امروز در تقویم جهانی روز جهانی مبارزه با فاشیسم است. فرصتی برای بازاندیشی در مورد یکی از عمیق‌ترین معضلات تاریخی و اجتماعی افغانستان؛ پدیده‌ای که گرچه کمتر با نام «فاشیسم» شناخته می‌شود، اما آثار و جلوه‌های آن در تمام لایه‌های سیاست، اجتماع و فرهنگ کشور قابل مشاهده است. در تعریف کلاسیک، فاشیسم نظامی تمامیت‌خواه است که بر مبنای برتری یک قوم، نژاد یا ایدئولوژی عمل می‌کند و دیگران را از مشارکت در قدرت، هویت و حق حیات اجتماعی محروم می‌سازد. در افغانستان، این منطق نه در شکل حزب یا ایدئولوژی رسمی، بلکه در قالب ساختار قدرت متمرکز، سیاست‌های قومی،
