در چند یادداشت قبلی در باره‌ی چگونگی انتقال مرجعیت احناف از بخارا و سمرقند به دیوبند و پیامدهای آن نوشتیم، اینک در باره یکی از دستاوردهای بلخ و بخارا صحبت میکنیم و آن چیزی نیست جز آشتی اسلام با ایران. یک واقعیت تاریخی این است که اموی‌ها به شدت تعصب عربی داشتند و قایل به برتری عجم بر عرب بودند. یکی از جلوه‌های این تعصب، جای‌گزین کردن فرهنگ ایرانی، رومی یا بیزانسی با فرهنگ عربی بود. در همین دوره بود که زبان عربی به زبان دیوانی تبدیل شد و بقیه زبان‌ها کنار زده شدند. آن‌ها برای کنارزدنِ فرهنگ ایرانی،
