ده روز از بسته ماندن گذرگاه تورخم میان پاکستان و افغانستان می‌گذرد. در این مدت فعالیت‌های تجاری میان دو کشور تعطیل شده و باعث افزایش نگرانی تاجران گردیده است.
گذرگاه تورخم یکی از گذرگاه‌های تجاری میان افغانستان و پاکستان است و گفته می‌شود روزانه به‌طورمعمول حدود ۳۰۰ لاری حامل کالای بازرگانی از این گذرگاه تردد می‌کنند.
گذرگاه تورخم شنبه گذشته، پس‌ازآن بسته شد که طرف پاکستانی داشتن پاسپورت و ویزا را برای رانندگان افغانستانی الزامی اعلام کرد. طالبان هم در اعتراض به این تصمیم، به کامیون‌های پاکستانی اجازه وارد شدن به افغانستان را ندادند.
هرچند دلیل بسته شدن این گذرگاه مسایل مربوط به پاسپورت و ویزا قلمداد شده است اما به درازا کشیدن این مساله نشان می‌دهد که ممکن است موضوعات دیگری نیز مطرح باشد.
روز گذشته رسانه‌های پاکستان نوشتند که بیشتر از صد لاری حامل سبزی و میوه از مرز افغانستان به پیشاور بازگشته‌اند. یک مسئول گمرک پاکستان نیز گفته است که مذاکرات درباره بازگشایی این گذرگاه «کاهش یافته است.»
بسته ماندن گذرگاه‌های تجاری میان افغانستان و پاکستان تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر اقتصاد هر دو کشور دارد. این تأثیرات در کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل مشاهده است.
در کوتاه‌مدت، بسته ماندن گذرگاه‌های تجاری باعث اختلال در تجارت و افزایش ضرر تاجران می‌شود. افغانستان و پاکستان دو کشور همسایه با اقتصادهای وابسته به یکدیگر هستند. افغانستان به واردات کالاهای اساسی و تجهیزات از پاکستان نیاز دارد و پاکستان به صادرات محصولات خود به افغانستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی از طریق افغانستان. بسته شدن گذرگاه‌های تجاری باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات در هر دو کشور و به پایین آمدن میزان صادرات و واردات می‌شود.
در بلندمدت، بسته شدن مرزها می‌تواند تأثیرات مخربی بر رشد اقتصادی دو کشور داشته باشد. بسته شدن مرزها می‌تواند باعث کاهش سرمایه‌گذاری، افزایش قیمت‌ها، رشد اقتصادی کندتر و افزایش فقر شود.
اینکه چه عوامل در پی این مساله است مشخص نیست اما بسته ماندن ۱۰ روز پی‌درپی این گذرگاه را نمی‌توان بر اساس مشکلات ویزا قلمداد کرد؛ زیرا در دوران حکومت جمهوریت نیز مسایلی ازاین‌دست پیش می‌آمد اما بسیار سریع رفع می‌گردید.
گمان می‌رود یکی از علت‌های این اتفاق، تنش‌ها میان پاکستان و طالبان است که در این اواخر به علت حملات طالبان پاکستانی و داعش در این کشور بالا گرفته است.
در یک هفته گذشته چندین مقام سیاسی و دولتی پاکستان طالبان را متهم به حمایت از طالبان پاکستانی کرده‌اند و تاکید کرده‌اند که سیاست پاکستان در حمایت از طالبان اشتباه بوده است.
از سوی دیگر طالبان همواره اتهامات پاکستان را غلط عنوان کرده‌اند و تاکید کرده‌اند از طالبان پاکستانی حمایت نمی‌کنند؛ اما نگرانی مقامات و سیاستمداران پاکستانی در این زمینه افکار عمومی آن کشور را در مورد همکاری با طالبان دگرگون ساخته است.
این مساله که باعث افزایش تنش میان طالبان و مقامات پاکستانی شده است؛ بعید نیست یکی از علت‌های اساسی بستن گذرگاه‌های تجاری نیز باشد.
از جهتی بسته بودن گذرگاه‌های تجاری میان افغانستان و پاکستان بیشتر از اینکه پاکستان را آسیب بزند بر افغانستان تاثیرات بد می‌گذارد. زیرا که افغانستان یک کشور فقیر و وابسته به واردات است. ازاین‌رو توقف فعالیت‌های تجاری زندگی را بر مردم افغانستان سخت می‌سازد. شکی نیست واردات افغانستان و آسیایی مرکزی را به پاکستان نیز کاهش می‌دهد و می‌تواند در درازمدت تاثیرات مخربی بر اقتصاد آن کشور بگذارد.
درنتیجه اگر اقدامات سیاسی و حمایتی طالبان از مخالفان پاکستان باعث این اتفاق شده باشد؛ نشان می‌دهد که طالبان همان‌گونه که مردم افغانستان را گروگان گرفته‌اند؛ توان تعامل مثبت و سازنده با کشورهای همسایه را نیز ندارند.
