تاجیک ها

صفحه آرشیو اخبار تاجیک ها

کلیدواژه ها : تازه ترین اخبار تایجک ها، خبر های جدید قوم تاجیک

نوروز در شعر و اندیشه‌ی خیام

۱۴۰۲/۱۲/۲۹ 11:01 بدون دیدگاه

عمر خیام ریاضی‌دان، منجم و شاعر بزرگ زبان پارسی است که جایگاه ویژه‌ای در علم و ابیات دارد. یکی از خدمات مهم خیام به همراه جمعی دیگر از منجمان بزرگ، این است که بر اساس دستور ملکشاه سلجوقی منجمان شروع در جهت اصلاح تاریخ هجری شمسی برآمدند و تلاش کردند تاریخ شمسی را نظم و ثبات بیشتری بدهند. ازاین‌رو خیام همراه با جمعی از بزرگان علم نجوم آن زمان، چندین سال در رصدخانه جلالی در اصفهان برای اصلاح تاریخ هجری شمسی کارکردند تا اینکه موفق شدند نوروز را در اول برج حمل قرار دهند. بر اساس گفته‌های مورخان، نوروز

نوروز و مقاومت فرهنگی در افغانستان

۱۴۰۲/۱۲/۲۹ 10:04 بدون دیدگاه

فردا نوروز است و نخستین روز سال ۱۴۰۳. یکی از اعیادی که در بیست سال گذشته در افغانستان خیلی به صورت با شکوه تجلیل می‌شد، جشن نوروز بود. روز نوروز در تقویم دوره جمهوریت، تعطیل رسمی بود. در این روز، مقامات بلندپایه‌ی دولت به شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ، رفته و در یک مراسم رسمی با حضور گسترده‌ی مردم از سراسر کشور و با شلیک توپ، جهنده مولا علی را بر می‌افراشتند و این مراسم از شبکه‌های تلویزیونی دولتی و خصوصی به صورت زنده پخش می‌شد. با ختم این مراسم، شهروندان کشور برای میله و تفریح به دشت‌های

گفتگو با مولوی کمال الدین حامد: تجلیل از نوروز روا و مباح دینی است

۱۴۰۲/۱۲/۲۶ 14:10 بدون دیدگاه

گرامی‌داشت از نوروز، تبریک گفتن این روز و چگونگی تجلیل از آن، از بحث‌های پر از چالش در افغانستان است. در این زمینه کافه پرسش میزبان مولوی کمال‌الدین حامد، عالم و پژوهش‌گر دینی است که باهم دنبال می‌کنیم. پرسش: مخالفان و موافقان نوروز آیا تعریف واحدی از این روز دارند یا خیر؛ شما به‌عنوان یک پژوهشگر دینی و عالم دین چه تعریفی برای نوروز ارایه می‌کنید؟ پاسخ: دو سه نکته میان مخالفین و موافقین نوروز مورد اتفاق است؛ یکی این است که نوروز از آغاز بهار سال شمسی شروع می‌شود. هم مخالفین هم موافقین بدین

نوروز در شعر مولانا (۴)

۱۴۰۲/۱۲/۲۶ 12:07 بدون دیدگاه

در سه قسمت قبلی به جایگاه نوروز در شعر فردوسی، سعدی و حافظ پرداختم. در این قسمت به جایگاه نوروز و بهار در اشعار مولانا می‌پردازم. نوروز و بهار جایگاه ویژه‌ای در اشعار مولانا دارند. او از این دو پدیده‌ی طبیعی، به‌عنوان نمادی برای مفاهیم عمیق عرفانی و فلسفی استفاده می‌کند؛ و بهار و نوروز را به‌عنوان تجلی قدرت الهی در بازآفرینی و رستاخیز می‌بیند. او معتقد است که انسان نیز می‌تواند با دگرگونی و پویایی درونی، به رستاخیزی معنوی دست یابد و شادمان و مسرور باشد. نگاه مولانا چنانچه بر همه‌چیز عاشقانه است بر نوروز و بهار نیز

سال‌روز درگذشت کارل مارکس؛ چهار پیش‌گویی مارکس که اشتباه از آب درآمدند

۱۴۰۲/۱۲/۲۶ 10:30 ۱ دیدگاه

پنجشنبه گذشته(۱۴ مارس) سال‌روز درگذشت کارل مارکس، فیلسوف، جامعه‌شناس، اقتصاددان و انقلابی معروف آلمانی، بود. مارکس در سال ۱۸۱۸ در آلمان به دنیا آمد و در ۱۴ مارس ۱۸۸۳ در لندن چشم از جهان فروبست. مکتبی را که او بنیان‌گذاری کرد، مارکسیسم نام گرفت. مارکسیسم، ایدیولوژی است که معتقد است تضاد اصلی در جوامع بشری، تضاد طبقاتی است و این تضاد سرانجام باعث انقلاب‌های کارگری و استقرار دیکتاتوری پرولتری خواهد گردید و پس از آن دولت و مالکیت خصوصی لغو شده و ما به جامعه‌ی بی‌طبقه دست خواهیم یافت. در سال ۱۹۲۲، بر اساس این ایدیولوژی، یک امپراتوری شکل

نوروز در شعر حافظ (۳)

۱۴۰۲/۱۲/۲۴ 10:48 بدون دیدگاه

در دو قسمت قبلی به نوروز در شعر فردوسی و سعدی پرداختم؛ در این نوشته به جایگاه نوروز و بهار در شعر حافظ می‌پردازم. نوروز و بهار در اشعار حافظ جایگاه ویژه‌ی دارد. او این جشن را به‌عنوان فرصتی برای تجدید حیات، بازگشت به طبیعت و لذت بردن از زندگی و شادمانی توصیف می‌کند. در شعرهای حافظ شیرازی در مجموع ۲۸ بار «بهار»، ۱ بار «نوروز»، ۵ بار «نوروزی» و ۱ بار «فروردین» به کار رفته است. حافظ با استفاده از واژه‌های دیگر چون «صبا» و «باد صبا» یا به گونه‌ی غیرمستقیم، نیز نوروز و دگرگونی طبیعت را بسیار

برویم یا بمانیم؟ نویسندگان جوان افغانستان در دوراهه ماندن و رفتن

۱۴۰۲/۱۲/۲۴ 10:11 بدون دیدگاه

با گذشت از سقوط جمهوریت و بازگشت طالبان در افغانستان، هنوز هم هستند دوستانی که برایم پیام می‌گذارند و می‌پرسند: «چه مشورت می‌دهی، برویم از کشور یا باشیم؟» دوستانی هم که این پرسش را مطرح می‌کنند، اکثرا نویسنده و پژوهش‌گر و فرهنگی‌اند؛ نویسندگان جوان و خوش‌آتیه. نگرانی شان هم این است که اگر از افغانستان هجرت نکنند، به علت فضای بسته‌ای که امروز در کشور حاکم است، شاید نتوانند از استعداد خود در حرفه‌ی نویسندگی درست استفاده کنند. آن‌ها معتقدند که فضاهای بسته و استبدادی قاتل استعداد آدمیان است و یک نویسنده فقط در جوامع باز و دموکراتیک می‌تواند

از مزاری تا مزاری متخیل

۱۴۰۲/۱۲/۲۳ 13:48 بدون دیدگاه

شادروان عبدالعلی مزاری، از جمله شخصیت‌های تاثیرگذار در جریانات چهار دهه گذشته افغانستان است که بخش مهمی از تاریخ جهاد و جنگ های داخلی با شخصیت و کارنامه او عجین شده است. با توجه به تاثیر گذاری وی در سال های طولانی جهاد و جنگ‌های داخلی، در نبشته زیر به صورت گذرا به بررسی کارنامه‌ی او دیدگاه‌های موافقان و مخالفانش می پردازیم تا باشد که بخشی از وقایع جامعه شیعی و تاریخ افغانستان بازگو شود. البته قبل از آن لازم می‌دانم تا مطلبی راجع به این‌که در شرایط حال رویکرد افراد نسبت شادروان مزاری چگونه بوده و چه برداشتی

نوروز در شعر فردوسی (۱)

۱۴۰۲/۱۲/۲۲ 12:15 بدون دیدگاه

نوروز و جشن نوروز، همان‌گونه که نزد بسیاری از انسان‌های این حوزه‌ی تمدنی، ارزشمند است و قرن‌ها در اندیشه و دل بسیاری برجای‌مانده و گرامی داشته شده است، نزد شاعران زبان پاریسی نیز جلوه‌ی شگفت‌انگیزی و انگیزه‌ی برای بیان احساسات و اندیشه‌هایشان بوده است. شاعران بزرگ، همواره نوروز را فرصتی برای دگرگونی، شکرگزاری، شامانی و سرور دانسته و انسان این سرزمین را به پیروی آن ترغیب کرده‌اند. اگر نگاهی به کتاب‌های شعر شاعران زبان پارسی بیندازیم، متوجه می‌شویم که نوروز و بهار از واژه‌ها پرکاربرد در اشعار آن‌ها است. چه شاعرانی مانند فردوسی که به این تحول نگاهی هویتی-تاریخی

داستان تنهایی در هرات

۱۴۰۲/۱۲/۲۰ 13:10 بدون دیدگاه

در نگنجد عشق در گفت و شنید عشق دریایی‌ست قعر‌اش ناپدید مولانا جلال‌الدین محمد بلخی روانشناسی بدین باور است که عشق، حیرت‌انگیزترین و درعین‌حال، دردناک‌ترین هیجانی است که ممکن است تجربه کنیم. از اینکه بخواهیم تعریف مشخصی برای این پدیده در زندگی ارایه کنیم، سخت است زیرا در طول تاریخ شاعران، نویسندگان، فلاسفه و دانشمندان موضوع موردعلاقه‌ی شان بوده و به آن از جهت‌های مختلفی پرداخته‌اند‌. لغت‌نامۀ دهخدا در مورد عشق می‌گوید: عشق مانند شاخه‌هایی درختی است که دور عاشق می‌پیچد و او را خشک می‌کند. واقعیت عشق همین است هرقدر شیفته‌تر، همان‌قدر خشکیده‌تر، شکسته‌تر و دل‌باخته‌تر

مارشال فهیم؛ خدمات و اشتباهات

۱۴۰۲/۱۲/۲۰ 12:44 بدون دیدگاه

مارشال فهیم، تا ۹ سپتامبر ۲۰۰۱ به‌عنوان نزدیک‌ترین فرد نظامی به قهرمان ملی کشور دانسته می‌شد. پس از حادثه تروریستی ۹ سپتامبر و شهادت قهرمان ملی، مارشال فهیم با این‌که مانند رهبران جبهه شمال در شوک نبود قهرمان ملی بسر می‌برد، اما با پیشنهاد اعضای این جبهه و گذشته‌ی نزدیک نظامی با قهرمان ملی داشت، رهبری جبهه شمال را بر عهده گرفت. مارشال فهیم، پیش از حادثه ۹ سپتامبر، هرچه بود، زیر سایه قهرمان ملی رشد و فعالیت کرده بود و خدمات و اشتباهاتی‌ را هم که انجام داده بود، زیاد به نظر نمی‌آمد؛ ولی بعدازاین تاریخ، دیگر هر

در بابِ محاکمه‌ی پدران

۱۴۰۲/۱۲/۲۰ 10:20 بدون دیدگاه

دیروز در یکی از صفحات فیسبوک دیدم که عبدالله بهیر، نواده‌ی گلبدین حکمتیار، شعر تند و تیزی در وصف پدربزرگ مادری خود می‌خواند و او را غلام پنجاب و پاکستان و قصاب کابل می‌نامد. چند روز پیش، اخباری هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود مبنی بر این‌که نواده‌ی حکمتیار، پدربزرگ خود را آدم سنگ‌دل و بی‌رحم توصیف کرده و گفته است که او کسی است که «تشنگی‌اش تنها با خون مردم افغانستان رفع می‌شود.» او در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها گفته است که مبارزه علیه جنایت‌های حکمتیار را آغاز کرده و باید پسران و اعضای خانواده‌ی

آیا همگرایی میان کشوره حوزه‌‌ی نوروز ممکن است؟

۱۴۰۲/۱۲/۱۹ 13:37 بدون دیدگاه

نوروز جشن کهنی است که دل‌های بسیاری را شاد و تحولی در زندگی انسان‌ها ایجاد می‌کند. نوروز به‌سان تلنگری برای پیوند زدن انسان با طبیعت و با انسان‌های یک قلمرو بزرگی است که قرن‌ها ادامه یافته است. مردمان بسیاری دل در گرو نوروز دارند. آن را جشن می‌گیرند و برای شادمانی خود و دیگران در این روز گرامی، دست به یک سری تغییرات در زندگی‌شان می‌زنند. دوستداران نوروز قلمرو بزرگی را شامل می‌شود که نژادها، فرهنگ‌ها، زبان‌ها و مذاهب و ادیان گوناگونی را در بر می‌گیرد. بر اساس گزارش سازمان یونسکو، ۱۲ کشور از این تحول، گرامی‌داشت می‌کنند. و

سالگرد وفات مارشال فهیم؛ رهبران تاجیک و خانواده‌سالاری منفی

۱۴۰۲/۱۲/۱۹ 11:04 بدون دیدگاه

روزی از روزها جناب محمد علم ایزدیار، نایب سابق مجلس سنا، برایم تماس گرفت که بیا پیش مارشال صاحب می‌رویم. در آن زمان، مارشال فهیم دیگر در پست معاونیت اول ریاست جمهوری کار نمی‌کرد و بلکه خانه‌نشین بود. با جناب ایزدیار صاحب، در کارته‌ی پروان به دیدارش رفتیم. در آن ملاقات کسی به نام جنرال صمیم یا مولوی صمیم نیز حضور داشت. ایزدیار صاحب مرا به مارشال به عنوان یک جوان مبارز و طرفدار عدالت اجتماعی معرفی کرد. وقتی سخنان جناب ایزدیار صاحب پایان یافت، مارشال صاحب خطاب به من گفت که من از کسانی که برای عدالت اجتماعی

زنان افغانستان مقیم پاکستان و تاجیکستان از روز جهانی زن تجلیل کردند

۱۴۰۲/۱۲/۱۹ 10:08 بدون دیدگاه

زنان افغانستان مقیم کشورهای پاکستان و تاجیکستان از هشتم مارچ یا روز جهانی همبستگی زنان گرامی‌داشت کردند. در پاکستان فعالان مدنی و اعضای ائتلاف جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان، یک گردهمایی برگزار کردند. این زنان در اعلامیه‌ای گفتند که زنان همواره قربانيان خاموش تبعیض، بی‌عدالتی و ستم جنسیتی در ادوار مختلف تاریخ بوده و هنوز هم ادامه دارد. آنان گفتند که خواهان حقوق انسانی برابر برای تمامی زنان جهان، به‌ویژه زنان افغانستان هستند. فعالان زن در پاکستان خواستار به‌رسمیت‌شناسی آپارتاید جنسیتی در افغانستان از سوی سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری شدند. آنان گفتند که هرنوع قوانين زن‌ستيزانه و

نوروز، میراث تاریخی که در افغانستان ممنوع شده است

۱۴۰۲/۱۲/۱۷ 11:39 بدون دیدگاه

تجلیل از نوروز در افغانستان، باآنکه پیشینه‌ی بسیار طولانی دارد اما همواره با چالش‌هایی نیز روبه‌رو بوده است. عده‌ای در افغانستان تلاش کرده‌اند، نوروز را یک پدیده غیر اسلامی و غیر ملی معرفی کنند و افغانستانی‌ها را از تجلیل آن بازدارند. در سه دهه‌ی گذشته، طالبان به‌عنوان یک جنبش عقب گرایی اسلامی و قومی در مخالفت با نوروز، از تجلیل این مراسم جلوگیری کرده‌اند. در دوره‌ی اول حاکمیت طالبان، وقتی این گروه بر اکثریت خاک افغانستان و به‌ویژه شهر مزارشریف مسلط شدند؛ در سال ۱۳۷۷ خورشیدی، تجلیل از نوروز از سوی مولوی نیازی، والی آن زمان طالبان، برای

زبان فارسی در اسارت طالبان

۱۴۰۲/۱۲/۱۶ 12:16 بدون دیدگاه

زبان پارسی در افغانستان به‌مثابه‌ی مادر برای فرزندانش است که قرن‌ها است در این کشور نسل‌های گوناگونی را تربیت و آموزش داده است. همه‌ی اقوام افغانستان با تاکید بر این جایگاه، همواره از این زبان آموخته اند و در زندگی‌شان عملی کرده‌اند. روایت‌های بسیاری است که در ۵۰ سال پیش، پشتون‌های که می‌خواستند فرزندان‌شان به جایگاه علمی و اجتماعی و فرهنگی دست پیدا کنند، آن‌ها را تشویق می‌‌کردند که فارسی یاد بگیرند. و این برای آن‌ها به‌مثابه‌ی آموزش زبان انگلیسی برای امروز بود. اما در پهلوی این، همواره حکومت‌ها دشمنی دیرینه‌ای با زبان فارسی داشته‌اند و از صدسال به

دو اشتباه دیگر جبهه شمال؛ عبور از زبان فارسی و عدم‌تغییر ساختار نظام (قسمت سوم)

۱۴۰۲/۱۲/۱۶ 10:38 بدون دیدگاه

همان‌طوری که در نبشته‌ی قبلی ذکر شد، به دنبال فروپاشی رژیم طالبان در حملات امریکا و جبهه شمال در ۲۰۰۱ میلادی، استاد ربانی که تا آن زمان به‌عنوان رییس‌جمهور افغانستان بود، قدرت را رسما به حامد کرزی، رییس اداره موقت افغانستان تحویل داد. طبق توافقنامه بن، قرار شد لوی‌جرگه (اضطراری و تصویب قانون اساسی) دایر و انتخاب رییس اداره انتقالی، تدوین قانون اساسی، ساختار نظام و… موارد مهم دیگر در این دو جرگه بحث و تصویب گردد. جرگه‌ی اضطراری در سال ۱۳۸۱ برگزار و همان‌طوری‌که از نام آن پیداست، به گونه اضطراری دایر شد و رهبران شمال شادمان

سخنگوی طالبان می‌گوید تهدید امنیتی در مرز افغانستان و تاجیکستان وجود ندارد

۱۴۰۲/۱۲/۱۴ 11:39 بدون دیدگاه

سخنگوی طالبان مدعی شد که تهدید امنیتی در مرزهای افغانستان با کشورهای همسایه از جمله تاجیکستان وجود ندارد. ذبیح‌الله مجاهد به تلویزیون ملی، تحت کنترول طالبان گفت: هیچ گروه «خودسر و بیرونی» در افغانستان حضور ندارد و احساس خطر در این مورد درست نیست. این اظهارات در حالی مطرح شده که وزارت خارجه تاجیکستان روز شنبه (۱۲ حوت) اعلام کرد پیش‌نویس برنامه‌ای برای تقویت مرز این کشور با افغانستان نهایی و به سازمان پیمان امنیت جمعی ارائه شده است. نشست نمایندگان وزارت‌خانه‌ها و ادارات کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی از هشت تا ۱۱ حوت در مسکو برگزار شد.

فراخوان تاجیکانه‌پوشی در تاجیکستان

۱۴۰۲/۱۲/۱۲ 18:15 بدون دیدگاه

دولت تاجیکستان، همه ساله از اول مارچ، با حضور زنان و دختران در پارک‌های فرهنگی و تفریحی سراسر آن کشور، تاجیکان را به تاجیکانه‌پوشی فرا می‌خواند. شعار ثابت این فراخوان، “بیایید تاجیکانه بپوشیم” است. یکی از نویسندگان تاجیک، در مورد این فراخوان نوشته است: “باید به مردم متذکر شد که لباس ملی تاجیک‌ها از قدیم‌الایام تا به امروز، اطلس و ساتن و ادرس است و شاعران و هنرمندان بزرگ تاجیکستان، به این قداست ملی واقف هستند و در آثار آن‌ها تجسم یافته است. باید گفت که زنان و مادران تاجیک پاسدار سنت‌های مقدس ملت هستند.” او همچنان اظهار امیدواری