فردا نوروز است و نخستین روز سال ۱۴۰۳.
یکی از اعیادی که در بیست سال گذشته در افغانستان خیلی به صورت با شکوه تجلیل می‌شد، جشن نوروز بود.
روز نوروز در تقویم دوره جمهوریت، تعطیل رسمی بود.
در این روز، مقامات بلندپایه‌ی دولت به شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ، رفته و در یک مراسم رسمی با حضور گسترده‌ی مردم از سراسر کشور و با شلیک توپ، جهنده مولا علی را بر می‌افراشتند و این مراسم از شبکه‌های تلویزیونی دولتی و خصوصی به صورت زنده پخش می‌شد.
با ختم این مراسم، شهروندان کشور برای میله و تفریح به دشت‌های سرسبز شادیان رفته و طبیعت‌گردی می‌کردند و خوش می‌گذراندند.
پس از بازگشت طالبان در اگوست سال ۲۰۲۱، متاسفانه تعطیلات نوروز از تقویم رسمی کشور حذف گردیده و آن‌ها از برگزاری مراسم نوروز در شهر مزار شریف جلوگیری کردند.
مخالفت طالبان با برگزاری مراسم نوروز ریشه در تعصبات مذهبی و قومی این گروه دارد. طالبان به عنوان یک گروه افراطی قومی – مذهبی، جشن نوروز را سنت زردشتی‌گری و مجوسی خوانده و برگزاری این مناسبت را حرام می‌دانند.
البته نکته‌ی قابل توجه این است که علی رغم مخالفت طالبان با نوروز و حذف آن از تقویم رسمی کشور، اما مردم افغانستان در دو سال گذشته، به صورت غیررسمی، از این مناسبت بزرگداشت کرده و ایام نوروز را جشن گرفتند.
در دو سال گذشته ما شاهد بودیم که مردم افغانستان در روز نوروز، همراه با خانواده‌ها دوستان و خویشاوندان دور و نزدیک خود، به دشت و دمن رفته و از طبیعت‌گردی و تفریح و میله‌های گروهی خود تصویر گرفتند و در شبکه‌های اجتماعی نشر و پخش کردند.
آن‌چه را که شهروندانِ افغانستان در دو سال گذشته در ایام نوروز انجام دادند، مصداق بارز مقاومت فرهنگی در برابر طالبان است. مقاومت فرهنگی، یعنی پاسداری و حفاظت از ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و هویتی یک ملت در برابر تهاجم یک گروه فرهنگ‌ستیز.
مقاومت فرهنگی مردم افغانستان علیه فرهنگ‌ستیزی طالبان تنها در برگزاری جشن نوروز خلاصه نمی‌شود، بلکه ما شاهد چنین مقاومتی در سایر حوزه‌های هویتی و فرهنگی نیز بوده‌ایم. یک نمونه‌اش تجلیل گسترده‌ی مردم از شب یلدا در دو سال اخیر است. آن‌هایی که شبکه‌های اجتماعی را دنبال می‌کنند، می‌دانند که مردم افغانستان در دو سال اخیر چنان از شب یلدا به صورت گسترده تجلیل کردند که تقریبا بی‌سابقه بود. در شب یلدای سال ۱۴۰۲، تمام شبکه‌های اجتماعی را در افغانستان تصاویر و پیام‌های یلدایی پُر کرده بود.
درست است که افغانستان یک کشور جنگ‌زده است و بسیاری‌ها در این کشور تنها مقاومت مسلحانه را «مقاومت» می‌دانند، لاغیر. اما من معتقدم که مقاومت‌های فرهنگی را نباید دستِ کم گرفت. این‌ها در پاسداری از موجودیت یک ملت، خیلی تاثیرگذار و ارزش‌مند هستند.
میلان کوندرا می‌گوید که «ملت‌ها این‌گونه نابود می‌شوند که نخست حافظه شان را از آن‌ها می‌دزدند، کتاب‌های شان را تباه می‌کنند، دانش شان را تباه می‌کنند، و تاریخ شان را نیز. و بعد کسی دیگری می‌آید و کتاب‌های دیگری می‌نویسد، و دانش و آموزش دیگری به آن‌ها می‌دهد، و تاریخ دیگری را جعل می‌کند. می‌میرند که فرهنگ شان نابود شود.»
آری، ارزش مقاومت فرهنگی نیز در این است که از ارزش‌های تاریخی و فرهنگی و هویتی یک ملت و، به تبع آن، از موجودیت آن ملت، پاسداری و حفاظت می‌کند.
