کودکان؛ دوستی به نام «کتاب» و دشمنی به اسم «گوشی»

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالشهید ثاقب
1404/01/13
9:20 ق.ظ
بازدید: 13

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در اواخر سده‌ی چهارم و اوایلِ سده‌ی پنجم در کوچه‌های بخارا کودکی می‌زیست که بعدها شهرت و آوازه‌اش جهان‌گیر شد و به یکی از مفاخر بشریت مبدل گردید. این کودک، کسی دیگری نبود جز ابوعلی سینا، فیلسوف و همه‌چیزدان معروفِ مسلمان. امروزه در جهان مردم فقط با چند نامی در تاریخ تمدنِ اسلامی آشنا هستند که یکی از آن‌ها نام این دانشی‌مرد بزرگ است. چه چیزی این کودکِ تاجیک‌تبارِ بلخی- بخارایی را به یکی از ماندگارترین چهره‌های همه‌ی قرون و اعصار مبدل کرد؟

در اواخر سده‌ی چهارم و اوایلِ سده‌ی پنجم در کوچه‌های بخارا کودکی می‌زیست که بعدها شهرت و آوازه‌اش جهان‌گیر شد و به یکی از مفاخر بشریت مبدل گردید.
این کودک، کسی دیگری نبود جز ابوعلی سینا، فیلسوف و همه‌چیزدان معروفِ مسلمان.
امروزه در جهان مردم فقط با چند نامی در تاریخ تمدنِ اسلامی آشنا هستند که یکی از آن‌ها نام این دانشی‌مرد بزرگ است.
چه چیزی این کودکِ تاجیک‌تبارِ بلخی- بخارایی را به یکی از ماندگارترین چهره‌های همه‌ی قرون و اعصار مبدل کرد؟
این پرسش فقط یک پاسخ دارد: کتاب.
بوعلی سینا از کودکی عاشقِ کتاب بود و در کوچه و بازار بخارا دنبال کتاب می‌گشت و هرگونه کتابی را که به دست می‌آورد، با حرص و اشتیاق تمام می‌خواند و می‌بلعید.
آورده‌اند که بوعلی سینا وقتی به مطالعه‌ی فلسفه روی آورد و کتاب «مابعدالطبیعه»ی ارسطو را خواند، هیچ چیزی از آن دست‌گیرش نشد، تا این‌که روزی در بازار کتاب‌فروشان بخارا کتاب‌فروشی دوره‌گردی را دید که کتابی در دست دارد و دنبال خریدار می‌گردد. آن کتاب را می‌خرد و با خواندنِ آن به مفهوم کتاب «مابعدالطبیعه»ی ارسطو پی می‌برد. این کتاب، همان کتاب اغراض مابعدالطبیعه‌ی ابونصر فارابی بوده است.
او در ۱۶ سالگی طبیب سرآمد روزگار خود شد و در ۲۵ سالگی در همه‌ی علوم و فنون زمان خود تبحر پیدا کرد.
رویداد دیگری که در ۱۸ سالگی او اتفاق می‌افتد و نقش بزرگی در شکل‌گیری دانش و شخصیتش می‌داشته باشد، راه یافتن به کتاب‌خانه‌ی سامانیان است. او ۱۸ ساله بوده است که نوح پسر منصور سامانی به شدت بیمار می‌شود و همه‌ی پزشکان از درمانش اظهار عجز می‌کنند. بوعلی سینا، نوح را درمان می‌کند و به پاداش این امر، برایش اجازه داده می‌شود تا در کتاب‌خانه‌ی سامانیان به مطالعه بپردازد. او در آن‌جا کتاب‌هایی را می‌بیند و می‌خواند که دیگران حتا نام‌های شان را نشنیده‌اند.
داستانِ کتاب‌خوانی ابن سینا را یادآوری کردم تا بگویم که اگر می‌خواهیم فرزندانِ ما در آینده ابن‌سینا شوند، باید به کتاب‌خواندن تشویق شان کنیم.
کودکانِ امروز متاسفانه بیش‌تر از کتاب، با گوشی‌های هوشمند سروکار دارند و شب و روز مصروف بازی‌های رایانه‌ای هستند.
بازی‌های رایانه‌ای باعث به وجود آمدن ‌انواع مشکلات در میان کودکان می‌گردد، که اهم آن‌ها عبارتند از: تقویت روحیه‌ی خشونت و پرخاش‌گری، گوشه‌گیری و انزوا، کاهشِ تمرکز در بلندمدت، مشکل بینایی و سایر مشکلات مربوط به سلامت جسم.
به تعبیر دیگری می‌توان گفت که امروزه خطرناک‌ترین تهدید، برای کودکانِ ما همین گوشی‌های هوش‌مند است.
ما اگر بیاییم به جای گوشی‌های هوشمند به اطفال کتاب بدهیم، آینده‌ی آن‌ها را نجات داده‌ایم. کتاب‌های کودک امروزه در بازار به وفور پیدا می‌شود. خواندنِ این کتاب‌ها برای اطفال چند فایده دارد. عمده‌ترین فوایدش این است که قوه‌ی خلاقیت آن‌ها را تقویت می‌کند، مهارت‌های زبانی و اطلاعات عمومی شان را افزایش می‌دهد، باعث تقویت تفکر انتقادی و مهارت‌های تحلیلی شان می‌‎گردد، و از همه مهم‌تر این‌که آن‌ها را از وابستگی به فناوری نجات می‌دهد و موجب می‌شود که از دنیای دیجیتال فاصله بگیرند.
بیایید با ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در میان کودکان، آینده‌ی ما را نجات بدهیم. کودک، نام دیگری «آینده» است. یکی از پیش‌شرط‌های دستیابی جوامع به توسعه، سرمایه‌گذاری روی آینده است.