مسلمان معاصر و چالش های که فرا راه او است

دسته: تحلیل, عقیده, هویت
نویسنده: تحریریه روایت
1402/08/02
12:44 ب.ظ
بازدید: 129

پایگاه خبری تحلیلی روایت : مسلمان در جهان امروز بسان آدمی است که تک و تنها در جنگلی میان ده ها جانور وحشی و اهلی رها شده است و از هر طرف او را خطر تهدید می کند و باید در برابر این خطرها تا سرحد مرگ ایستادگی کند و یا تسلیم گردد و از در سازش وارد شود. شاید امروز از هر زمان دیگر بهای دینداری و خداباوری سنگین باشد و آدمی را با چراها و چیستی ها و چالش های بی شماری روبرو نماید و او را به وادی پرسش ها، شک ها و تردیدهای بی پایان ببرد؛ پرسش های که تا آخر عمر هم بی پاسخ باقی خواهد ماند. در این میان مسلمان معاصر خود را در برابر چالش های فراوان می یابد و گاهی اوقات مات و مبهوت می ماند و حتا از بیان این چالش ها می ترسد و به خود فریبی و فرار از پاسخ های منطقی و قناعت‌بخش روی می آورد.

نویسنده : حسیب الله ولی زاده

مسلمان در جهان امروز بسان آدمی است که تک و تنها در جنگلی میان ده ها جانور وحشی و اهلی رها شده است و از هر طرف او را خطر تهدید می کند و باید در برابر این خطرها تا سرحد مرگ ایستادگی کند و یا تسلیم گردد و از در سازش وارد شود. شاید امروز از هر زمان دیگر بهای دینداری و خداباوری سنگین باشد و آدمی را با چراها و چیستی ها و چالش های بی شماری روبرو نماید و او را به وادی پرسش ها، شک ها و تردیدهای بی پایان ببرد؛ پرسش های که تا آخر عمر هم بی پاسخ باقی خواهد ماند. در این میان مسلمان معاصر خود را در برابر چالش های فراوان می یابد و گاهی اوقات مات و مبهوت می ماند و حتا از بیان این چالش ها می ترسد و به خود فریبی و فرار از پاسخ های منطقی و قناعت‌بخش روی می آورد. ترس از ارایه این گونه چالش ها به دشواری آن افزوده و این گره را محکم تر کرده است و نیاز می رود تا آگاهان و پژوهش گران باب گفتگوی بیشتر در این موارد را باز نمایند و به این چالش ها، راه حل های عقلانی و خردپسند بیابند. بنده در این مطلب کوتاه و مختصر به بیان بارزترین این چالش ها و پرسش ها می پردازم و تا حد توان خویش مطالب را پیشکش می نمایم. قابل یاد آوری است که آنچه این جا از زبان مسلمان معاصر می نویسم بخشی از آن ساخته و پرداخته ذهن خودم است و بخشی دیگر نتیجه گفتگو با آدم های که با آنها نشست و برخاست نموده ام و یا کتاب های که خوانده ام، می باشد. از آنجا که هیچ تلاش بشری خالی از کاستی نیست پیش از پیش عذر تقصیر می آورم.

مسلمان معاصر و دینداری

مسلمان معاصر خود را دیندار می خواند و ادعای دینداری می کند. از عدالت، برابری، تسامح، تساهل، مدارا، میانه روی، تمسک به اوامر الهی و پایبندی به ارزش های اخلاقی حرف می زند، اما در عملی سازی این شعارهای براق با مشکلات جدی روبرو می شود. او یا اصلا به این مسایل باور ندارد و در حد شعار طوطی وار آنها را زمزمه می نماید و یا باور دارد و در تطبیق آن درمانده می گردد. اگر بخواهد عدالت کند، گرسنه می ماند. اگر بخواهد تسامح نماید، زیر پای دیگران له می شود و اگر مدارا نماید غرور او شکستانده می شود و اگر به اوامر الهی پایبندی نماید، مرتجع خوانده می شود و اگر از معنویت و ارزش های اخلاقی حرف بزند، مورد تمسخر قرار می گیرد و همه گان بر او می خندند و او را دیوانه و بی خرد می خوانند. حالا او چی کند؟ آیا همه رنگ جماعت باشد و طبق میل دیگران رفتار کند که این کار دشوار است و یا این که کنج عزلت را انتخاب نماید که این هم دل شیر می خواهد.

مسلمان معاصر و مسایل زنان

مسایل زنان از جنجالی ترین مسایل در عصر کنونی میان مسلمانان می باشد و جدال های بسیاری پیرامون آن صورت گرفته؛ جدال های که جز تکرار مکررات فایده ای در پی نداشته است. مسلمان معاصر در زندگی واقعی خویش با زنان با سواد، آگاه، دانا، خردمند و نخبه برمی خورد که می خواهند مانند مردان به حقوق سیاسی خود دست یابند و در کنار آنها فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را پیش ببرند و در این راستا مردان را به رقابت می طلبند. زن مسلمان معاصر در دو راهی پابندی به ارزش های سنتی و پیوستن به کاروان پیشرفت بشری گیر مانده است و نمی تواند کدام را انتخاب نماید. در خانه بنشنید و مانند قرن های گذشته، نادان، ناقص العقل، بی اراده و برده وار بماند و یا این که از خانه بیرون گردد، به مکتب و دانشگاه برود و حقوق خود را مطالبه نماید و در این راه مبارزه کند و آماده هر نوع قربانی باشد. راه اولی بی خطر است، اما تحمل آن دشوار. راه دومی خطرناک است و رسیدن به آن لذت بخش. اگر بخواهد راه اولی را ادامه بدهد مورد احترام همه گی قرار می گیرد و با عفت و باوقار خوانده می شود. همه گان از خانواده گرفته تا جامعه از او راضی می باشند و با نگاه های حقیرانه بسوی او نگاه می کنند و او را «حبل شیطان» و «ناقص العقل» می خوانند و مقامش را پایین تر از مقام مرد می دانند. او حق ندارد اظهار نظر کند و در برابر حرف پدر و برادر اش حرف بزند. او حق انتخاب شوهر را ندارد و در این مورد بزرگان خانواده باید تصمیم بگیرند. زمانی که ازدواج کرد باید فرمانبردار شوهرش باشد و اگر لب به شکایت بگشاید مورد لت و کوب قرار می گیرد و با حربه طلاق که تنها به دست مرد قرار دارد مورد تهدید قرار می گیرد و اگر بیشتر مقاومت نماید طلاق داده می شود و روزگارش تیره و تار می گردد و از خدا روزانه صدبار مرگ می خواهد؛ حتا مرگ هم در این وقت دشوار به سراغ اش نمی آید و او با دردهایش تک و تنها می ماند. اگر راه دومی را برود، باید از همان اول آماده قربانی باشد و به تنهایی در برابر همه، از ملا منطقه گرفته تا سنت های کهنه جامعه مبارزه نماید. اگر بخواهد به حقوق و آزادی هایش برسد با ده ها موانع در این راه مواجه خواهد شد و بزرگترین این موانع قرائت رسمی از دین و برداشت های تندورانه از آن خواهد بود. در این قرائت زن «ناقص العقل» خوانده می شود و حق خروج از خانه را ندارد و تحت قیومیت مردان قرار دارد. حق آموزش ندارد و از حقوق سیاسی وی خبری نیست. تنها وظیفه او ولادت است و اطاعت از شوهر. این قرائت هنگامی که با عنعنعات برخی جوامع اسلامی آمیخته می گردد، برداشتی از آن ترکیب می شود که عالم و آدم را شنیدن آن به خنده می آورد. حالا زن مسلمان معاصر کدام راه را انتخاب می کند؟ پاسخ این پرسش را به خود او می گذاریم.

مسلمان معاصر و هنرهای زیبا

آدمی طبعا هنرهای زیبا را دوست دارد و علاقه دارد هنرمند باشد یا حد اقل تولیدات هنرمندان را مشاهده نماید و یا بشنود. هیچ آدم سلیمی نیست که آواز پرندگان او را به شور نیاورد و تحت تاثیر قرار ندهد. انسان مسلمان هم از این مستثنا نیست و بالطبع هنر را دوست دارد و می خواهد هنرمند شود و یا از فراوردهای هنرمندان دیگر استفاده نماید. در قرون گذشته بازار هنر بسان امروز گرم نبود و هنرهای زیبا در چند مورد محدود خلاصه می شد و مسلمان آن زمان هم در این باره با مشکل جدی مواجه نبود، اما امروز که به حکم پیشرفت تکنالوژی، هنرهای زیبا نیز پیشرفت نموده و به تعداد آن افزوده شده است، مسلمان معاصر در برخورد با آن به چالش های جدی مواجه است. او اگر بخواهد موسیقی را بیاموزد و یا فلمی بسازد باید هم رکاب دیگر سینماهای جهان گردد و از برخی از ارزش های اسلامی بگذرد. پیوند اسلام تا هنوز با هنرهای زیبا روشن نشده است و حکم شرعی در این مورد مبهم است. حتا اگر حکمی مبنی بر مشروعیت آن هم پیدا گردد باز هم این مشکل پابرجاست زیرا این حکم مقید و مشروط است و گاهی اوقات دست و پای هنرمند مسلمان را می بندد. حالا مسلمان معاصر دچار سردرگمی گردیده و نمی داند چی کار کند؟ موسیقی بیاموزد و بشنود یا که هنرهای زیبا را ترک کند و از این کاروان عقب بماند؟

نوشته های مرتبط :