان و هزاره‌گان را به این درک و فهم رسانده است که حکومت فعلی دست نشانده پاکستان است و حضور پشتون ها را در ولایات و مناطق شان اشغال می‌پندارند و مناطق شان را اشغالی.

پاسخ دوم: تجربه تاریخی نشان داده است که هیچ اشغال و‌ نگاهی اشغالی افغانستان را جمع کرده نتوانسته. چرا؟ به این دلیل که جامعه شناسان به این باور اند که افغانستان یک واحد سیاسی ناهمکون، پاره پاره و متنوع به لحاظ ساخت و سازه‌های جغرافیای، انسانی، هویتی، فرهنگی و ژنیتکی بوده و با اشغال گری و فکر اشغالی سری سازگاری چندانی ندارند و متحد کردن این کشور ذیل یک فکر و دیدگاه دشوار و نا شدنی است.

پاسخ سومی: شمال خواستگاه ایدئولوژیک و قومی تفکری به نام طالبانیسم نیست و بستر شمال بستری تمدنی اقوام اقوام تاجیک و اوزبیک است که تاریخ شان مالامال از افتخارات و دست‌آورد های بشری است و در کنار آن شمال افغانستان حیاط خلوت روسیه و تا جای چین شمرده می‌شود. نیروهای اسلامی و رادیکالی که همه روزه در شمال مانور اجرا می‌کنند همه برآمده از دستگاه های استخباراتی غرب به ویژه انگلیس و آمریکا است. به این حساب تحمل و ادامه‌ی وضعیت برای روسیه و چین که از ناحیه افراط کرایی دینی نگران است غیر قابل قبول می‌باشد. بنابراین احتمال این‌که شمال آبستن تحولاتی در آینده باشد بعید نیست.

همچنین بخوانید: طالبان در هرات آلات موسیقی را آتش زدند و به فروشنده‌گان آن هشدار دادند

نوشته های مرتبط :