تاجیکان

چطور می‌توانیم تاجیکان را از سرکوب و نابودی نجات دهیم؟

۱۴۰۲/۰۵/۱۸ 14:41 بدون دیدگاه

چندی پیش در یک گروه تلگرامی در باره «آسیب‌شناسی تاجیکان؛ فرصت‌ها و چالش‌ها» بحث می‌کردم. من در آن بحث یکی از بزرگ‌ترین مشکلات جامعه تاجیک افغانستان را «فردگرایی» خواندم. «فردگرایی» عبارت از عاطفه و نوع روان‌شناختی است که باعث می‌شود هر شهروند از توده هم‌وطنان خود ببُرد و به حلقه خانواده و دوستان خود بپیوندد. یک فردگرا با جامعه بزرگ قطع رابطه می‌کند تا برای خود جامعه کوچکی متشکل از خانواده و دوستان نزدیک تشکیل بدهد. آن‌چه که برای او اهمیت دارد، خود، خانواده و دوستان نزدیکش است، نه کشور و قوم و واحدهای بزرگ دیگر. بسیاری‌ها در

جدال، جدال پارسی است

۱۴۰۲/۰۵/۱۲ 16:49 بدون دیدگاه

یکی از بحث‌های جنجالی در محافل سیاسی تاجیکان این است که مشکل ما با طالبان بر سر چه چیزی است؟ قومیت؟ مذهب؟ هویت؟ بالآخره چه چیزی؟ برخی‌ها می گویند طالبان قوم ندارند و مشکل ما با این گروه نیز قومی و هویتی نیست. این حرف‌ها، حرف‌های سیاسی است و بوی معامله‌گری از آن می‌آید. سیاسیون این حرف‌ها را عنوان می‌کنند تا راه تاریک و باریکی برای معامله ایجاد کنند. اما مشکل واقعی تاجیکان با طالبان در چیزی است که در این خبری که از بامیان منتشر شده، آمده است: در خبرها آمده است که قاری محمد یونس

جامعه ناسیاسی تاجیکان افغانستان

۱۴۰۲/۰۵/۰۸ 11:15 بدون دیدگاه

چند روز پیش یکی از دوستان از من خواهش کرد که باید با جوانان تاجیک شمال کار کنم و با آن‌ها از خطراتی که از همه سو موجودیت سیاسی و فرهنگی این قوم را تهدید می‌نماید، صحبت کنم. عمده‌ترین گلایه او این بود که نسل جوان تاجیک بیش‌تر اهل غوغایند، تا سیاست. فهم درستی از واقعیت مناسبات سیاسی ندارند، خیال‌اندیش‌اند تا واقع‌گرا. می‌رزمند و مبارزه می‌کنند، بدون آن‌که بدانند مطالبه شان چیست. من برای دوستم گفتم که این مشکل ساختاری‌تر و گشن‌بیخ‌تر است و ریشه در وجدان نگون‌بخت ما تاجیکان، به حیث یک قوم ایرانی، دارد. مشکل در «عرفان‌زدگی»

عمده ترین ضعف تاجیکان؛ اخوت‌گرایی اخوانی و رتوریکِ ستمی

۱۴۰۲/۰۳/۲۹ 16:54 بدون دیدگاه

چند روزی است که باری دیگر در شبکه‌های اجتماعی جدال «اخوانیان» و ستمیان» عود کرده است. جدال هم بر سر این است که چه کسی و چه جریانی عاملِ سیه‌بختی امروز تاجیکان افغانستان است. در میانِ تاجیکان دو گرایش سیاسی عمده وجود دارد: ۱) اخوانی‌گری؛ ۲) ستمی‌گری. اخوانی‌ها می‌گویند که ما با جهاد علیه اتحاد جماهیر شوروی هم در برابر اشغال مبارزه کردیم و هم در برهه‌ای به سنت حاکمیت تک‌قومی در افغانستان پایان بخشیدیم. ستمی‌ها اما اخوانی‌ها را متهم می‌کنند که بی‌سرنوشتی امروز تاجیکان محصول معامله‌گری‌های در بُن و محافظه‌کاری قومی شان است. به عنوان یک ناظر

چرا باید فاشیسم تاجیکی را نقد کرد؟

۱۴۰۲/۰۲/۱۲ 12:32 بدون دیدگاه

قسمت اول من از دیرگاهی است که نگران ظهور و گسترش گرایش‌های فاشیستی میان شماری از جوانان تاجیک‌تبار افغانستان هستم. زیرا تاجیکان یکی از گروه‌های قومی است که با تمام اقوام افغانستان یک یا دو وجه اشتراک فرهنگی دارد. اشتراکاتی که میان تاجیکان با سایر اقوام وجود دارد، قدرتِ نرم این قوم را تشکیل می‌دهد و باعث می‌گردد که با هیچ قومی احساس بیگانگی نکند و در عین زمان با آن‌ها در مراوده و تعامل باشد. فاشیسم تاجیکی اما کاری می‌کند ضربه‌زدن به این قدرتِ نرم و تبدیل‌سازی آن نقاط اشتراک به افتراق و خصومت است. آن‌هایی که تصور

هویت تک‌واره؛ افسانه تباهی و اسطوره بازگشت به خویش

۱۴۰۲/۰۱/۲۴ 16:13 بدون دیدگاه

از اهالی شهرستان خنجان ولایت بغلان هستم. چندسالی است که بر سر هویت قومی من و امثال من، جدال‌های فیسبوکی راه افتاده است. برخی مرا “هزاره” می‌خوانند و شعار “بازگشت به خویش” را به گوشم زمزمه می‌کنند، و برخی مرا “ترک” و “تاجیک” خوانده و آن هیاهوها را ساختگی و جعلی می‌دانند. … بالآخره من کیستم؟ ذوحیاتین اری دلوکا، نویسنده شهیر ایتالیایی، در کتاب “طبقه هم‌کف” می‌نویسد: ” هر یک از ما جمعیتی در خود نهان دارد، هر چند که با گذشت زمان تمایل می‌یابیم این کثرت را به فردیتی بی‌مایه تبدیل کنیم. ما مجبوریم فرد بمانیم و

در بابِ بیماری محله‌گرایی

۱۴۰۱/۱۲/۱۴ 10:22 بدون دیدگاه

چهار سال قبل با گروهی از دوستان از سمرقند به بخارا می‌رفتیم. راننده‌ی ما یک سمرقندیِ میان‌سال بود که «اکه نادر» نام داشت. آدمِ خیلی خوش اخلاق و خنده‌رو بود و فارسی را به لهجه‌ی سمرقندی صحبت می‌کرد. می‌گفت که در دوره تجاوز اتحاد جماهیر شوروی بر افغانستان در کشور ما نیز سربازی کرده است. خاطرات بسیاری از کابل و سالنگ داشت که مدام برای ما حکایت می‌کرد. وقتی واردِ بخارا شدیم ویلایی را برای چند روزی اجاره گرفتیم. صاحب ویلا که نیز آدم خوش اخلاقی بود شب نخست با ما رستورانت رفت. داشتیم در رستورانت غذا می‌خوردیم که

تاجیک‌ستیزی و پیامدهای آن برای جبهه عدالت‌خواهی

۱۴۰۱/۱۲/۰۹ 14:55 بدون دیدگاه

پس از به قدرت‌رسیدن طالبان یکی از اقوامی که از صحنه‌ی قدرت در افغانستان حذف شده، تاجیکان کشور است. همزمانِ با حذف تاجیکان از قدرت برخی حلقات پیوسته و به مناسبت‌های مختلف علیه این قوم نفرت‌پراکنی می‌کنند. در تازه‌ترین مورد، پس از آن‌که دیپلمات‌های سفارت افغانستان به صورتِ دسته‌جمعی از وظایف خود کنار رفتند، این حلقه اظهار خوش‌حالی کردند و گفتند که خوب شد سفارت از تاجیکان پاک‌سازی شد. این در حالی است که در این سفارت در دوره‌ی جمهوریت از سفیر اصلی و سفیر سیار شروع تا سکرترها و مسوولان بسیاری‌ها از پست‌های دیگر نبودند و هم‌چنان

آیا تاجیکان توانایی عبور از بحران کنونی را دارند؟

۱۴۰۱/۱۱/۱۸ 11:13 بدون دیدگاه

در این‌که تاجیکان پس از سال‌ها یک‌باری دیگر در وضعیتی قرار گرفته‌اند که با نسل‌کشی، قوم‌کشی و حذف سیستماتیک مواجهه‌اند، تردیدی نیست. اما آیا تاجیکان افغانستان می‌توانند بحران کنونی را پُشت سر گذاشته و دوباره قد راست کند و رهبری جنبش عدالت‌خواهی را در افغانستان به عهده بگیرد؟ من برای پاسخ به این پرسش و پیش‌بینی آینده تاجیکان از فرمولی استفاده می‌کنم که جرد دایموند، استاد دانشگاه لس آنجلس، در تحلیل‌ بحران‌های ملی از آن استفاده می‌کند. او بدین عقیده است که اشخاص بسیاری در زندگی خود دچار بحران‌های شخصی گردیده‌ و با موفقیت آن را