درباره‌ی کتاب «افغانستان به روایت روزنامه‌ی اطلاعات»

دسته: معرفی کتاب
نویسنده: محمدکاظم کاظمی
۱۴۰۲/۱۱/۱۶
۱۰:۴۴ ق٫ظ
بازدید: 23

پایگاه خبری تحلیلی روایت : این کتاب از چند جهت اهمیت دارد. یکی این که تاریخ افغانستان نقاط مبهمی دارد و بعضی از این نقاط را در اینجا می‌توان روشن کرد. به خصوص در زمینه‌ی دوره‌های انتقال قدرت از امان‌الله خان به حبیب‌الله کلکانی و سپس نادر شاه حرف‌های ناگفته‌ای هست.اهمیت دیگر آن به خاطر مباحث مفصلی است که درباره‌ی موضوع هیرمند دارد چون در آن زمان بحث هیرمند مطرح بوده و به خاطر ایجاد نهر بغرا و نیز خشکسالی‌ها، محل مباحثه و مناقشه بوده است. ولی این جالب است که مواضع دو کشور خیلی محترمانه است و نشان می‌دهد که می‌شود چنین مناقشه‌هایی بدون چالش‌های جدی و از طریق گفتگو و مذاکره و مباحثه حل شود.

متن حاضر خلاصه‌ی سخنرانی کوتاه من در مراسم رونمایی کتاب «افغانستان به روایت روزنامه‌ی اطلاعات» است. این مراسم از سوی مؤسسه‌ی اطلاعات و جهاد دانشگاهی مشهد، شنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ برگزار شد. کتاب «افغانستان به روایت روزنامه‌ی اطلاعات» به وسیله‌ی بصیراحمد حسین‌زاده تدوین شده و در آن، همه مطالبی که در این روزنامه دربارهٔ افغانستان در سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۳۳ شمسی منتشر شده است، گنجانده شده است.

انتشار این کتاب و برگزاری این برنامه جای قدردانی‌های وسیع دارد از جناب دکتر صالحی و همه دوستان دیگر در مؤسسهٔ اطلاعات. و من به عنوان ویراستار این کتاب باید یک تشکر ویژه بکنم از جناب آقای عباسی ویراستار مؤسسه که متن ویرایش‌شدهٔ مرا بازخوانی کردند و آن را با اصل روزنامه هم مطابقت دادند.

این کتاب از چند جهت اهمیت دارد. یکی این که تاریخ افغانستان نقاط مبهمی دارد و بعضی از این نقاط را در اینجا می‌توان روشن کرد. به خصوص در زمینه‌ی دوره‌های انتقال قدرت از امان‌الله خان به حبیب‌الله کلکانی و سپس نادر شاه حرف‌های ناگفته‌ای هست.

اهمیت دیگر آن به خاطر مباحث مفصلی است که درباره‌ی موضوع هیرمند دارد چون در آن زمان بحث هیرمند مطرح بوده و به خاطر ایجاد نهر بغرا و نیز خشکسالی‌ها، محل مباحثه و مناقشه بوده است. ولی این جالب است که مواضع دو کشور خیلی محترمانه است و نشان می‌دهد که می‌شود چنین مناقشه‌هایی بدون چالش‌های جدی و از طریق گفتگو و مذاکره و مباحثه حل شود.

مسئله‌ی دیگر ادبیات مطالب روزنامه در مورد افغانستان است که کلاً محترمانه است. همین طور دیدارها و سفرهای رسمی با جزئیات خیلی زیاد نقل شده که احترام متقابل را می‌رساند.

همچنین بخوانید: فصل ناتمام احیای هویت در افغانستان

البته این همسویی‌ای که در آن زمان میان حکومت‌ها دیده می‌شود،، یک همسویی تمدنی نیست و بلکه بیشتر بر اساس مصالح سیاسی و طرح‌هایی است که زمامداران این دو کشور برای تجدد داشته‌اند. به همین دلیل در روزنامه، حکومت حبیب‌الله کلکانی با این که یک خاستگاه قومی متفاوت و همسوتر با ایران دارد، خوب نگریسته نمی‌شود. این نکته‌ای است که الان هم می‌تواند در مناسبات دو ملت و دو کشور مورد توجه باشد.

اما در عین حال این نکته قابل توجه است که سیمای افغانستان در روزنامه‌ی‌ اطلاعات در آن زمان، بیشتر یک سیمای سیاسی است نه فرهنگی و هنری. نمونه‌های شعر و داستان افغانستان در اینجا نیست. سخنی از تمدن مشترک، زبان مشترک. و این را می‌شود مقایسه کرد با سال‌های اخیر که چهرهٔ فرهنگی افغانستان در مطبوعات ایران جلوه‌ی روشنی دارد.

نوشته های مرتبط :