حمله به تصاویر و تندیس‌ها با رویکرد قومی یا اعتقادی؟

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات
1403/04/20
10:41 ق.ظ
بازدید: 19

پایگاه خبری تحلیلی روایت : رسانه ها گزارش داده اند که دو روز قبل افراد ناشناس که گفته می‌شود احتمالا اعضای طالبان بوده اند، تندیس عبدالعلی مزاری، رهبر پیشین حزب وحدت اسلامی را در چهارراهی پل سوخته کابل «تخریب کرده اند». به گفته باشندگان محل، افراد طالبان شب شنبه صورت تندیس عبدالعلی مزاری را با برمه تخریب کرده و سپس بر آن گچ پاشیدند. همزمان‌ با این اتفاق، رسانه های گزارش دادند که افراد ط۔البان روز پنج‌شنبه، هفته گذشته روی تصاویر امان‌الله خان، پادشاه سابق افغانستان و خان عبدالغفار خان، از رهبران پشتون و از چهره‌های جنبش عدم خشونت که دوست نزدیک مهاتما گاندی نیز بود، در ولایت ننگرهار رنگ پاشیدند.

رسانه ها گزارش داده اند که دو روز قبل افراد ناشناس که گفته می‌شود احتمالا اعضای طالبان بوده اند، تندیس عبدالعلی مزاری، رهبر پیشین حزب وحدت اسلامی را در چهارراهی پل سوخته کابل «تخریب کرده اند».
به گفته باشندگان محل، افراد طالبان شب شنبه صورت تندیس عبدالعلی مزاری را با برمه تخریب کرده و سپس بر آن گچ پاشیدند.
همزمان‌ با این اتفاق، رسانه های گزارش دادند که افراد ط۔البان روز پنج‌شنبه، هفته گذشته روی تصاویر امان‌الله خان، پادشاه سابق افغانستان و خان عبدالغفار خان، از رهبران پشتون و از چهره‌های جنبش عدم خشونت که دوست نزدیک مهاتما گاندی نیز بود، در ولایت ننگرهار رنگ پاشیدند.

این دو اقدام با نکوهش شماری از شهروندان مواجه شد و بسیاری این نوع اقدامات را مبارزه با نمادهای قومی تعبیر کردند. البته تخریب چهره امان الله خان پشتون تبار در کنار عامل فکری، ظاهرا بیشتر به خاطر گرایش سیاسی وی صورت گرفته است، ولی تخریب تندیس عبدالعلی مزاری می تواند از دو زاویه دیگر قابل بررسی باشد.

نخست این‌که بر اساس دیدگاه فقهی طالبان، ساختن تندیس و مجسمه افراد ناروا و به قول صریح آنان مصداق شرک است. این دیدگاه فقهی هرچند در مذاهب اسلامی منجمله مذاهب اربعه به صورت کلی مطرح است، ولی بعضی از علما ساخت تندیس و چهره افراد را در مواردی مجاز دانسته اند. البته بسیاری اعتقاد دارند که طالبان با توجه به سخت‌گیری های که دارند، احتمالا یکی از دلایل تخریب مجسمه ها و تندیس‌ ها می تواند بر همین مبنای اعتقادی صورت گرفته باشد.

نکته دیگر مورد توجه در زمینه تخریب تصاویر و مجسمه‌های افرادی مانند عبدالعلی مزاری، همان گونه که پیروان وی بیان کرده، رویکرد دشمنی قومی طالبان را تبارز‌ می دهد. یعنی از دیدگاه بعضی ها تخریب تندیس مزاری با رویکرد کاملا قومی و تحریک احساسات یک قوم صورت گرفته است.
البته این استدلال شاید خریدار داشته باشد، ولی به نظر می رسد که اقدام طالبان قبل از این‌که در مورد تخریب‌ تندیس مزاری قومی باشد، بیشتر ریشه اعتقادی دارد. زیرا آن ها تندیس شخصیت های همه اقوام را تخریب کرده اند.

همچنین بخوانید: حقانی با سفیر روسیه در کابل درباره‌ی همکاری امنیتی گفت‌وگو کرد

نکته پایانی این‌که در سه سال گذشته بسیاری از تصاویر و تندیس ها بر اساس جزم اندیشی دینی که در بین گروه حاکم وجود دارد تخریب و از بین برده شد. یادم است در روزهای نخست سقوط جمهوریت، اولین بار تندیس عبدالعلی مزاری در بامیان تخریب شد. البته آن زمان متاسفانه عده‌ای با تفکر قومی و حزبی این کار را به مخالفان درون حزبی مزاری برچسب زدند و شروع به فحاشی و هتاکی در فضای مجازی نمودند. در حالی‌که بعدها و با تخریب پی در پی تندیس‌ها و نمادها معلوم شد که ریشه این رفتارها در کجا قرار دارد.
البته باید گفت که تخریب تندیس‌ها، تصاویر و نمادها به هیچ عنوان قابل توجیه نیست، ولی طالبان متاسفانه قرائت بسیار دگماتیستی و ارتجاعی از دین دارند که دست به چنین اعمال می زنند.

نوشته های مرتبط :