بلخ

نوروز و طالبان

۱۴۰۲/۱۲/۰۹ 14:07 بدون دیدگاه

نوروز به‌عنوان تحولی نیک در طبعت از جشن‌های فرخنده در کشورهای افغانستان، ایران، تاجیکستان، پاکستان، هند، ازبیکستان، آذربایجان و برخی کشورهای دیگر است. از این روز، همه‌ساله در اکثر این کشورها گرامی‌داشت می‌شود. این روز توسط بیشتر مردم، در بیرون از خانه و در دل طبیعت جشن گرفته می‌شود و دولت‌ها نیز برای این روز مراسم رسمی برگزارم می‌کنند. جشن نوروز که پیشینه‌ی چند هزارساله دارد، ریشه‌ی آن به پیشدادیان بلخ می‌رسد که قرن‌ها پیش در بلخ امروزی حکومت می‌کردند. اما در افغانستان همواره بحث نوروز یک چالش جدی برای شهروندان این کشور بوده است. گروه‌های افراطی همواره سعی

نه گنبد بلخ؛ آتشکده‌ی زرتشتیان و مسجد مسلمانان

۱۴۰۲/۱۲/۰۶ 15:00 بدون دیدگاه

مسجد نه گنبد یکی از بناهای تاریخی کهن در افغانستان که ساخت آن به اواخر سده‌ی هشتم و اوایل سده‌ نهم میلادی برمی‌گردد. این بنای تاریخی در سه کیلومتری جنوب شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ، موقعیت دارد که به باور مردم، اولین مسجد مسلمانان در افغانستان است. مسجد نه گنبد به مسجد «حاجی پیاده» نیز مشهور است. مسجد نه گنبد یکی از زیباترین و جالب‌ترین معماری‌ها را در بین آثار باستانی افغانستان دارا می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان رو به روی آن ایستاد و سال‌ها تاریخ و تمدن و آیین را در آن نظاره کرد. سبک معماری مسجد تاریخی

پشتونیسم؛ تاراج تاریخ و غارت آثار باستانی افغانستان

۱۴۰۲/۱۲/۰۳ 14:33 بدون دیدگاه

محققان مرکز حفاظت از آثار تاریخی دانشگاهِ شیکاگوی آمریکا گفته‌اند که تخریب اماکن تاریخی در افغانستان به قصد «غارت سیتماتیک» آثار باستانی در حکومت طالبان شدت یافته است. مدیر این مرکز گفته است که در افغانستان بیش از ۲۹ هزار محوطه باستانی وجود دارد. به گفته‌ی محققان این مرکز، از میان ۲۹ هزار مکان تاریخی، ۱۶۲ شهرک باستانی بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ با سرعت ویران شده است و ۳۷ مکان تاریخی دیگر را نیز در این اواخر طالبان تخریب کرده‌اند. مدیران این مرکز گفته‌اند که قدمت برخی از این اماکن به حدود هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد.

مسجد آبی؛ نماد با شکوه بلخ

۱۴۰۲/۱۲/۰۱ 16:18 بدون دیدگاه

مسجد آبی در ولایت بلخ یکی از بناهای تاریخی و بااهمیت افغانستان است. این بنا در شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ، موقعیت دارد که سالانه هزاران گردشگر خارجی و داخلی از آن دیدن می‌کنند. این بنای تاریخی نزد مردم افغانستان به‌دلایلی‌چند جایگاه بسیار بااهمیت دارد. بنای تاریخی و معماری کهن یکی از دلایل اهمیت مسجد آبی بلخ، تاریخی بودن آن و شکل معماری شرقی ویژه‌ی آن است. این بنا در افغانستان کم‌نظیر است ازاین‌رو مردم به آن به‌عنوان یک بنای تاریخی- فرهنگی می‌نگرند. این بنای تاریخی یکی از باشکوه‌ترین شاهکارهای معماری شرقی، دوره تیموریان است. ساختمان این

جایگاه نیشابور در میان فارسی زبانان افغانستان

۱۴۰۲/۱۲/۰۱ 14:06 بدون دیدگاه

فرهنگیان افغانستان هرگاه به کشور ایران سفر می‌کنند یکی از خواسته‌های‌شان بازدید از مناظر فرهنگی و تاریخی این کشور است. تخت جمشید، پارسارگاد، شهر ری، اصفهان، آرامگاه فردوسی و شهر قدیمی نیشابور عمده‌ترین مکان‌های تاریخی- فرهنگی است که هر اهل فرهنگ افغانستانی بیش از هرجای دیگری تمایل دارد آن اماکن را ببیند. در این میان، شهر نیشابور جایگاه ویژه‌تری برای افغانستانی‌ها دارد زیرا این شهر نه تنها زادگاه و آرامگاه بزرگانی چون عطار و خیام است که مردم افغانستان به لحاظ تاریخی نیز نسبت به این شهر حس نزدیکی و از خویش پنداری زیادی دارند. سه دلیل عمده‌ی که

بازتاب آموزه‌های ارجایی بلخ در اشعار مولانا

۱۴۰۲/۱۱/۳۰ 10:43 ۲ نظر

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم، یکی از چهره‌هایی است که بر همه‌ی فرهنگ‌ها در سراسر دنیا تاثیر گذاشته است. این تاثیرگذاری تا سرحدی است که یونسکو به احترام او سال ۲۰۰۷ را سال مولانا نام‌گذاری کرد. یکی از آثار مولانا که شهرت جهانی دارد، مثنوی معنوی او است. مثنوی معنوی او بارها در آمریکا در دسته‌ی پرفروش‌ترین کتاب‌های سال قرار گرفته است. آن‌چه باعث شده است تا این کتاب محبوبیت جهانی کسب کند، حکایت‌های عرفانی است که در این کتاب در قالب نظم بیان شده است. این حکایت‌ها سرشار از آموزه‌های معنوی بوده و

اسلام تاجیکان؛ نیاز ایران به احیای مکتب بلخ و بخارا چقدر است؟

۱۴۰۲/۱۱/۲۹ 11:38 بدون دیدگاه

این مطلب عنوان یکی از سخنرانی‌های عبدالشهید ثاقب در گروه تلگرامی گفت و شنود بود که روزنامه هم میهن چاپ ایران، منتشر کرده است. ——— در این اواخر چند عملیات تروریستی که در افغانستان و ایران اتفاق افتاد و مسئولیتش را داعش به عهده گرفت، عاملانِ آن تاجیک یا تاجیکستانی معرفی شدند. به‌دنبال حادثه تروریستی کرمان، وزارت اطلاعات ایران با انتشار اطلاعیه‌ای، یکی از دو تروریست انتحاری را تاجیکستانی اعلام کرد. پیش‌تر از آن، عاملان حادثه‌ی تروریستی در حرم شاه‌چراغ نیز تاجیک‌تبار معرفی شده بودند. اگرچه مروری به رویدادهای سال‌های اخیر نشان می‌دهد که داعش از گذشته نیز

‏والی طالبان در بلخ: رسمیت داخلی برای ما اولویت دارد؛ ضرورتی به رسمیت بیرونی نیست

۱۴۰۲/۱۱/۲۴ 15:28 بدون دیدگاه

یوسف وفا، والی ط-البان در بلخ گفته است که به رسمیت‌شناسی از سوی مردم برای این گروه اولویت دارد و ضرورتی‌ بر به رسمیت‌شناسی بیرونی نیست. او این سخنان را روز گذشته (دوشنبه، ۲۳ دلو) در نشستی با حضور امامان مسجد‌ها و عالمان دینی این گروه در بلخ بیان کرده است. والی ط-البان در بلخ اضافه کرده که در پیوند بر به‌ رسمیت‌شناسی این گروه «فرمایشات هیچ کسی را قبول نمی‌کنند.» او گفته: «باید در تطبیق فرمان‌های ملا هبت‌الله جدی کار کنیم و مسوولیت علما بیش‌تر است تا مشکل‌های مردم را به گوش مسوولان برسانند و در اجرای دستورات

خانقاه مولانا؛ ویرانه‌ی ارزشمند

۱۴۰۲/۱۱/۲۱ 16:16 بدون دیدگاه

خانقاه پدر مولانا جلال‌الدین محمد بلخی در شهرستان بلخ ولایت بلخ در شمال افغانستان قرار دارد که به باور اکثریت، مولانا در آنجا به دنیا آمده و کودکی‌اش را سپری کرده است. این خانقاه که حالا به‌جز دیوارها و گنبدهایی از آن باقی نمانده است یکی از بناهای ارزشمند تاریخی- فرهنگی خراسان قدیم و افغانستان امروز است. بهاولد مشهور به سلطان‌العلما پدر مولانا از این مکان به‌عنوان مدرسه، خانقاه و محلی برای تجمع روحانیون و اهل علم و عرفان آن زمان استفاده کرده است. در تعریف‌های ارایه شده، خانقاه همان خانگاه فارسی است که محل اقامت، عبادت، آموزش و تعلیم‌وتربیت

از تخریب بودای بامیان تا تغییر تندیس‌های منظر جهاد هرات

۱۴۰۲/۱۱/۱۸ 11:20 بدون دیدگاه

طالبان بار دیگر با اقدامی تاسف‌بار، دشمنی خود با میراث فرهنگی-تاریخی افغانستان را به نمایش گذاشتند. تخریب و دست‌کاری تندیس‌های موزیم جهاد هرات، یادآور اقدامات ناشیانه‌ی این گروه در سال ۲۰۰۱ و تخریب مجسمه‌های بودای بامیان است. بی‌توجهی و خیانت طالبان به میراث فرهنگی- تاریخی افغانستان به کسی پوشیده نیست. این گروه در دو دور قدرت خود در افغانستان جفاهای بزرگی در حق میراث‌های تاریخی فرهنگی افغانستان کرده‌اند. جدا از بحث تخریب و تغییر در میراث‌های تاریخی فرهنگی، اقدامات غیرحرفه‌ای این گروه برای بازسازی برخی بناهای تاریخی و بی‌توجهی به وضعیت بد برخی دیگر از بناها از اقدامات

چگونه کتاب‌هایم زندانی شدند؟

۱۴۰۲/۱۱/۱۷ 10:52 بدون دیدگاه

در دوره‌ی جمهوریت در افغانستان، در خانه‌ام یک کتاب‌خانه شخصی درست کرده بودم. در این کتاب‌خانه انواع کتاب‌های سیاسی، تاریخی، فلسفی، جامعه‌شناسی و مذهبی وجود داشت. من اگرچه در هر چیزی دیگری آدم بی‌سلیقه هستم، اما در انتخاب کتاب‌ها همیشه دوستانم مرا تحسین کرده‌اند. به همین دلیل می‌توانم بگویم که کتاب‌خانه‌ی شخصی من بهترین کتاب‌ها را داشت. من این کتاب‌ها را با هزار شوق از کتاب‌فروشی‌های کابل و مزار تهیه کرده بودم. تعداد آن‌ها را دوستانم از کشورهای همسایه برایم آورده بودند. عشق و علاقه‌ی خاصی به آن‌ها داشتم و هم‌نشین شبا‌روزی و لحظه‌های تنهاییم بودند. هیچ فراموش نمی‌کنم

تخت رستم بنای ارزشمند اما فراموش‌ شده

۱۴۰۲/۱۱/۱۶ 14:33 بدون دیدگاه

تخت رستم یکی از بناهای تاریخی هویتی است که پیشینه‌اش به عصر بوداییان برمی‌گردد. این بنای تاریخی معروف در فاصله ۵/۱۴ کیلومتری در جنوب مرکز سمنگان افغانستان و در جاده متصل به ولایت بلخ قرار دارد. تخت رستم که دارای محیطی در حدود ۸۵ متر است و در اطراف آن غارها و اتاق‌های متعددی وجود دارد به روشی خاص در درون سنگی یکپارچه‌ی تراشیده شده است. میجریان، باستان‌شناس انگلیسی، اولین گردشگر اروپایی بود که درباره معبد و استوپه بودایی ایبک در کتاب خود به نام افغانستان شمالی که در سال ۱۸۸۸ میلادی منتشر شد، اشاره کرده است؛ و همانند مردم آن را تخت رستم

آیا ملای برابری‌خواه داریم؟

۱۴۰۲/۱۱/۱۶ 12:07 ۱ دیدگاه

به دنبال نشر ویدیوی مولوی عبدالشکور از کندز در شبکه‌های اجتماعی، بسیاری‌ها با شگفتی اظهار کردند که در میانِ علمای افغانستان نیز چهره‌ای حضور داشته که دغدغه‌های هویتی و برابری‌طلبی دارد! تصورِ عامه بر این است که برای ملاها کم‌تر دغدغه‌های هویتی مطرح است و آن‌ها هرگونه پرداختن به موضوعات قومی و زبانی را تعصب می‌دانند. آن‌چه باعث خلق این تصور شده است، موضع‌گیری‌های علمای درباری در افغانستان است. علمای درباری در افغانستان همیشه جانبِ حکومت‌ها را گرفته و برای خشنودی حاکمان علیه مبارزان برابری‌خواهی فتوای جنگ و سرکوب صادر کرده‌اند. اما این تصور اشتباه است. آن‌هایی که

مولوی عطاءالحق فيضانی؛ انقلابی و نظریه‌پرداز خردگرای اسلامی

۱۴۰۲/۱۱/۱۵ 13:03 بدون دیدگاه

اين بار از محمدعطاءالله فيضاني، سخن داريم؛ از اسلام‌شناس خردگرایی كه در اوج حركات کمونیستی و ارایه‌ی فلسفه علمي آنان، اسلام را در پرتو دانش و خرد به معرفي گرفت و با تجهيز علمي جوانان مسلمان، ياوه‌هاي مخالفان را خط بطلان كشيد، از آزاده و انقلابي‌اي می‌گوییم كه با ترس، سازش، تسليم و معامله، بيگانه بود. از اسلام گفت و قاطعانه عمل كرد و سر درراه آرمان نهاد، تا نمادي باشد همه راهيان عقيده و جهاد را. از مبارزي سخن می‌گوییم كه نيازها و دردها را شناسایی كرد. بيداري علماي دين را عنوان نمود، از تربيه نسل جوان سخن

ناصر خسرو بلخی که بود؟

۱۴۰۲/۱۱/۰۵ 12:15 بدون دیدگاه

در این ویدیو در باره‌ی یکی از چهره‌های دیگر حوزه زبان فارسی ناصر خسرو بلخی پرداخته ایم. بشنوید و با دوستان تان شریک کنید.

حکیم ابوالقاسم فردوسی

۱۴۰۲/۱۱/۰۲ 11:15 بدون دیدگاه

حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال ۳۲۹ هجری قمری در شهر توس، یکی از شهرهای خراسان قدیم دیده به جهان گشود. مهم‌ترین اثر حکیم سخن، فردوسی؛ شاه‌نامه است که نزدیک به پنجاه هزار بیت دارد، مجموعه ای از داستان های تاریخ باستانی پادشاهان قدیم و پهلوانان بزرگ سرزمین ماست که کارهای پهلوانی آنها را همراه با فتح و ظفر و مردانگی و شجاعت توصیف می کند. فردوسی در زنده نگه داشتن زبان فارسی نقش بسیاری با اهمیتی را ایفا کرده است و وی را بزرگترین سراینده زبان پارسی گفته اند که در این زمینه معروف ترین بیت وی چنین است.